Od 14 lat z badań CBOS wynika, że Polacy podkreślają wymiar rodzinny świąt Bożego Narodzenia. W tym roku taką odpowiedź wybrało 56 proc. badanych.

Co piąty ankietowany traktuje Boże Narodzenie jako święto przede wszystkim religijne (21 proc., spadek o 2 punkty procentowe w stosunku do roku 2019), zbliżony odsetek badanych wskazuje na „święto ludzi związanych z tradycją chrześcijańską" (18 proc., tyle samo, co dwa lata temu).

Z badań CBOS wynika też, że „coraz mniej Polaków uznaje Boże Narodzenie za święto w pierwszej kolejności religijne (spadek o 10 punktów proc.), a coraz więcej za święto przede wszystkim rodzinne (wzrost o 8 punktów proc.).

„Dwóch na trzech badanych święta spędza z żonę, męża, partnera lub partnerkę (66 proc.), blisko połowa( 49 proc.) z rodzicami, a 48 proc. także z mieszkającymi z nimi dziećmi. Prawie jedna trzecia Polaków spędzi Wigilię ze swoim rodzeństwem (32 proc.) oraz z dorosłymi dziećmi, które już z nimi nie mieszkają (30 proc) „ - wynika z badań CBOS.

Tylko 6 proc. badanych planuje spędzić Wigilię z przyjaciółmi lub bliskimi znajomymi spoza rodziny, zaś 1 proc. spędzi Wigilię z kimś innym, a kolejny 1 proc. samotnie.

Mimo pandemii tegoroczną Wigilię ze swoim rodzeństwem spędzi o 3 punkty procentowe więcej Polaków niż w 2015 roku. Również więcej osób spędzi ten wieczór z wnukami (wzrost o 3 punkty proc. w stosunku do roku 2015 i o 8 punktów proc. w stosunku do roku 2011).

Niezależnie od przemian w postrzeganiu świąt Bożego Narodzenia, wiele tradycyjnych zwyczajów wigilijnych jest przestrzeganych w polskich domach w równym stopniu, co ponad dwadzieścia lat temu. „Niezmiennie prawie wszyscy Polacy składają sobie w Wigilię życzenia (98 proc.), spożywają tradycyjne potrawy wigilijne (98 proc.), dzielą się opłatkiem (97 proc.), a także przystrajają choinki (97 proc.)" - wskazuje CBOS.

Z badań wynika także, że większość Polaków traktuje święta jako okazję do wymiany życzeń z krewnymi i znajomymi (91 proc.), przygotowania prezentów pod choinkę (91 proc.), wysyłania życzeń świątecznych za pomocą SMS-ów, komunikatorów internetowych, e-maili lub kartek elektronicznych (88 proc.), a także przygotowywania dodatkowego nakrycia na stole dla niespodziewanego gościa (88 proc. ). Wraz ze spadkiem osób uznających Boże Narodzenie za święto religijne, stopniowo zmniejszają się również odsetki przestrzegających ściśle religijnych zwyczajów wigilijnych - np.53 proc. bierze udział w Pasterce - co w porównaniu z 2019 jest spadkiem o 13 punktów proc..

Post w Wigilię zachowuje 83 proc. badanych. Odmawianie modlitw lub odczytywania fragmentu Pisma Świętego zadeklarowało 60 proc., a przystępowanie do spowiedzi - 59 proc.

Z badania CBOS wynika, że tracą również na popularności niektóre zwyczaje niezwiązane z religią. Śpiewanie w Wigilię kolęd, zadeklarowało 70 proc. - jest to spadek 10-punktowy. Odwiedzanie grobów bliskich - 70 proc. - spadek 13-punktowy; przestrzeganie zwyczajowej liczby potraw zadeklarowało 62 proc. badanych - spadek o 14 punktów proc..

Na stosunkowo stabilnym poziomie utrzymują się odsetki Polaków deklarujących wkładanie w Wigilię siana pod obrus (75 proc.), wywieszanie wianków świątecznych (51 proc.), dzielenie się opłatkiem ze zwierzętami (38 proc.) czy zapraszanie na Wigilię osób samotnych lub ubogich (29 proc.).

72 proc. badanych twierdzi, że tegoroczne święta w ich rodzinie będą takie same, jak w ubiegłym roku - jest to spadek 15-punktowy. „Prawie pięciokrotnie wzrósł natomiast odsetek badanych przewidujących, że ich święta będą mniej dostatnie, niż przed rokiem –(23 proc. wobec 5 proc. w 2019 r.). Zmiany związane są z niepewną sytuacją gospodarczą w kraju" - stoi w raporcie z badania.

Badanie „Aktualne problemy i wydarzenia" przeprowadzono w ramach procedury mixed-mode na reprezentatywnej imiennej próbie pełnoletnich mieszkańców Polski, wylosowanej z rejestru PESEL. Badanie zrealizowano od 29 listopada do 12 grudnia 2021 roku na próbie liczącej 1063 osoby (w tym: 47,0 proc. metodą CAPI, 35,7 proc. – CATI i 17,3 proc. – CAWI).