Przejdź do treści
Republika Poseł PiS Anna Milczanowska będzie gościem poranka RADIA REPUBLIKA o godz. 7:08
22:23 Świat: kandydat na ambasadora USA przy ONZ stwierdził, że organizacja wymaga poważnych reform
21:40 USA: prezydent Trump obiecał rozwiązać spór między Egiptem i Etiopią o wody Nilu
20:16 UE: żadnych środków odwetowych wobec USA ws. ceł przed 1 sierpnia
19:04 Szef NATO: sankcje wtórne mogą mocno uderzyć w Indie, Chiny i Brazylię
18:59 Włochy: Julia Nawalna domaga się odwołania koncertu dyrygenta związanego z Kremlem
18:39 Katowice: akt oskarżenia przeciwko Sebastianowi M. za tragiczny wypadek na A1
18:30 Konkret Tuska. Jak informuje Ministerstwo Finansów: deficyt budżetu państwa po czerwcu wyniósł prawie 119,7 mld zł
18:00 Czerwiec był najtragiczniejszym dla cywilów ukraińskich miesiącem wojny Rosji przeciw Ukrainie od trzech lat – wynika z obliczeń ONZ, która zaapelowała o pilne zakończenie wojny. W ubiegłym miesiącu zginęły 232 osoby, a 1343 zostały ranne
16:50 Premier Ukrainy Denys Szmyhal we wtorek złożył rezygnację ze stanowiska. Dzień wcześniej prezydent Wołodymyr Zełenski zaproponował, by po rekonstrukcji rządu Szmyhal objął tekę ministra obrony - poinformował portal Ukrainska Prawda
Wydarzenie Poseł Dorota Arciszewska-Mielewczyk oraz Klub „Gazety Polskiej” Kościerzyna zapraszają na spotkanie z posłami Mariuszem Goskiem oraz Dariuszem Mateckim, 21 lipca, godz. 16.30, ul. 3 maja 9, Kościerzyna.
Wydarzenie USA: Kluby Gazety Polskiej Nowym Jorku zapraszają 23 lipca o godz. 19.00 Polonię na spotkanie autorskie z europosłem Danielem Obajtkiem, które odbędzie się w Cracovia Manor, Wallington, NJ07057
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Modernistyczny kościół w Kownie został wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO

Źródło: kai

Modernistyczna architektura Kowna została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Wśród zabytków objętych międzynarodową ochroną kulturową znalazł się kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego, monumentalna, biała świątynia górująca nad miastem. Kościół został wzniesiony jako dziękczynne wotum za odzyskanie przez Litwę niepodległości w 1918 roku.

18 września na odbywającej się w sesji Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO na listę zabytków chronionych została wpisana grupa obiektów modernistycznych Kowna wzniesionych w latach międzywojennych. Wniosek przedłożony przez delegację litewską został zatytułowany: „Modernistyczne Kowno: Architektura optymizmu, 1919-1939”.

Do najbardziej charakterystycznych budowli tego stylu w Kownie zaliczono: Kasyno Oficerskie, Pocztę Główną, kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego, Muzeum Wojskowe im. Witolda Wielkiego oraz jeszcze kilka innych budowli użyteczności publicznej i domów mieszkalnych. Obiekty objęte ochroną znajdują się na terenie dzielnic Naujamiestis (Nowe Miasto) i Žaliakalnis (Zielona Góra).

– To historyczny moment, szczególnie, jeżeli się uwzględni fakt, że modernistyczna architektura Kowna jest dziedzictwem stosunkowo nowym, oraz to, jak ważny jest pod względem historycznym i politycznym jest ten okres, w którym rodziła się i rozwijała nasza nowoczesna państwowość – powiedział po ogłoszeniu decyzji minister kultury Litwy Simonas Kairys, przyznając, że decyzja była dla niego niespodzianką.

Odtąd na Liście Dziedzictwa będzie się znajdować 5 obiektów z Litwy: Stare Miasto w Wilnie (1994), Mierzeja Kurońska (2000, wspólnie z Rosją), stanowisko archeologiczne w Kiernowie (2004), południk Struvego (2005, wpis transgraniczny wraz z Białorusią, Estonią, Finlandią, Łotwą, Mołdawią, Norwegią, Rosją, Szwecją i Ukrainą) oraz architektura modernistyczna Kowna (2023).

Kościół pw. Zmartwychwstania Pańskiego w Kownie został zaprojektowany jako dziękczynne wotum za odzyskanie przez Litwę niepodległości. Na czele komitetu budowy świątyni, który zawiązał się w 1926 r., stanął prezydent Anatanas Smetona. Budowlę według projektu łotewskiego architekta Karlisa Reisonasa zaczęto wznosić dopiero w 1934 r.; kamień węgielny przywieziono z Ogrodu Oliwnego w Jerozolimie. Pieniądze na budowę kościoła zbierano zarówno w kraju, jak i wśród litewskiej emigracji.

Charakterystyczne cechy stylu modernistycznego, który rozwinął się głównie w latach 30. XX wieku, to geometryczne kształty, rezygnacja z ozdobników, monumentalizm widoczny zwłaszcza w fasadach, proste żelbetonowe konstrukcje, często płaskie dachy. W projektowaniu podkreślano funkcjonalizm i starano się uwzględnić społeczne potrzeby, takie jak dobre doświetlenie pomieszczeń i zapewnienie dopływu świeżego powietrza, otwarta przestrzeń wokół budynków. Stosowano nowoczesne materiały takie jak stal, beton, szkło.

