Przejdź do treści
Wydarzenie W związku z informacjami o możliwości siłowego zajęcia KRS Adam Borowski, szef warszawskiego klubu Gazety Polskiej, wzywa wszystkich do stawienia się przed siedzibą KRS w czwartek 7.08, godz. 09:00, ul. Rakowiecka 30 w Warszawie
21:45 "New York Times": prezydent USA Donald Trump planuje spotkać się osobiście z prezydentem Rosji Władimirem Putinem w przyszłym tygodniu
21:00 Ghana: osiem osób, w tym dwóch ministrów, zginęło w katastrofie śmigłowca wojskowego
20:22 USA: prezydent Donald Trump ocenił, że spotkanie jego wysłannika z Władimirem Putinem było bardzo produktywne i przyniosły wielkie postępy
19:17 Sąd Najwyższy odmówił wyrażenia zgody na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sędziego, b. wiceszefa MS Łukasza Piebiaka za nazwanie w mediach społecznościowych b. prezesa KOD Mateusza Kijowskiego przestępcą
17:31 Prezydent Karol Nawrocki przejął zwierzchnictwo nad Siłami Zbrojnymi RP: zrobię wszystko, żeby w najbliższych latach zbudować co najmniej 300-tysięczną armię
15:45 Prokurator Krajowy Dariusz Korneluk nie uwzględnił wniosku prokuratora o wyłączenie go od wykonania czynności procesowych z udziałem Roberta Bąkiewicza. Rzecznik PK wyjaśnił, że prokurator ma teraz obowiązek wykonać polecenie, czyli postawić zarzuty
Ważne Karol Nawrocki w Sejmie: Chciałem już dziś serdecznie zaprosić na posiedzenie Rady Gabinetowej, które odbędzie się jeszcze w sierpniu
Ważne Karol Nawrocki w Sejmie: Ze smutkiem patrzę na to, co dzisiaj dzieje się wokół przełomowych projektów inwestycyjnych w państwie polskim
Ważne Karol Nawrocki w Sejmie: Mamy drodzy Państwo jako wspólnota narodowa mamy tę wielką wartość przywiązania do wartości i tożsamości chrześcijańskiej. To nie powinno się zmieniać
Ważne Karol Nawrocki w Sejmie: Rzeczpospolita Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli, a władze zwierzchnią w Rzeczpospolitej sprawuje naród. Dlatego witam naród polski w granicach Rzeczpospolitej i poza jej granicami
Ważne Karol Nawrocki w Sejmie: Będę głosem tych, którzy chcą Polski bezpiecznej. A bezpieczeństwo Polski rozpoczyna się od każdego szeregowego żołnierza
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej we Wrocławiu zaprasza 6 sierpnia, g. 18, na Mszę św. w intencji nowego Prezydenta RP Karola Nawrockiego w kościele św. Michała przy ul. Prusa 78 we Wrocławiu
Wydarzenie Sejm od kuchni: Spotkanie nad zalewem w Brańsku (woj. podlaskie) z posłami na sejm: R. Foglem, A. Śliwką, J. Sasinem, S. Łukaszewiczem, D. Stefaniukiem i P. Drabkiem. 9 sierpnia (sobota) godz. 18:00
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” w Perth Australia zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 10 sierpnia 2025 r. (niedziela), g. 9.30 Msza św. - g. 10.45projekcja filmu „Sierpniowe Niebo. 63 Dni Chwały”, 35 Eighth Ave, Maylands
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Pabianice zaprasza na XI Festyn Patriotyczno-Rodzinny, 15 sierpnia 2025 r. godz. 10:00 Msza Św. Godz. 16:00 - rozpoczęcie, Parafia Św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Jana Pawła II 46, Pabianice
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Sudan: niezwykłe odkrycie polskich archeologów. To prawdopodobnie największy kościół średniowiecznej Nubii

Źródło: PAP/CAŚ UW/A. Chlebowski

Na pozostałości prawdopodobnie największego kościoła znanego ze średniowiecznej Nubii natrafili archeolodzy pracujący w Starej Dongoli w Sudanie — poinformowało Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW.

Jak czytamy w komunikacie CAŚ UW, kościół mógł być siedzibą arcybiskupa zarządzającego hierarchią kościelną na przestrzeni ponad 1000 km wzdłuż Nilu, pomiędzy I a V kataraktą. Podkreślono, że to arcybiskupowi Dongoli podlegał m.in. biskup Faras, którego katedrę odkrył prof. Kazimierz Michałowski 60 lat temu. Część odkrytych wówczas dzieł malarskich, które zdobiły faraską świątynię, trafiło do Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie można oglądać je do dziś.

Odkrycie może diametralnie zmienić wiedzę o historii kościoła

Kierownik badań i dyrektor CAŚ UW dr hab. Artur Obłuski twierdzi, że najnowsze odkrycie może diametralnie zmienić wiedzę nie tylko o samym mieście, ale i o historii kościoła nubijskiego.

W trakcie badań w 2021 r. archeolodzy oczyścili mur absydy wraz z przyległą ścianą ceglanego kościoła i kopułę dużego grobowca położone w samym centrum miasta.

Jak czytamy w komunikacie, ściany absydy, która była najświętszym miejscem w kościele, ozdobione są malowidłami przedstawiającymi dwa rzędy monumentalnych postaci. Według odkrywców to największa absyda dotychczas odkryta w Nubii: ma średnicę 6 m, zaś szerokość kościoła, do którego należała to ok. 26 m.

