W kompleksie jaskiń La Garma w Hiszpanii dokonano niezwykłego odkrycia. W jednej z trudno dostępnych skalnych komór znaleziono 14 śladów stóp postawianych przez dzieci, które mieszkały tu przed tysiącami lat.
– Odkrycie to umieszcza Kantabrię w centrum zainteresowania badań antropologicznych i archeologicznych, i umacnia pozycję La Garma jako jednego z najważniejszych dla poznania ludzkich zachowań w okresie paleolitu miejsc na świecie – oznajmił wiceprezydent hiszpańskiej Kantabrii Pablo Zuloaga.
Na oficjalnej konferencji prasowej poinformowano, że w jednej z jaskiń kompleksu La Garma znaleziono 14 doskonale zachowanych śladów stóp. Wszystkie ślady miały około 18 cm długości, co odpowiada stopie dzieci w wieku od 6 do 7 lat. Wstępne datowanie wskazuje, że pochodzą sprzed około 16,5 tys. lat.
Ślady mogły zostawić bawiące się dzieci
W tym samym miejscu natrafiono na częściowe ślady stóp (np. odbicie samej pięty) oraz odciski pozostawione prawdopodobnie przez łokcie i kolana. Zdaniem archeologów, którzy dokonali odkrycia, mogła je zostawić grupa bawiących się tu dzieci. Podłoże było wówczas miękkie, więc stopy i łokcie łatwo zagłębiały w gliniastej masie. Gdy wilgoć wyparowała, materiał się utwardził, a odciski pozostały.
Znalezisko z La Garma jest o tyle niezwykłe, że w dotychczasowych odkryciach archeologicznych nie ma zbyt wielu śladów pozostawionych przez tak małe dzieci. Jednymi z bardziej znanych „dziecięcych śladów” są te znajdujące się w jaskini Tuc d'Audoubert we francuskich Pirenejach. Pochodzą z tego samego okresu, co znalezisko w Kantabrii.
– La Garma jest obecnie najważniejszym na świecie miejscem badań kultury łowieckiej z końca paleolitu. Nigdzie indziej nie ma takiej jakości i różnorodności szczątków, jakie mamy w La Garma – mówi Pablo Arias, profesor prehistorii na Uniwersytecie Kantabrii.
NIewyczerpane źródło odkryć
I rzeczywiście, badania archeologiczne w tym rejonie prowadzone są od kilkudziesięciu lat. Rozległy system jaskiń i skalnych galerii sprawia, że La Garma jest niewyczerpanym źródłem odkryć archeologicznych. Wiele z nich wciąż czeka na zbadanie, podobnie jak odnalezione teraz dziecięce ślady.
Roberto Ontañón, dyrektorem Museum of Prehistory and Archaeology of Cantabria, wyjaśnia, że nowego odkrycia dokonano, gdy rozpoczęto badania w nowym dotychczas niesprawdzanym sektorze. Naukowcy zauważyli przejście prowadzące do tzw. górnej galerii. Pokonali skomplikowaną trasę i dotarli do bardzo głębokiej części jaskini, której podłoże pokrywała gliniasta gleba.
Miejsce, w którym znaleziono ślady dzieci, do tej pory pozostawało niezauważone ze względu na trudne położenie. Znajduje się około 25 metrów nad tzw. dolną galerią, jest trudno dostępne i niemal niewidoczne z dołu. Po pierwszym rekonesansie badacze stwierdzili, że na krawędziach galerii widnieją ślady ludzkich palców i stóp.
Ze względu na „ekstremalną kruchość” znalezisk, zespół badawczy na razie ograniczył się do sporządzenia dokumentacji fotograficznej. Po zabezpieczeniu miejsca odkrycia, archeolodzy wejdą na teren, aby dokonać dokładniejszych pomiarów topograficznych za pomocą skanera laserowego, fotogrametrii, fotografii wysokiej rozdzielczości i modelowania terenu w 3D. Wtedy zapewne dowiemy się więcej o dzieciach z paleolitu i ich zwyczajach.