Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) choroby układu krążenia od wielu lat są główną przyczyną zgonów. Pandemia tego nie zmieniła, wręcz przeciwnie. Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w 2020 r. największy przyrost zgonów (o 16,69 proc.) w porównaniu do 2019 r. wystąpił właśnie w tego rodzaju schorzeniach. W Polsce schorzenia te są również wiodącą przyczyną zgonów w grupie pacjentów poniżej 65. roku życia.

Pandemia COVID-19 jeszcze bardziej nasiliła choroby układu krążenia, wskazują na to badania opublikowane przez „The American Journal of Emergency Medicine”. Wynika z nich, że pacjenci, którzy przeszli infekcję koronawirusem są bardziej narażeni na zapalenia mięśnia sercowego, ostrego zawału mięśnia sercowego, niewydolności serca, zaburzeń rytmu serca, uszkodzenia serca oraz powikłań zakrzepowo-zatorowych.

Potwierdzają to specjaliści Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

- Szacujemy, że te poważne powikłania kardiologiczne występują u kilku procent pacjentów. Z naszych obserwacji wynika, że mechanizm uszkodzenia jest złożony i wynika na przykład z zapalenia mięśnia sercowego - podkreśla w informacji przekazanej PAP prof. Marcin Grabowski, rzecznik Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Z raportu @MZ_GOV_PL wynika, że w 2020 r., czyli w okresie #koronawirus największy przyrost zgonów, w porównaniu do 2019 r. wystąpił w chorobach układu krążenia - o 16,69 proc. #TydzieńdlaSerca #kardiologia #DbajOsercehttps://t.co/blGcaHiePp pic.twitter.com/VQblBntic7

— Polskie Towarzystwo Kardiologiczne (@PTKardio) April 19, 2021

Większość powikłań ustępuje po kilku tygodniach

Powikłania kardiologiczne mogą się pojawić na różnych etapach choroby COVID-19. Większość z nich na szczęście jest odwracalna i ustępuje po kilku tygodniach. Niektóre jednak się utrzymują i zwiększają ryzyko zgonu już po ustąpieniu choroby.

- W imieniu Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego apelujemy do polskich pacjentów, aby nie bagatelizowali niepokojących objawów pracy serca i niezwłocznie zgłaszali się do szpitali, a jeśli to konieczne wzywali pogotowie - alarmuje prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego prof. Adam Witkowski.

Nieleczony zawał serca

Eksperci PTK przekonują, że nieleczony zawał serca jest obarczony 40 proc. śmiertelnością, z kolei wykonanie na czas zabiegu pierwotnej angioplastyki wieńcowej zmniejsza ryzyko zgonu do zaledwie 5 proc., czyli aż ośmiokrotnie. Podobne zabiegi udrożnienia tętnic mózgowych wykonywane są w przypadku niedokrwiennego udaru mózgu.

Głównymi przyczynami chorób układu krążenia jest miażdżyca tętnic związana z niewłaściwą dietą, brakiem aktywności fizycznej, paleniem papierosów, nadciśnieniem tętniczym, cukrzycą, a także uwarunkowaniami genetycznymi i zaburzeniami gospodarki lipidowej. Niekorzystne zmiany w tętnicach rozwijają się przez wiele lata bez widocznych objawów, dlatego tak ważne jest wykonywanie regularnych badań profilaktycznych. Należy przede wszystkim sprawdzać poziom lipidów we krwi i glukozy oraz kontrolować ciśnienie tętnicze krwi - przekonują eksperci Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

- Ważne jest również wsparcie państwa w zapobieganiu i leczeniu chorób układu sercowo-naczyniowego. Pozytywnie oceniamy pomysł krajowej sieci kardiologicznej, której powstanie PTK proponowało już w okresie tworzenia krajowej sieci szpitali w 2017 r. - zwraca uwagę prof. Adam Witkowski.

Specjalne programy

Realizowany jest program koordynowanej opieki kardiologicznej KOS-Zawał, program leczenia hiperlipidemii rodzinnej, wdrażana jest mechaniczna trombektomia w leczeniu udaru mózgu. Wciąż natomiast czeka na wprowadzenie program koordynowanej opieki nad pacjentami z niewydolnością serca (KONS).

- Ma on się przyczynić się do zmniejszenia bardzo obecnie wysokiej śmiertelności z przyczyn sercowo-naczyniowych i redukcji zbędnych hospitalizacji, co również pozwoli na obniżenie wysokich kosztów leczenia szpitalnego - wyjaśnia prof. Witkowski.

Prezes-elekt Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego prof. Przemysław Mitkowski uważa, że należy wdrożyć system zdalnego monitorowania wszczepialnych urządzeń kardiologicznych, takich jak stymulatory i defibrylatory.

- Taki telemonitoring pozwala na właściwy nadzór nad pacjentem i zwiększa jego bezpieczeństwo. Dzięki tej formie opieki możemy na odległość, bez niepotrzebnych wizyt w szpitalu, monitorować zarówno stan kliniczny pacjentów, jak i poprawność pracy samego urządzenia - podkreśla.

- W celu zmniejszenia śmiertelności z powodu chorób serca i naczyń powinno się systematycznie zwiększać dostęp pacjentów do nowoczesnych technologii medycznych. Są technologie, które od wielu lat czekają na wprowadzenia do koszyka refundowanych procedur medycznych - dodaje prof. Mitkowski.

Więcej chorobach serca i metodach i leczenia na stronach edukacyjnych dla pacjentów i ich opiekunów, przygotowanych przez ekspertów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego: copozawale.pl, arytmiagroziudarem.pl, slabeserce.pl, copozatorze.pl.