Przejdź do treści
Polska 31 maja – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia Mikołaj Kopernik został doktorem prawa kanonicznego; Niemcy użyli przeciwko wojskom rosyjskim 264 tony ciekłego chloru; Stefan Kisielewski rozpoczął pisanie „Dzienników”; Richard Nixon jako pierwszy prezydent USA złożył oficjalną wizytę w Polsce; odbyły się uroczystości pogrzebowe kard. Stefana Wyszyńskiego; początek VI pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski. Urodzili się m. in. Michał Korybut Wiśniowiecki, Edward Dembowski, Jerzy Wasowski, DBogumił Kobiela, Bogusław Madey, Jacek Bończyk, Iga Świątek. Zmarli natomiast: Michał Kazimierz Ogiński, Tadeusz Hollender, Leopold Staff, Aleksander Żabczyński, Maja Berezowska, Jerzy Kaliszewski, Stanisław Królak oraz Łukasz Czuma.

1503Mikołaj Kopernik uzyskał, na uniwersytecie w Ferrarze, tytuł doktora prawa kanonicznego.

1592 - W Krakowie odbył się ślub Zygmunta III Wazy i Anny Habsburżanki oraz jej koronacja na królową Polski.

1640 - W Białym Kamieniu (dziś Ukraina) urodził się Michał Korybut Wiśniowiecki, król Polski w latach 1669-1673 i wielki książę litewski; inna podawana przez historyków data urodzin Wiśniowieckiego to 31 lipca.

1732 - Na Zamku Królewskim w Warszawie wybuchł pożar.

1800 - Zmarł Michał Kazimierz Ogiński, hetman wielki litewski (1768-1793), poeta, kompozytor; budowniczy Kanału Ogińskiego, łączącego dorzecze Dniepru i Niemna.

1822 - W Warszawie urodził się Edward Dembowski, działacz niepodległościowy, filozof, krytyk literacki, jeden z przywódców powstania krakowskiego w 1846 r.

1832 - Władze carskie rozpoczęły budowę Cytadeli Warszawskiej; kamień węgielny pod nią położył namiestnik Królestwa Polskiego gen. Iwan Paskiewicz.

1913 - W Warszawie urodził się Jerzy Wasowski, aktor, kompozytor, dziennikarz; wspólnie z Jeremim Przyborą stworzył „Kabaret Starszych Panów”.

1915 - I wojna światowa: pod Bolimowem Niemcy użyli przeciwko wojskom rosyjskim 264 tony ciekłego chloru wypuszczonego z 12 tys. butli; szacuje się, że straty Rosjan wyniosły 1,2 tys. zabitych i ponad 3 tys. rannych.

1919 – W Warszawie z inicjatywy białoruskich działaczy narodowych Leona Witan-Dubiejkowskiego i Edwarda Woyniłłowicza powstało Polsko-Białoruskie Towarzystwo dla Politycznego Poparcia Idei Federacyjnej.

1922 - We Lwowie urodziła się Danuta Wodyńska, aktorka.

1926 - Józef Piłsudski został wybrany przez Zgromadzenie Narodowe na prezydenta RP, odmówił jednak przyjęcia stanowiska.

1931 - W Katowicach urodził się Bogumił Kobiela, aktor; niezapomniany Jan Piszczyk w „Zezowatym szczęściu” i sekretarz Drewnowski w „Popiele i diamencie”; znany również z ról w filmach „Eroica”, „Rękopis znaleziony w Saragossie”, „Małżeństwo z rozsądku”, „Ręce do góry”, „Człowiek z M-3” i „Wszystko na sprzedaż”; w latach 1955-1958, razem ze Zbigniewem Cybulskim, współtworzył w Gdańsku studencki teatrzyk Bim-Bom; występował w Teatrze Wybrzeże, Teatrze Ateneum i Teatrze Komedia, a także w kabaretach Wagabunda i Dudek.

1932 - W Sosnowcu urodził się Bogusław Madey, dyrygent, kompozytor, pianista, pedagog.