- Na przykładzie innych kościołów nubijskich wiemy, że długość budowli będzie do nich proporcjonalna. Jeśli nasze wnioskowanie oparte o znane już wymiary się potwierdzi, to jest to największy kościół odkryty dotąd w Nubii. To ważne, ale równie istotne jest to, gdzie go znaleźliśmy – w samym sercu dwustuhektarowego miasta, stolicy połączonych królestw Nobadii i Makurii — mówi Obłuski. Dodaje, że tuż na południowy-wschód od absydy dobudowano spory budynek przykryty kopułą.

Zabudowania wielokrotnie większe niż te w Faras

Według szefa projektu analogiczny zespół architektoniczny znajdował się w Faras. „Tam katedra stała na samym środku cytadeli, a na wschód od niej zbudowano zwieńczony kopułą grób Joannesa, biskupa Faras. Z jedną małą różnicą: kopuła grobu Joannesa ma 1,5 m średnicy, ta jest pięć razy większa i ma 7,5 m” - podkreśla.

Obłuski twierdzi, że w Dongoli wielki kościół mógł pełnić rolę katedry, przy której postawiono grobowiec dostojników, zapewne biskupów. Za katedrę uważano dotąd budynek poza cytadelą, który traktowano jako wyznacznik zmian w architekturze sakralnej Nubii na przestrzeni stuleci.

- Może się okazać, że wzorcem, czy mówiąc współcześnie, trend-setterem, był zupełnie inny kościół – zaznacza Obłuski.
Jak informują naukowcy, nowoodkryta budowla stoi w środku cytadeli otoczonej murem o wysokości ok. 10 m i 5 m grubości. „Sondaż w absydzie ma ok. 9 m głębokości. To oznacza, że część wschodnia budynku jest zachowana do imponującej wysokości trzech pięter typowego bloku. A to daje ogromną szansę, że pod naszymi stopami znajdują się kolejne malowidła i inskrypcje, tak samo, jak w Faras” - uważa kierownik prac. Dlatego w ekspedycji biorą udział eksperci z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Konserwatorzy pracujący pod kierunkiem prof. Krzysztofa Chmielewskiego zabezpieczają odkrywane malowidła.

Dongola była stolicą jednego z trzech chrześcijańskich królestw

Podczas wcześniejszych prac w tym miejscu archeolodzy natknęli się na inne kościoły, pałac i duże, willowe domy należące do elit kościelnych i państwowych. Ich zdaniem w okresie makuryckim (V/VI–XIV wiek n.e.) to tutaj biło serce całego królestwa. Dongola była stolicą Makurii, jednego z trzech chrześcijańskich królestw nubijskich. Miasto funkcjonowało ponad 1200 lat, od powstania cytadeli w końcu V wieku, do opuszczenia miasta w XVIII w.

Archeolodzy z CAŚ UW pracują w Dongoli od 2018 r. w ramach grantu Europejskiej Rady Badań (ERC). Jednak pierwsze prace Polaków w tym miejscu rozpoczęły się już w 1964 r. i były kontynuowane w kolejnych dekadach.

PAP

Wiadomości

WhatsApp usuwa miliony kont: Oszuści wykorzystywali ChatGPT

Porażka Lecha z Crveną Zvezdą. Trudna sytuacja przed rewanżem

Orlen Basket Liga Kobiet - nowe zasady i drużyny

Kanthak: programowo Karol Nawrocki nie jest ani pisowski ani konfederacki

Iwona Pavlović ujawnia swoją emeryturę. „Ciężko byłoby z tego wyżyć”

Tauson zachwyca na WTA w Montrealu

Dojdzie do spotkania Trumpa z Putinem? "New York Times" z zaskakującą informacją

Skandaliczne zachowanie Marokańczyka nad Grobem Nieznanego Żołnierza. Są konsekwencje

Tomasz Lis źle zniósł zaprzysiężenie prezydenta Nawrockiego. Ratunek widzi w Żurku, znów uderzył w Hołownię

Kolejne źródło potwierdza: w czwartek siłowe przejęcie KRS

Cenckiewicz ujawnia: odbyłem spotkanie z Kosiniakiem - Kamyszem i ministrem Zalewskim

To mówią za Odrą po zwycięstwie Nawrockiego: to nie będzie dobra prezydentura dla... Niemiec

Tomasz Sakiewicz: chcieli ukraść demokrację i wolność słowa, ale nie udało się, bo powstała Republika

Kancelaria Prezydenta zaprezentowała oficjalne zdjęcia i biogramy nowej Pary Prezydenckiej

Kanthak, Witkowski, Pejo, Libicki i Formela będą gośćmi "Republiki wieczór" o godzinie 21.00. Zaprasza Adrian Klarenbach

Najnowsze

WhatsApp usuwa miliony kont: Oszuści wykorzystywali ChatGPT

Iwona Pavlović ujawnia swoją emeryturę. „Ciężko byłoby z tego wyżyć”

Tauson zachwyca na WTA w Montrealu

Dojdzie do spotkania Trumpa z Putinem? "New York Times" z zaskakującą informacją

Skandaliczne zachowanie Marokańczyka nad Grobem Nieznanego Żołnierza. Są konsekwencje

Porażka Lecha z Crveną Zvezdą. Trudna sytuacja przed rewanżem

Orlen Basket Liga Kobiet - nowe zasady i drużyny

Kanthak: programowo Karol Nawrocki nie jest ani pisowski ani konfederacki