Przejdź do treści
11:17 Marszałek Sejmu: zaproponowałem rozpatrzenie wniosku o wotum zaufania dla rządu na dodatkowym posiedzeniu izby, które zwołam na 10 czerwca
10:46 Prezes PiS o ewentualnym premierze rządu technicznego: trzeba go wynegocjować
09:44 PSP: w związku z burzami najwięcej interwencji na Śląsku
09:25 Ukraina: Ośmioro cywilów rannych po nocnych atakach rosyjskich dronów
08:15 Mongolia: Premier ustąpił po przegranym głosowaniu nad wotum zaufania
07:30 Świat: Ceny miedzi w Londynie w dół po słabych danych z Chin
07:07 IMGW: burze z silnym wiatrem do 80 km/h w północno-wschodniej Polsce
06:26 USA: Przewodniczący Izby Reprezentantów opowiedział się za zaostrzeniem sankcji wobec Rosji
Protest We wtorek (3 czerwca) o godz. 12:00, pod ambasadą Niemiec przy ul. Jazdów 12 w Warszawie, odbędzie się protest pod hasłem: "Zabierzcie namiestnika!". Organizuje: Ruch Obrony Granic
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” w Nysie zaprasza na spotkanie z Danielem Obajtkiem oraz Michałem Dworczykiem, 5 czerwca (czwartek), g. 19:00, Nyski Dom Kultury ul. Wałowa 7
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Gdańsk II zaprasza na protest - Nie dla nielegalnej imigracji!, 8 czerwca (niedziela), g. 12, pod Radą Miasta Gdańska ul. Wały Jagiellońskie 1
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"

Manipulację mają we krwi. Niemcy próbowali pogrążyć Polskę. I nic z tego

Źródło: canva.com

Od wieczora 11 sierpnia, przez kilka dni kolportowano w polskich mediach nieprawdziwą informację o niezwykle wysokiej zawartości rtęci w wodach Odry, powodującej masowe śnięcie ryb. Fake newsa o zagrażającej życiu ludzi i zwierząt rtęci w Odrze wykreowano na podstawie informacji pochodzącej z jednego, lokalnego medium z Brandenburgii, nie czekając na oficjalne wyniki badań w Polsce i w Niemczech. Historia rozchodzenia się tej nieprawdziwej informacji może służyć jako modelowy przykład rozpowszechniania fake newsów.

Fałszywa informacja rozeszła się niezwykle szybko – została też podchwycona przez rosyjskie i białoruskie media - i wywołała społeczną panikę. Z medialnych przekazów wynikało bowiem, że zakumulowana rtęć przeniesie się z wody i ryb na człowieka i będzie zatruwać kolejne pokolenia, że giną także zwierzęta mające kontakt z wodą, m.in. ptaki i bobry, a woda w Odrze wypala rękawice i kaleczy ręce zbierających śnięte ryby wędkarzy.

Pojawiły się też wpisy porównujące zatrucie Odry rtęcią do katastrofy w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej. Eksperci mówią w takich sytuacjach, że Internet „zbombardowano” fake newsem i w efekcie nawet kilka dni później trudno było dotrzeć do prawdziwych informacji, nie mówiąc o zaufaniu doniesieniom dochodzącym w tej sprawie z polskich i niemieckich państwowych instytucji. I to mimo że zarówno Warszawa jak i niemieckie, federalne ministerstwo ochrony środowiska ostatecznie zdementowały sensacyjnego fake newsa o podwyższonej zawartości rtęci w Odrze.

Według dr Piotra Łuczuka z UKSW w Warszawie, specjalisty od manipulacji w mediach, rtęciowy fake news przejdzie na stałe do kanonu przypadków analizowanych w świecie akademickim, a jego medialna nośność wynikała m.in. z tego, że tematy związane z katastrofami ekologicznymi, mogącymi być zagrożeniem dla zdrowia czy nawet życia ludzi (tzw. biohazard) budzą wielkie zainteresowanie społeczne.

Jak mówi dr Łuczuk, z powodu niskiego stanu kultury politycznej w Polsce, część mediów i polityków, zamiast ostrożnie zarządzać informacją wrażliwą społecznie, operowała nieprawdziwymi, albo nieoficjalnymi danymi, a nawet je fabrykowała dla zbicia kapitału politycznego. „Na podobnej zasadzie działają zresztą, silnie u nas obecne rosyjskie (i nie tylko) farmy trolli, które mają m.in. za zadanie generowanie zagrożenia i podziałów społecznych mających wpływ na scenę polityczną. Fake news dotyczący rtęci w Odrze jest klasycznym przykładem wyżej opisanych zjawisk” – uważa dr Łuczuk.