1939 - Premiera filmu „Sportowiec mimo woli” w reżyserii Mieczysława Krawicza i Aleksandra Suchcickiego.

1940 - W Warszawie w Łazienkach Królewskich Niemcy wysadzili w powietrze pomnik Fryderyka Chopina.

1943 - W ruinach warszawskiego getta Niemcy rozstrzelali grupę Polaków, więźniów Pawiaka, wśród nich poetę i satyryka Tadeusza Hollendra.

1944 - Na Wiśle w okolicach Machowa (woj. lubelskie) żołnierze Batalionów Chłopskich wspierani przez oddziały Armii Krajowej zatopili statek „Tannenberg” transportujący żołnierzy niemieckich.

1945 - Odilo Globocnik, funkcjonariusz niemieckich, nazistowskich organizacji, zbrodniarz wojenny zatrzymany przez Brytyjczyków na terenie Austrii, popełnił samobójstwo; Globocnik w latach 1939-1943 był dowódcą SS i policji w dystrykcie lubelskim, odpowiedzialnym m.in. za zagładę ludności żydowskiej z terenów Generalnego Gubernatorstwa.

1950 - Powstała Wyższa Szkoła Rolnicza, obecnie Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie.

1953 - We Włodawie urodził się Andrzej Grabarczyk, aktor.

1957 - W Skarżysku Kamiennej zmarł Leopold Staff, jeden z najwybitniejszych polskich poetów, związany z okresem Młodej Polski, debiutował tomikiem „Sny o potędze” w 1901 roku; także dramatopisarz, tłumacz.

1958 - W Warszawie zmarł Aleksander Żabczyński, jeden z najpopularniejszych polskich aktorów dwudziestolecia międzywojennego; uczestnik kampanii polskiej 1939 r., oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, ranny w bitwie pod Monte Cassino; wystąpił m.in. w filmach „Śluby ułańskie”, „Manewry miłosne”, „Panienka z poste restante”, „Pani minister tańczy”, „Królowa przedmieścia”, „Zapomniana melodia”, „Trzy serca”.

1967 - W Wałbrzychu urodził się Jacek Bończyk, aktor, piosenkarz, autor tekstów piosenek, scenarzysta i reżyser spektakli muzycznych.

1968 - Pisarz, publicysta Stefan Kisielewski rozpoczął pisanie „Dzienników”.

1972 - Prezydent USA Richard Nixon wracając z Moskwy zatrzymał się na dwudniowe rozmowy w Warszawie; była to pierwsza w historii stosunków polsko-amerykańskich wizyta w Polsce urzędującego prezydenta Stanów Zjednoczonych.

1978 - W Warszawie zmarła Maja Berezowska, malarka, ilustratorka, scenograf; w czasie II wojny światowej więziona w niemieckim obozie koncentracyjnym Ravensbrueck.

1981 - W Warszawie odbyły się uroczystości pogrzebowe kard. Stefana Wyszyńskiego; prymas pochowany został w warszawskiej archikatedrze św. Jana Chrzciciela. W pogrzebie wzięło udział ponad 100 tys. osób.

1984 - W Warszawie przed Sądem Wojewódzkim rozpoczął się proces w sprawie śmierci Grzegorza Przemyka, 19-letniego maturzysty, pobitego przez funkcjonariuszy MO; milicjanci zadali Przemykowi kilkadziesiąt ciosów pałkami w barki i plecy oraz kilkanaście ciosów w brzuch, przewieziony do szpitala zmarł po dwóch dniach.

1985 - Ukazał się album Dzień, w którym pękło niebo zespołu „Dżem”.

1986 - W Warszawie SB aresztowała Zbigniewa Bujaka, przewodniczącego Regionu Mazowsze i członka podziemnej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej NSZZ „Solidarność”, ukrywającego się od wprowadzenia stanu wojennego.

1987 - Zebrana w Warszawie na zaproszenie Lecha Wałęsy grupa 63. intelektualistów i działaczy związkowych podpisała oświadczenie mówiące m.in. o prawie Polaków do wolności, niepodległości, demokracji i praworządności.

