Przejdź do treści
22:08 USA: Elon Musk ogłosił powstanie nowej partii o nazwie Partia Ameryki
21:18 USA: Na zalanym przez powódź obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy, są cali i zdrowi
20:18 Syria: Pożary lasów w czasie jednej z najgorszych od dekad susz
19:37 Zachodniopomorskie: Zakończyły się utrudnienia na DK26 w rejonie Chojny
18:29 Sport: Iga Świątek wygrała z amerykańską tenisistką Danielle Collins 6:2, 6:3 w trzeciej rundzie wielkoszlemowego Wimbledonu
17:43 Śląskie: Woda w Bestwinie nadal nie nadaje się do spożycia
Wydarzenie W niedzielę (6 lipca) o godz. 14:00 odbędzie się konferencja prasowa prezesa PiS - Jarosława Kaczyńskiego. Miejsce: DK13, Rosówek 17, 72-001
Wydarzenie W niedzielę (6 lipca) o godz. 16:00 w Szczecinie odbędzie się spotkanie z mieszkańcami. Miejsce: Nowa Dekadencja – Szczecińskie Centrum Kultury, Partyzantów 2
Wydarzenie Od poniedziałku 7.07 do piątku 11.07 od godz. 11.00 do 19.00 w Piotrkowie Trybunalskim przed Galerią Handlową przy ul. Słowackiego zbiórka podpisów poparcia referendum w sprawie odwołania Prezydenta i Rady Miasta i sprzeciwu wobec nielegalnej migracji!
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Piotrkowie Trybunalskim Zaprasza 6.07 (niedziela) o godz. 19.00 na Rynek Trybunalski na plenerowe spotkanie z europosłem Dominikiem Tarczynskim! 
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Pradziejowa kopalnia krzemienia czekoladowego na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej

Źródło: Fot. PAP/Magdalena Sudoł-Procyk

Na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskie archeolodzy odkryli mającą nawet 10 tys. lat kopalnię krzemienia czekoladowego. Jak podkreśla kierownik badań dr Magdalena Sudoł-Procyk – to dotąd najdalej wysunięty na południowy zachód w Polsce tego typu obiekt.

Wcześniej uważano, że choć zasiedlający te tereny neandertalczycy, a następnie homo sapiens posługiwali się narzędziami z krzemienia czekoladowego, to nie wydobywali go na miejscu, ale transportowali z oddalonych o ok. 150 km Gór Świętokrzyskich.

- Dorzecze Wisły obfituje w złoża kilku rodzajów surowców krzemionkowych, które były wykorzystywane w czasach prehistorycznych. Wśród nich krzemień czekoladowy – był jednym z najlepszych jakościowo: twardy, kruchy i o jednolitej strukturze, dlatego dobrze nadawał się do wytwarzania narzędzi. Ma wiele odmian – od barwy jasnobrązowej (czekolady mlecznej) po ciemny brąz (jak czekolada gorzka)– wymieniła archeolog dr Sudoł-Procyk z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu.

Jak wskazała, jakość krzemienia czekoladowego doceniana była przez pradziejowe społeczności już od paleolitu środkowego, przez mezolit i neolit, aż po epokę żelaza (czyli od ok. 250 000 lat temu do przełomu er), a największą popularnością cieszył się w okresie późnego paleolitu (15-12 tys. lat temu).

Pokłady wykorzystywali już neandertalczycy

- Nasze badania w środkowej części Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej pokazały, że krzemień ten był wykorzystywany przez tutejsze społeczności środkowopaleolityczne (czyli neandertalskie) przede wszystkim do produkcji noży, a w młodszych okresach homo sapiens wytwarzał z niego przede wszystkim różne narzędzia wiórowe, takie jak ostrza, drapacze, rylce, przekłuwacze, czy zbrojniki. Wcześniej jednak sądziliśmy, że nasi przodkowie przynosili ten surowiec z Gór Świętokrzyskich, czyli z rejonu badanego już od stu lat, gdzie krzemień czekoladowy został bardzo dobrze rozpoznany i opisany – wskazała archeolog.

Teraz archeolodzy odkryli jego złoża na terenie Doliny Udorki (leżącej w powiecie olkuskim w woj. małopolskim) – i na ich obszarze kopalnię. „Z geologicznego punktu widzenia takie wychodnie nie powinny dziwić, ponieważ określonego wieku skały, w których możemy się spodziewać tego surowca, występują poza strefą świętokrzyską wzdłuż całej wschodniej granicy Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej. Ale jest to niewątpliwie pierwsza tutaj tego typu pozostałość po działalności naszych przodków” – podkreśliła.

