Przejdź do treści
20:50 Prezydent-elekt Karol Nawrocki w rozmowie z red. Danutą Holecką w Republice powiedział, że w Biurze Bezpieczeństwa Narodowego powstanie specjalny departament poświęcony nowym technologiom w wojskowości
20:40 Prezydent-elekt Karol Nawrocki w wywiadzie dla Telewizji Republika: Polacy oczekują dzisiaj spokoju i normalności. Dzisiaj pęknięta na pół Polska potrzebuje prezydenta pracującego dla wszystkich Polaków
20:34 Prezydent-elekt Karol Nawrocki zapowiedział w Republice, że wśród jego pierwszych inicjatyw legislacyjnych będzie projekt ustawy o funduszu technologii przełomowych
20:26 Prezydent-elekt Karol Nawrocki w ekskluzywnym wywiadzie dla Telewizji Republika ujawnił, że szefem jego gabinetu w Kancelarii Prezydenta będzie Paweł Szefernaker, zastępcą Jarosław Dębowski, a rzecznikiem prasowym Paweł Leśkiewicz
19:30 Warszawa: Alarm bombowy w centrum Warszawy przy ulicy Jasnej - służby zabezpieczyły teren i sprawdzają podejrzany przedmiot znaleziony na miejscu
19:00 Francja: Iga Światek odpadła w półfinale wielkoszlemowego French Open w Paryżu
18:44 Warszawa: Lotnisko w Modlinie wstrzymało loty z powodu awarii systemu meteorologicznego
18:15 USA: Kanclerz Niemiec Friedrich Merz przybył do Białego Domu na spotkanie z prezydentem USA Donaldem Trumpem - przywódcy będą rozmawiać m.in. na tematy dotyczące wojny w Ukrainie
17:35 NATO: Mark Rutte zapowiedział, że zaproponuje członkom Sojuszu Północnoatlantyckiego plan, który zakłada wydatki państw na obronność w wysokości 5 proc. PKB
17:00 Warszawa: Wicemarszałek Sejmu i lider Konfederacji Krzysztof Bosak spotkał się dzisiaj z prezydentem-elektem Karolem Nawrockim - zapewnił go o gotowości do współpracy dla dobra Polski i Polaków
16:21 Ukraina: Wojska rosyjskie zniszczyły w czwartek siedzibę państwowej administracji obwodowej w Chersoniu na południu Ukrainy
15:33 Prezes NBP prof. Adam Glapiński: Aktualne prognozy sugerują, że w III kwartale tego roku inflacja może spaść w pobliże 3 proc. - RPP utrzymała stopy procentowe na dotychczasowym poziomie
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Gdańsk II zaprasza na protest - Nie dla nielegalnej imigracji!, 8 czerwca (niedziela), g. 12, pod Radą Miasta Gdańska ul. Wały Jagiellońskie 1
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"

Sudan: niezwykłe odkrycie polskich archeologów. To prawdopodobnie największy kościół średniowiecznej Nubii

Źródło: PAP/CAŚ UW/A. Chlebowski

Na pozostałości prawdopodobnie największego kościoła znanego ze średniowiecznej Nubii natrafili archeolodzy pracujący w Starej Dongoli w Sudanie — poinformowało Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW.

Jak czytamy w komunikacie CAŚ UW, kościół mógł być siedzibą arcybiskupa zarządzającego hierarchią kościelną na przestrzeni ponad 1000 km wzdłuż Nilu, pomiędzy I a V kataraktą. Podkreślono, że to arcybiskupowi Dongoli podlegał m.in. biskup Faras, którego katedrę odkrył prof. Kazimierz Michałowski 60 lat temu. Część odkrytych wówczas dzieł malarskich, które zdobiły faraską świątynię, trafiło do Muzeum Narodowego w Warszawie, gdzie można oglądać je do dziś.

Odkrycie może diametralnie zmienić wiedzę o historii kościoła

Kierownik badań i dyrektor CAŚ UW dr hab. Artur Obłuski twierdzi, że najnowsze odkrycie może diametralnie zmienić wiedzę nie tylko o samym mieście, ale i o historii kościoła nubijskiego.

W trakcie badań w 2021 r. archeolodzy oczyścili mur absydy wraz z przyległą ścianą ceglanego kościoła i kopułę dużego grobowca położone w samym centrum miasta.

Jak czytamy w komunikacie, ściany absydy, która była najświętszym miejscem w kościele, ozdobione są malowidłami przedstawiającymi dwa rzędy monumentalnych postaci. Według odkrywców to największa absyda dotychczas odkryta w Nubii: ma średnicę 6 m, zaś szerokość kościoła, do którego należała to ok. 26 m.

- Na przykładzie innych kościołów nubijskich wiemy, że długość budowli będzie do nich proporcjonalna. Jeśli nasze wnioskowanie oparte o znane już wymiary się potwierdzi, to jest to największy kościół odkryty dotąd w Nubii. To ważne, ale równie istotne jest to, gdzie go znaleźliśmy – w samym sercu dwustuhektarowego miasta, stolicy połączonych królestw Nobadii i Makurii — mówi Obłuski. Dodaje, że tuż na południowy-wschód od absydy dobudowano spory budynek przykryty kopułą.