Styl postrzegany jako nowoczesny stał się bardzo popularny w okresie międzywojennym, zwłaszcza w nowo powstałych po wojnie państwach. W stylu tym wznoszono gmachy rządowe i budynki użyteczności publicznej, takie jak kościoły, szkoły, banki. Monumentalizm i nowoczesność konstrukcji miały podkreślać potęgę, solidność i trwałość młodego państwa.

Kościół w stanie surowym był gotowy w 1938 roku; wojna niestety przerwała prace. Podczas okupacji niemieckiej w niewykończonej świątyni mieścił się magazyn papieru, po wojnie w czasach stalinowskich budynek świątyni zamieniono na fabrykę radioodbiorników (1952 r.), przebudowując wnętrze i niszcząc jego sakralny charakter, m.in. burząc kaplicę Matki Bożej i zrzucając krzyż.

Dokończenie budowy kościoła stało się możliwe dopiero po odzyskaniu przez Litwę niepodległości 11 marca 1990 r. Pierwszą Mszę świętą w poświęconym kościele odprawiono w 1997 r., mimo że nadal trwały prace wykończeniowe. Uroczysta konsekracja nastąpiła 26 grudnia 2004 r., W 2006 r. w Święto Niepodległości Litwy, arcybiskup metropolita kowieński Sigitas Tamkevičius poświęcił kolumbarium w przyziemiu kościoła – miejsce na urny ze szczątkami zasłużonych. 4 listopada 2006 r. umieszczono w nim przeniesioną z USA pierwszą urnę z prochami budowniczego świątyni ks. kanonika Feliksasa Kapočiusa († 1971).

Kościół Zmartwychwstania Pańskiego na Zielonej Górze w Kownie to jedna z najbardziej sugestywnych świątyń modernistycznych na Litwie. Kompozycja bryły jest utrzymana w rygorystycznych formach, z surową równowagą linii pionowych; efekt nowoczesności wzmacnia biała elewacja. Położony na wzgórzach za rzeką Wilią w dzielnicy Zielona Góra, jest z daleka widoczny, górując nad miastem. Posiada wysoką na 70 m wieżę i olbrzymi taras widokowy zlokalizowany na płaskim dachu, skąd można podziwiać panoramę Kowna. Na tarasie usytuowano kaplicę Matki Bożej Szydłowskiej, poświęconą upamiętnieniu poległych za wolność Ojczyzny.

W kościele uroczyście obchodzone są święta państwowe, zwłaszcza Święto Niepodległości Litwy 16 lutego.

Kościół jest też miejscem pamięci o świętym Papieżu-Polaku. Kiedy w kwietniu 2005 r. Jan Paweł II odchodził do Domu Ojca w kościele Zmartwychwstania Pańskiego zgromadzili się licznie wierni, by modlitwą towarzyszyć umierającemu papieżowi. Z tej wspólnotowej modlitwy wyrosła tradycja, by co roku gromadzić się tutaj na modlitwie w rocznicę jego śmierci. W sali konferencyjnej kościoła otwarto stałą wystawę „Wizyta Jana Pawła II na Litwie”. Po wcześniejszym uzgodnieniu pielgrzymi mogą też obejrzeć film dokumentalny „Jan Paweł II na Litwie”.

kai.pl

Wiadomości

Rząd zaczyna majstrować przy procedurach karnych. Przestępcy powinni się ucieszyć

Rośnie protest przeciwko nielegalnej imigracji! Pikieta w Katowicach

Zapoczątkowana przez Lecha Kaczyńskiego defilada kontynuowana będzie w tym roku, MON zdradza plany

Ziobro o decyzji prezydenta ws. Bąkiewicza: „Sprawiedliwość musi zatriumfować w pełni!”

Śliwka w Republice: „Działania obecnej ekipy są skrajnie proniemieckie”

Ujawniono treść tajnej rozmowy między prezydentami USA i Ukrainy. W tle atak na Moskwę

Ewa Chodakowska pękła. Nowe oświadczenie po medialnej burzy: "To moment, w którym pęka coś we mnie"

Bąkiewicz pokazał za co został skazany

Nowy alert RCB. IMGW przypomina: przeczekaj burzę w bezpiecznym miejscu

Legia pobiła transferowy rekord! Rajović najdroższym piłkarzem Ekstraklasy

Braun podważa raport Pileckiego. Wydawca odpowiada: „To kłamstwo”

PILNE: Trybunał Konstytucyjny zakwestionował przepis, określający pełen skład TK jako minimum 11 sędziów

Siatkarska Liga Mistrzów: Polskie drużyny poznały rywali

Przyszła Pierwsza Dama nie próżnuje! Jej córka Kasia dostała coś wyjątkowego

Pęknięta skarbonka państwa – 119,7 mld zł deficytu po zaledwie pół roku 2025

Najnowsze

Rząd zaczyna majstrować przy procedurach karnych. Przestępcy powinni się ucieszyć

Śliwka w Republice: „Działania obecnej ekipy są skrajnie proniemieckie”

Ujawniono treść tajnej rozmowy między prezydentami USA i Ukrainy. W tle atak na Moskwę

Ewa Chodakowska pękła. Nowe oświadczenie po medialnej burzy: "To moment, w którym pęka coś we mnie"

Bąkiewicz pokazał za co został skazany

Rośnie protest przeciwko nielegalnej imigracji! Pikieta w Katowicach

Zapoczątkowana przez Lecha Kaczyńskiego defilada kontynuowana będzie w tym roku, MON zdradza plany

Ziobro o decyzji prezydenta ws. Bąkiewicza: „Sprawiedliwość musi zatriumfować w pełni!”