Z badań zespołu, choć jeszcze niekompletnych, wynika, że sama kopalnia funkcjonowała między 10 a 6 tys. lat temu. „To również zaskakujące odkrycie, ponieważ zdecydowana większość znanych nam kopalni (w tym innych surowców krzemionkowych) z Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i z Gór Świętokrzyskich pochodzi z okresu neolitu, czyli są młodsze niż ta” – powiedziała dr Sudoł-Procyk.

Naukowcy odkryli również ślady obróbki surowca

Dodała, że póki co nie wiadomo, czy była to kopalnia z bardzo głębokimi szybami i podziemnymi chodnikami. „Wydaje się, że pierwotnie wędrujący doliną prehistoryczni łowcy wkopywali się w stok, widząc pokłady krzemienia odsłonięte w wyniku podmycia zbocza przez rzekę. Ale kolejne doły kopane były coraz wyżej po stoku, osiągając coraz większe rozmiary. Odkryte przez nas obiekty mają głębokość 3 metrów, a badania jeszcze się nie skończyły. Wprawdzie nie znaleźliśmy dotąd narzędzi, którymi je kopano, aby pozyskać ten surowiec, ale z dużym prawdopodobieństwem, możemy stwierdzić, że to był jakiś surowiec organiczny, np. poroże, które jest bardzo twarde i znane archeologom jako narzędzie z innych kopalń pradziejowych” – opowiadała badaczka.

Archeolodzy mają także dowody, że surowiec po wydobyciu był wstępnie obrabiany w bezpośrednim sąsiedztwie kopalni i dopiero później wynoszony poza jej teren m.in. na wymianę.

Niedawno zespół badaczy zakończył prace terenowe, w czasie których pobrano wiele próbek do analiz w laboratoriach, na czym będą pracować przez najbliższe miesiące. W kolejnym sezonie archeolodzy znów planują powrót na stanowisko i kolejne badania w terenie.
Badania prowadzone są w ramach pięcioletniego projektu pt. „Krzemień czekoladowy na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej. Wydobywanie, użytkowanie i dystrybucja”, finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

PAP

Wiadomości

Premier: liberalizm może jedynie zgubić Słowację

Bardzo złe wiadomości dla Putina i Rosji

Polacy strzegą granicy z Niemcami. Wsparł ich niemiecki europoseł!

Woś: Tusk jest niezdolny do działania wbrew interesowi niemieckiemu!

Marina świętowała 36. urodziny na Openerze! Szczęśni balowali w towarzystwie Wieniawy i gwiazd Instagrama

Błaszczak w Republice: Donald Tusk przyjmuje migrantów. To działanie na szkodę kraju

Verstappen z pole position na Silverstone

Upały czy ochłodzenie? IMGW o tym, jak będą wyglądały najbliższe dni

Zmasowany atak na Hołownię. Poseł Polski 2050 wprost: MAM DOŚĆ!

Pomarański: 45% respondentów jest niezadowolonych z rządu Tuska i postuluje o zmianę premiera!

Wzrosła liczba ofiar powodzi w Teksasie!

Lis znów pisze o Hołowni. Ale teraz - zaskoczył wszystkich!

Lisiecki: Donald Tusk jest okłamywany przez swoje środowisko!

PILNE: Wydano zakaz korzystania z odcinka rzeki Kłodnicy

SPRAWDŹ TO!

Ząbki: Gorąco przed spalonym budynkiem. Mieszkańcy nie mogą dostać się do mieszkań

Najnowsze

Premier: liberalizm może jedynie zgubić Słowację

Marina świętowała 36. urodziny na Openerze! Szczęśni balowali w towarzystwie Wieniawy i gwiazd Instagrama

Błaszczak w Republice: Donald Tusk przyjmuje migrantów. To działanie na szkodę kraju

Verstappen z pole position na Silverstone

Upały czy ochłodzenie? IMGW o tym, jak będą wyglądały najbliższe dni

Bardzo złe wiadomości dla Putina i Rosji

Polacy strzegą granicy z Niemcami. Wsparł ich niemiecki europoseł!

Woś: Tusk jest niezdolny do działania wbrew interesowi niemieckiemu!