W środę weszła w życie ustawa określająca zasady wypłaty emerytur ze środków zgromadzonych w OFE. Zgodnie z nią przyszli emeryci będą mogli decydować, czy nadal chcą przekazywać część składki do OFE, czy też jej całość do ZUS. Ustawa przewiduje także, że do 31 lipca 2014 r. zabroniona jest reklama zawierająca "informacje o otwartych funduszach emerytalnych lub informacje sugerujące, że reklama odnosi się do otwartych funduszy emerytalnych".

Według Leszczyny takie sformułowanie wskazuje, że w odniesieniu do Powszechnych Towarzystw Emerytalnych, jak i innych podmiotów, w tym działających na rzecz PTE lub OFE, zakazane jest prowadzenie jakiejkolwiek działalności reklamowej dotyczącej otwartych funduszy emerytalnych.

Wiceminister wskazała, że nowe przepisy oraz regulacje ustawy o OFE nie zawierają definicji reklamy. Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego za reklamę uważa się "działanie mające na celu zachęcenie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług" lub "plakat, napis, ogłoszenie, krótki film itp. służące temu celowi".

Natomiast według Encyklopedii PWN za reklamę uważa się "rodzaj komunikowania perswazyjnego obejmujący techniki i działania podejmowane w celu zwrócenia uwagi na produkt, usługę lub ideę".

Z kolei ustawa o radiofonii i telewizji mówi, że "reklamą jest przekaz handlowy, pochodzący od podmiotu publicznego lub prywatnego, w związku z jego działalnością gospodarczą lub zawodową, zmierzający do promocji sprzedaży lub odpłatnego korzystania z towarów lub usług; reklamą jest także autopromocja".

Ratyfikowana przez Polskę Europejska Konwencja o Telewizji ponadgranicznej definiuje reklamę jako: "każdy publiczny przekaz nadawany za opłatą lub inną formą wynagrodzenia albo w celach autopromocji, zmierzający do promowania sprzedaży, zakupu lub wynajmu produktu lub usługi, promocji idei lub sprawy albo osiągnięcia innego efektu pożądanego przez reklamodawcę lub samego nadawcę".

Naczelny Sąd Administracyjny wskazał w jednym z orzeczeń, że reklamą są "wszelkie działania podmiotu gospodarczego mające kształtować popyt poprzez poszerzanie wiedzy przyszłych nabywców o towarach, w celu zachęcenia ich do nabywania towarów właśnie od tego, a nie od innego podmiotu gospodarczego".

– Mając na uwadze przepisy ustawy o OFE, ustawy nowelizującej, a także przytoczone powyżej definicje reklamy, należy wskazać, że informowanie, wywiady, komentarze eksperckie, artykuły, audycje dotyczące otwartych funduszy emerytalnych – niemające charakteru reklamy – nie są zabronione przepisami prawa – wyjaśniła Leszczyna.

Zaznaczyła, że prawo zakazuje jednak reklamy ukrytej, czyli tzw. kryptoreklamy. Zgodnie z ustawą o radiofonii i telewizji zabronione są m.in. ukryte przekazy handlowe, które oznaczają "przedstawianie w audycjach towarów, usług, nazwy, firmy, znaku towarowego lub działalności przedsiębiorcy będącego producentem towaru lub świadczącego usługi, jeżeli zamiarem dostawcy usługi medialnej, w szczególności związanym z wynagrodzeniem lub uzyskaniem innej korzyści, jest osiągnięcie skutku reklamowego oraz możliwe jest wprowadzenie publiczności w błąd co do charakteru przekazu".

Leszczyna wskazała, że zgodnie z prawem prasowym ogłoszenia i reklamy muszą być oznaczone w sposób niebudzący wątpliwości, że nie stanowią one materiału redakcyjnego. Podkreśliła, że m.in. reklama sprzeczna z prawem, czy wypowiedź, która zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji, a także reklama wprowadzająca w błąd są czynami nieuczciwej konkurencji.

– Podsumowując powyższe należy wskazać, że przekaz medialny zawierający informacje dotyczące OFE nie może mieć charakteru reklamy, jak również kryptoreklamy – podkreśliła wiceminister. Zaznaczyła, że zakaz reklamy OFE ma na celu istotne wzmocnienie ochrony interesów ubezpieczonego w sferze dokonywania możliwie najlepszego wyboru co do przystępowania do określonego OFE lub pozostania w ZUS. – Decyzja taka powinna być podjęta przez ubezpieczonych w oparciu o wyłącznie obiektywne i racjonalne przesłanki – dodała.