Nieprawdziwe doniesienia o rtęci w Odrze zaczęły krążyć w Internecie wieczorem 11 sierpnia. Jak opisaliśmy to w naszym raporcie fact-checkingowym z 13 sierpnia, tego dnia w polskiej sieci pojawiły się pierwsze wzmianki na temat artykułu niemieckiego, lokalnego medium RBB24 pt. „Rtęć wykryta w próbkach wody z Odry1.” RBB to nadawca radiowo-telewizyjny Rundfunk Berlin-Brandenburg, który działa w dwóch landach: Berlinie i Brandenburgii i wchodzi w skład ARD, skupiającej największych regionalnych nadawców publicznych w Niemczech.

Informację o rtęci zawierał tweet Roberta Suligowskiego2 opublikowany 11 sierpnia o godz. 21.42 o treści: „No i Niemcy w jeden dzień zbadali wodę i odnaleźli rtęć. Brawo dla grupy rekonstrukcyjnej KaKaO, wiceministra od mórz i oceanów, co szukał w Gdańsku i Warszawie i GIOŚ co coś tam dukała 2 tygodnie”, do którego autor dołączył link do artykułu ze strony RBB24. Chwilę później, o 21:45 ukazał się tweet Pawła Wity o treści: „Z badań Odry zrobionych w Niemczech wynika, że woda została zanieczyszczona rtęcią. To, że tego nie wykryto w Polsce woła o pomstę do nieba”.

Dziś wpisy Pawła Wity3 nie są już ogólnie dostępne. Właściciel konta ograniczył ich widoczność, ale jego tweeta o rtęci, jeszcze tego samego wieczoru udostępnił dziennikarz Bertold Kittel4, a niepotwierdzona informacja o wykryciu rtęci w Odrze rozlała się po polskim Internecie.

Sprawę tę będziemy dziś komentować w programie "Dziennikarski Poker". Zapraszamy!

Usunięto obraz.

fakehunter.pap.pl/analiza5

Wiadomości

HIT DNIA

Zandberg ostro do ekipy Tuska: to będzie Wasza odpowiedzialność! WIDEO

Burze i silny wiatr. IMGW ostrzega część Polski!

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Rząd techniczny. Mentzen do Kaczyńskiego: omówmy to!

Legia Warszawa w finale Orlen Basket Ligi, Start Lublin o krok od historycznego awansu

Peja uderza w elity po wyborach prezydenckich. "Nigdy nie miałem okazji poznać takich ludzi jak Trzaskowski. Elita? Strasznie hermetyczna mniejszość"

"Karol Nawrocki - prezydentem Polski!" - rozległo się w Sejmie! WIDEO

Strażak, który inspiruje młodych – Miłosz Adamczyk w „Ludziach Regionów”

Pierwsze posiedzenie Sejmu po wyborach! Co będzie się działo?! [NA ŻYWO]

Poseł PiS nie wytrzymał. Wstał i wyszedł ze studia Trójki! WIDEO

Z więzienia zbiegło ponad dwustu osadzonych!

Awansował dwa razy z rzędu i wyleciał z klubu! Marcin Sasal zwolniony dyscyplinarnie z Pogoni Grodzisk

Rząd techniczny? Czarnek ostro: trzeba odsunąć szkodników od władzy!

Premier ustąpił po przegranym głosowaniu nad wotum zaufania!

Krzysztof Piątek zmienia klub! Rekordowy transfer Polaka do Al Duhail

Karolina Pajączkowska świętowała komunię syna. "Nie wstydzimy się naszej wiary" – napisała dziennikarka

Najnowsze

HIT DNIA

Zandberg ostro do ekipy Tuska: to będzie Wasza odpowiedzialność! WIDEO

Peja uderza w elity po wyborach prezydenckich. "Nigdy nie miałem okazji poznać takich ludzi jak Trzaskowski. Elita? Strasznie hermetyczna mniejszość"

"Karol Nawrocki - prezydentem Polski!" - rozległo się w Sejmie! WIDEO

Strażak, który inspiruje młodych – Miłosz Adamczyk w „Ludziach Regionów”

Pierwsze posiedzenie Sejmu po wyborach! Co będzie się działo?! [NA ŻYWO]

Burze i silny wiatr. IMGW ostrzega część Polski!

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Rząd techniczny. Mentzen do Kaczyńskiego: omówmy to!

Legia Warszawa w finale Orlen Basket Ligi, Start Lublin o krok od historycznego awansu