21 czerwca 1940 r. rozstrzelano m.in. Marszałka Sejmu II RP i ludowca Macieja Rataja, Mieczysława Niedziałkowskiego, przewodniczącego Związku Parlamentarnego Polskich Socjalistów w II RP oraz Janusza Kusocińskiego, złotego medalistę olimpijskiego w 1932 r. w Los Angeles.
Między grudniem 1939 r. a lipcem 1941 r. funkcjonariusze SS i policji niemieckiej rozstrzelali w Palmirach około 1700 obywateli polskich, głównie narodowości polskiej oraz żydowskiej, zazwyczaj przywiezionych z warszawskich więzień i aresztów. Wśród zamordowanych znalazło się wielu przedstawicieli polskiej elity politycznej, intelektualnej i kulturalnej, których aresztowano w ramach tzw. Akcji AB. Palmiry stanowią najbardziej znany – obok Katynia – symbol martyrologii inteligencji polskiej w okresie II wojny światowej.
Palmiry 80 lat temu ... https://t.co/WIhNnWIJwJ
— Historia_i_Patriotyzm (@NPatriotyzm) June 21, 2021
Największa i najgłośniejsza ze wszystkich egzekucji przeprowadzonych w Palmirach miała miejsce w dniach 20-21 czerwca 1940. Trzema transportami wywieziono wówczas na śmierć 358 więźniów Pawiaka – w tym wielu przedstawicieli polskiej elity politycznej, intelektualnej i kulturalnej. Śmierć ponieśli m.in. Maciej Rataj, Mieczysław Niedziałkowski (działacz socjalistyczny), Jan Pohoski, Halina Jaroszewiczowa (posłanka na Sejm RP i senator), Ludomir Skórewicz (starosta grodzki warszawski), Jan Wajzer (doktor praw, sekretarz generalny Związku Polaków w Wolnym Mieście Gdańsku), Adam Guzikowski (dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie), Jan Bełcikowski (założyciel „Biblioteki Złotej Cywilizacji”), Henryk Brun (przemysłowiec, poseł na Sejm RP, prezes Stowarzyszenia Kupców Polskich oraz Naczelnej Rady Zrzeszeń Kupiectwa Polskiego), Aniela Żak (pracownica Wydziału Prasowego MSZ), Stefan Kwiatkowski (wiceprezes Towarzystwa Nauczycieli Szkół Średnich i Wyższych) i Agnieszka Dowbor-Muśnicka (córka gen. Józefa Dowbora-Muśnickiego, członkini Organizacji Wojskowej „Wilki”). Zamordowani zostali także liczni prawnicy (m.in. adwokaci: Władysław Dziewałtowski-Gintowt i Tadeusz Fabiani), urzędnicy, artyści oraz sportowcy (m.in. biegacz Janusz Kusociński).
Wśród zamordowanych znalazły się 82 kobiety.
Źródło: domena publiczna
