Komisja jednomyślnie poparła propozycję IPN, wcześniej pozytywnie zaopiniowaną przez ministra finansów, dotyczącą wykorzystania rezerwy celowej w wysokości 1 mln zł na badania identyfikacyjno-genetyczne szczątków ofiar komunizmu. Poszukiwania ofiar – żołnierzy podziemia niepodległościowego, którzy po wojnie opierali się sowietyzacji Polski – IPN prowadzi m.in. w Warszawie, Białymstoku i Gdańsku.

– Zmiana ta dotyczy (...) jednego z priorytetowych badań Instytutu związanych z ustalaniem tożsamości osób, które zostały pozbawione życia w związku z popełnieniem zbrodni komunistycznych. Ma ona na celu uruchomienie jeszcze w tym roku i zrealizowanie wszystkich zaplanowanych na ten rok identyfikacji. Kwota ta została podzielona: część tych środków będzie realizowana w oddziale białostockim, część w oddziale warszawskim - tam, gdzie odnaleziono największą ilość szczątków – powiedział dyrektor generalny IPN Jacek Paszkiet.

Według niego, uruchomienie rezerwy celowej jest niezbędne do zakończenia wszystkich prac zaplanowanych na rok 2014. – Jednocześnie chciałem zaznaczyć, że zarówno śledztwa, jak i projekt ma charakter rozwojowy i planowane są kolejne odkrycia, które będą skutkowały zwiększeniem wydatków na cele identyfikacyjne w przyszłym roku, jak i w latach kolejnych – dodał.

Posłowie sejmowej komisji finansów nie zgłaszali uwag do wniosku. Zgodnie z nim zmianie przeznaczenia ulega kwota 650 tys. zł z rezerwy celowej na badania identyfikacyjne, która pierwotnie miała trafić do Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie (uczelnia ta prowadzi Polską Bazę Genetyczną Ofiar Totalitaryzmów). Pieniądze te będą wykorzystane na prowadzenie przez IPN śledztw dot. zbrodni komunistycznych, w tym m.in. na badania identyfikacyjne szczątków ofiar. Pozostała kwota 350 tys. zł, już za pośrednictwem ministerstwa zdrowia, trafi do uczelni medycznej w Szczecinie.

Dyrektor Paszkiet poinformował, że jeszcze we wrześniu IPN wskaże, gdzie środki z rezerwy celowej należy przelać. – To będą dwa oddziały: białostocki i warszawski, czyli te oddziały, w których prokuratorzy prowadzą śledztwa w sprawach zbrodni komunistycznych – powiedział. Przypomniał też, że z wydobytych szczątków ofiar komunistycznej bezpieki zostały już pobrane próbki DNA. – To jest dosyć złożony proces, wymaga pobrania materiału porównawczego od żyjących członków rodzin i przez szereg prób dokonuje się porównania materiału genetycznego. To są bardzo kosztowne badania, długotrwałe i stąd tak złożona procedura – tłumaczył dyrektor.

Pieniądze z rezerwy celowej - jak wcześniej informował IPN – mają umożliwić zakupienie specjalistycznych narzędzi informatycznych, które pozwolą na porównanie z profilami genetycznymi odnalezionych ofiar materiału DNA pochodzącego od ich dalekich krewnych. Dotyczy to m.in. dalszej identyfikacji szczątków osób, które w latach 2012-2013 wydobyto na Łączce Cmentarza Wojskowego na Powązkach. Do tej pory udało się zidentyfikować 28 osób; wśród nich byli wybitni dowódcy AK, mjr Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka i mjr Hieronim Dekutowski ps. Zapora. Nadal poszukiwani są gen. August Emil Fieldorf oraz rotmistrz Witold Pilecki.

Prace dotyczące ofiar komunizmu prowadzone są w ramach ogólnopolskiego projektu naukowo-badawczego "Poszukiwania nieznanych miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego z lat 1944-1956". W projekcie tym uczestniczą IPN, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, Ministerstwo Sprawiedliwości oraz uczelnie medyczne ze Szczecina i Wrocławia.

CZYTAJ TAKŻE:

Zespół prof. Szwagrzyka zidentyfikował kolejnych 12. bohaterów z "Łączki"

Płużański o trzecim etapie ekshumacji na "Łączce": Zostaliśmy oszukani