Zabudowania wielokrotnie większe niż te w Faras

Według szefa projektu analogiczny zespół architektoniczny znajdował się w Faras. „Tam katedra stała na samym środku cytadeli, a na wschód od niej zbudowano zwieńczony kopułą grób Joannesa, biskupa Faras. Z jedną małą różnicą: kopuła grobu Joannesa ma 1,5 m średnicy, ta jest pięć razy większa i ma 7,5 m” - podkreśla.

Obłuski twierdzi, że w Dongoli wielki kościół mógł pełnić rolę katedry, przy której postawiono grobowiec dostojników, zapewne biskupów. Za katedrę uważano dotąd budynek poza cytadelą, który traktowano jako wyznacznik zmian w architekturze sakralnej Nubii na przestrzeni stuleci.

- Może się okazać, że wzorcem, czy mówiąc współcześnie, trend-setterem, był zupełnie inny kościół – zaznacza Obłuski.
Jak informują naukowcy, nowoodkryta budowla stoi w środku cytadeli otoczonej murem o wysokości ok. 10 m i 5 m grubości. „Sondaż w absydzie ma ok. 9 m głębokości. To oznacza, że część wschodnia budynku jest zachowana do imponującej wysokości trzech pięter typowego bloku. A to daje ogromną szansę, że pod naszymi stopami znajdują się kolejne malowidła i inskrypcje, tak samo, jak w Faras” - uważa kierownik prac. Dlatego w ekspedycji biorą udział eksperci z Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Konserwatorzy pracujący pod kierunkiem prof. Krzysztofa Chmielewskiego zabezpieczają odkrywane malowidła.

Dongola była stolicą jednego z trzech chrześcijańskich królestw

Podczas wcześniejszych prac w tym miejscu archeolodzy natknęli się na inne kościoły, pałac i duże, willowe domy należące do elit kościelnych i państwowych. Ich zdaniem w okresie makuryckim (V/VI–XIV wiek n.e.) to tutaj biło serce całego królestwa. Dongola była stolicą Makurii, jednego z trzech chrześcijańskich królestw nubijskich. Miasto funkcjonowało ponad 1200 lat, od powstania cytadeli w końcu V wieku, do opuszczenia miasta w XVIII w.

Archeolodzy z CAŚ UW pracują w Dongoli od 2018 r. w ramach grantu Europejskiej Rady Badań (ERC). Jednak pierwsze prace Polaków w tym miejscu rozpoczęły się już w 1964 r. i były kontynuowane w kolejnych dekadach.

PAP

Wiadomości

Policja zajęła się sprawą hejtu na Kasię Nawrocką

UJAWNIAMY: Platformiany informatyk od „Protestu Wyborczego 2025” – powiązania Krzysztofa Kościńskiego

Karol Nawrocki w Telewizji Republika o priorytetach swojej prezydentury

Spotkanie Trumpa z Merzem. Politycy rozmawiali o Ukrainie i porządku światowym

Groźby śmierci wobec Ziobry umorzone. Zawiadomienie podpisała sekretarka

Prezydent podpisze ustawę o jawności cen mieszkań deweloperskich

Terminal kontenerowy w Świnoujściu opóźniony. Duklanowski: rząd Tuska działa na korzyść Niemiec

Sędziowie RP: Markiewicz chwali się naciskiem na Polskę ws. funduszy UE

Modlin: nie lądują i nie startują samoloty. Duża awaria!

Są trzy zawiadomienia w sprawie nieprawidłowości w kampanii Trzaskowskiego

„Cud nad urną”? Nie tym razem! – jak teorie o sfałszowaniu wyborów 2025 pękają pod naporem faktów

Alarm bombowy w centrum stolicy. Biuro Parlamentu Europejskiego ewakuowane!

Prezydent elekt Karol Nawrocki w Telewizji Republika

Politolog krytykuje kampanię Trzaskowskiego. Dostało się Tuskowi

Semeniuk: Giertych ma przykryć wygraną Nawrockiego

Najnowsze

Policja zajęła się sprawą hejtu na Kasię Nawrocką

Groźby śmierci wobec Ziobry umorzone. Zawiadomienie podpisała sekretarka

Prezydent podpisze ustawę o jawności cen mieszkań deweloperskich

Terminal kontenerowy w Świnoujściu opóźniony. Duklanowski: rząd Tuska działa na korzyść Niemiec

Sędziowie RP: Markiewicz chwali się naciskiem na Polskę ws. funduszy UE

UJAWNIAMY: Platformiany informatyk od „Protestu Wyborczego 2025” – powiązania Krzysztofa Kościńskiego

Karol Nawrocki w Telewizji Republika o priorytetach swojej prezydentury

Spotkanie Trumpa z Merzem. Politycy rozmawiali o Ukrainie i porządku światowym