Przejdź do treści
Radio Republika Gościem poranka w Radiu Republika w środę, 2 lipca, o godz. 07:08 będzie prezes Trybunału Konstytucyjnego Bogdan Święczkowski.
20:50 Sejm: Marszałek Szymon Hołownia potwierdził, że na 6 sierpnia br. zwoła posiedzenie Zgromadzenia Narodowego i odbierze przysięgę od prezydenta elekta Karola Nawrockiego
Wydarzenie 2.07(środa). Od godz.15.00 do 19.00 w Piotrkowie Trybunalskim przed Galerią Handlową przy ul. Słowackiego zbiórka podpisów poparcia referendum w sprawie odwołania Prezydenta i Rady Miasta i sprzeciwu wobec nielegalnej migracji! 
Wydarzenia Piotrków Trybunalski: Redaktor Tomasz Sakiewicz z Klubem "GP" 3.07 (czwartek) od godz. 15.00 będzie zbierać podpisy poparcia dla referendum przed Galerią Handlową przy ul. Słowackiego
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej Piotrków Tryb. zaprasza 3 lipca o godz. 18.00 na spotkanie z redaktorem naczelnym Tomaszem Sakiewiczem. Sala restauracji Sara (dawna Altamira), ul. Dmowskiego 38c
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Głogowie informuje o zbieraniu podpisów ws. referendum w powiecie głogowskim - STOP nielegalnej imigracji! Punkty: plac przy Ratuszu, Plac 1000-lecia, tężnia Piastów, targowisko oś. Kopernika: 30.06–02.07, godz. 10:00–17:00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Odkrycie w Dębinach. Największych cmentarzysko megalityczne w Polsce

Źródło: Fot. J.Bulas

Siedem kilkudziesięciometrowych grobowców megalitycznych sprzed ok. 5,5 tys. lat odkryli archeolodzy w Dębianach (woj. świętokrzyskie). Zdaniem odkrywców jest to jedno z największych cmentarzysk tego typu w Polsce.

Nowo odkryte założenia naukowcy określają jako megksylony (z j. greckiego „mega” - wielki i „ksylon” - drewno). Usypywano je z ziemi w kształcie wydłużonego trapezu. W przeciwieństwie do znanych np. z Kujaw grobowców megalitycznych ich ściany obstawiano jednak nie głazami, ale słupami wykonanymi z drewna.

Odkryte przez badaczy grobowce w Dębianach w świętokrzyskiej gminie Działoszyce mają 40-50 m długości.

- Ich dłuższe ściany wzmocnione były drewnianymi palisadami, natomiast krótkie ściany wschodnie zawierały wejście do przedsionka - opowiada jeden z odkrywców, archeolog Marcin M. Przybyła.

 

Wygląd grobowca

W tego typu grobowcach znajdowane są z reguły pojedyncze pochówki. Jak dodaje badacz, granice każdego z grobowców wyznaczała palisada - do dziś zachowały się tylko dołki posłupowe. Z kolei tuż za niektórymi z nich znajdowały się podłużne rowy. Jest to pozostałość po pozyskiwaniu ziemi na budowę nasypów grobowców.

Z badań archeologów wynika, że pod nasypami znajdowały się groby, z których część posiadało konstrukcję z głazów wapiennych.

- Niestety z pochówków tych jeszcze w okresie funkcjonowania cmentarzyska usunięto większość szczątków zmarłych i wyposażenia. Było to zachowanie rytualne, z którym często stykamy się na cmentarzyskach z tego okresu - opisuje Przybyła.

Jeśli pozostała część cmentarzyska jest równie gęsto zabudowana grobowcami, może ich być łącznie kilkanaście - szacują naukowcy.  - Wydaje się zatem, że w Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce - ocenia Przybyła.

Okoliczności odkrycia

Do odkrycia pradziejowego cmentarzyska w postaci megaksylonów doszło przypadkowo. Krakowski archeolog Jan Bulas dostrzegł na zdjęciach satelitarnych pola uprawnego zarys czworokątnego założenia otoczonego rowem. Następnie udał się w teren, gdzie wspólnie z Marcinem M. Przybyłą przeprowadzili badania magnetyczne (które nie wymagają wbijania łopaty w ziemię). W ten sposób udało się nie tylko poznać szczegółowe rozplanowanie tej konstrukcji, ale również natknąć na grobowce megalityczne, z których część powstała w miejscu późniejszego założenia obronnego. Kolejne monumentalne grobowce odkryto na północ i na południe od fortyfikacji i częściowo przebadano w czasie wykopalisk przeprowadzonych latem 2019 i 2020 r. dzięki środkom Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Kielcach. Przybyła zwraca też uwagę na dobrą współpracę i pomoc ze strony mieszkańców Dębian, zwłaszcza właścicieli pól, na których ulokowane jest stanowisko archeologiczne.

Funkcja grobowca

Odkrycie założenia obronnego, jak i sporej liczby grobowców sprzed 5,5 tys. lat jest dla archeologów sporym zaskoczeniem. Czworokątny szaniec - jak udało się ustalić podczas prac wykopaliskowych - pochodzi z okresu plemiennego (IX-X w.).

- Nie był on na stałe zamieszkany. Pełnił może rolę obozu wojskowego, albo też obiektu związanego z rytuałami religijnymi lub społecznymi. Warto zaznaczyć, że podobne założenie nie jest znane z terenu Polski - podkreśla Przybyła.

Jak informują badacze, ze względu na rangę znaleziska w najbliższych latach planowana jest kontynuacja badań w tym miejscu.

Usunięto obraz.

PAP – Nauka w Polsce

Wiadomości

Jest szansa na zawieszenie broni w Strefie Gazy

Holandia chce zmienić prawo: nielegalny pobyt w kraju ma być karany

Bombowce B-2 mogą mieć "jeszcze jeden kurs"?

Sztuczna inteligencja pomoże nam rozmawiać ze zwięrzętami

Koniec poszukiwań 57-latka. Prawdopodobnie popełnił samobójstwo

Manowska: wybory wygrał Karol Nawrocki! Prezes Sądu Najwyższego o kuriozalnej narracji bodnarowców

Politycy w Republice o chaosie po stronie władzy i kompromitacji Bodnara

Manowska: Każdy protest analizowaliśmy. Żadnego nie zlekceważono

Hołownia: 6 sierpnia odbiorę przysięgę prezydencką od Nawrockiego

Tusk zrobi porządek na granicy... ale z Ruchem Obrony Granic! Niemcy niewinni

Reparacje od Niemiec. Mocne słowa dr Kidy w Parlamencie Europejskim

Marcin Wiącek: Prezydent powinien objąć urząd w terminie

PILNE: Tadeusz Duda nie żyje. Koniec obławy w Starej Wsi

Duda i Wojtaszek w czołowej setce światowego rankingu FIDE

Śmierć Barbary Skrzypek. Skwarzyński: prokuratura to ukryła

Najnowsze

Koniec poszukiwań 57-latka. Prawdopodobnie popełnił samobójstwo

Sztuczna inteligencja pomoże nam rozmawiać ze zwięrzętami

Manowska: wybory wygrał Karol Nawrocki! Prezes Sądu Najwyższego o kuriozalnej narracji bodnarowców

Politycy w Republice o chaosie po stronie władzy i kompromitacji Bodnara

Manowska: Każdy protest analizowaliśmy. Żadnego nie zlekceważono

Jest szansa na zawieszenie broni w Strefie Gazy

Holandia chce zmienić prawo: nielegalny pobyt w kraju ma być karany

Bombowce B-2 mogą mieć "jeszcze jeden kurs"?