W czwartek, 13 maja br., upamiętnimy w Warszawie 120. rocznicę urodzin Rotmistrza Witolda Pileckiego – żołnierza Armii Krajowej, uczestnika Powstania Warszawskiego, więźnia i organizatora ruchu oporu w KL Auschwitz, represjonowanego i zamordowanego po II wojnie światowej przez komunistów.
W południe przed pomnikiem Witolda Pileckiego na warszawskim Żoliborzu odbędzie się uroczystość złożenia wieńców i wiązanek kwiatów z udziałem syna Rotmistrza, Andrzeja Pileckiego. Głos zabierze Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk.
Witold Pilecki ps. „Witold” urodził się 13 maja 1901 r. w Ołońcu w północnej Rosji, dokąd jego rodzina została przesiedlona w ramach
represji za udział w powstaniu styczniowym. Od 1910 r. mieszkał i uczył się w Wilnie. Maturę zdał w 1921 r.
W latach 1918-21 służył w Wojsku Polskim, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej (walczył m.in. w bitwie warszawskiej). W 1939 r. wziął udział w kampanii wrześniowej, a po jej zakończeniu przedostał się do Warszawy, gdzie stał się jednym z organizatorów konspiracyjnej Tajnej Armii Polskiej.
W 1940 r. podczas łapanki w Warszawie pozwolił się aresztować, by przedostać się do niemieckiego nazistowskiego obozu koncentracyjnego Auschwitz i zdobyć informacje o panujących tam warunkach. Był głównym inicjatorem konspiracji w obozie. Opracowywał sprawozdania przesłane później do dowództwa w Warszawie i dalej na Zachód. W nocy z 26 na 27 kwietnia 1943 r. zdołał uciec z obozu wraz z dwoma współwięźniami.
W latach 1943-44 Pilecki służył w oddziale III Kedywu KG AK i wziął udział w Powstaniu Warszawskim. Po jego upadku trafił do niewoli niemieckiej w oflagu VII A w Murnau, a następnie dołączył do 2. Korpusu Polskiego we Włoszech. Na rozkaz gen. Władysława Andersa wrócił do Polski, by rozpocząć zbieranie informacji wywiadowczych o sytuacji w Polsce, w tym o żołnierzach AK i 2 Korpusu więzionych w obozach NKWD i deportowanych do Rosji.
W 1947 r. został aresztowany przez funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa i osadzony w więzieniu mokotowskim. Niecały rok później Wojskowy Sąd Rejonowy w Warszawie skazał go na śmierć. Wyrok wykonano 25 maja 1948 r. (jego unieważnienie nastąpiło dopiero w 1991 r.) Ciało Rotmistrza do dziś nie zostało odnalezione.
Witold Pilecki został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1995) i Orderem Orła Białego (2006). Jest patronem szkół w kilku miastach, jego imieniem nazwano także kilka ulic.
Pomnik rtm. Witolda Pileckiego (autorstwa rzeźbiarza Jacka Kicińskiego i architekta Rafała Stachowicza) stoi na Żoliborzu, po północnej stronie pasa dzielącego jezdnie al. Wojska Polskiego (u zbiegu z ul. Bitwy pod Rokitną). Lokalizacja monumentu nawiązuje do miejsca, w którym rotmistrz Pilecki w 1940 r. dołączył do łapanki, żeby znaleźć się wśród osób wiezionych do KL Auschwitz. Pomnik powstał dzięki uchwale Rady Miasta z marca 2014 r.