1987 - Kazimierz Deyna występem w meczu San Diego Sockers - Tacoma Stars zakończył karierę sportową.

1989 - Wznowiono wydawanie „Tygodnika Solidarność”.

1989 - W Warszawie powołano Stowarzyszenie Pisarzy Polskich, prezesem został Jan Józef Szczepański; legitymację nr 1 otrzymał Czesław Miłosz.

1990 - W Warszawie zmarł Jerzy Kaliszewski, aktor, reżyser, pedagog; występował m.in. w Teatrze im. Słowackiego w Krakowie, Starym Teatrze, a także w Teatrze Narodowym w Warszawie; zagrał w filmach „Bolesław Śmiały”, „Polonia Restituta” oraz w serialu „Stawka większa niż życie”.

1995 - Premiera filmu „Prowokator” w reżyserii Krzysztofa Langa.

1997 - Początek VI pielgrzymki papieża Jana Pawła II do Polski.

2001 – W Warszawie urodziła się Iga Świątek, jedna z najwybitniejszych tenisistek w historii polskiego sportu. W 2020 r. wygrała turniej French Open na kortach im. Rolanda Garrosa i została pierwszym polskim sportowcem z tytułem mistrzowskim w singlu. Polka była też najmłodszą triumfatorką tych zmagań od 1992 roku, kiedy po tytuł sięgnęła Amerykanka Monica Seles.

2007 - Sąd Okręgowy w Katowicach uznał wszystkich 17. oskarżonych zomowców biorących udział w pacyfikacji kopalni „Wujek” winnymi popełnienia zbrodni komunistycznej.

2009 - Zmarł Stanisław Królak, kolarz szosowy, pierwszy polski zwycięzca „Wyścigu Pokoju” w 1956 r.

2012 - W Lublinie zmarł prof. Łukasz Czuma, działacz opozycji antykomunistycznej, wykładowca Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. W latach 1970-71 był więziony pod zarzutem przynależności do antykomunistycznej organizacji „Ruch”. Był też członkiem Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W latach 1980-81 przewodniczył uczelnianej komisji NSZZ „Solidarność”. Prokuratura w 1984 r. oskarżyła go o „zohydzanie socjalizmu”. Prezydent Lech Kaczyński w 2007 r. odznaczył prof. Łukasza Czumę Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

2015 - W Warszawie odbyła się konferencja założycielska partii politycznej Nowoczesna, której szefem został ekonomista Ryszard Petru.



PAP

Wiadomości

Choinka już przywieziona do Watykanu. Zatrzymać chcieli ją ekolodzy!

Nielegalna PK chce siłą doprowadzić Ziobrę przed komisję!

Kubica przedłużył umowę z AF Corse

Raz nie, raz tak, czyli świat według PKW

Miał docisnąć najbogatszych, uderzy we wszystkich

Jakubiak ostro w Sejmie: robicie cyrk na kółkach! Kłamiecie, kłamaliście i kłamać będziecie!

Obajtek mocno o "teatrze politycznym, który obecnie dzieje się wokół Orlenu"

Liga NBA: „Kawalerzyści” znowu wygrywają

Rolnicy grożą paraliżem kraju i żądają blokady umowy z Mercosur

Tysiące włamań do świątyń i profanacji! Tak wygląda Kościół we Francji

Macierewicz: zespół pana Kosiniaka-Kamysza i ministra Tomczyka złamał prawo

Powodzianie w Sejmie. Posłowie KO unikają odpowiedzi

Wielka awaria na północy kraju. Tysiące Polaków bez prądu!

Liga NHL: „Huragany” zmietli „Lotników” i prowadzą

CBA zatrzymała byłego reprezentanta Polski w piłce nożnej Tomasza K.

Najnowsze

Choinka już przywieziona do Watykanu. Zatrzymać chcieli ją ekolodzy!

Miał docisnąć najbogatszych, uderzy we wszystkich

Jakubiak ostro w Sejmie: robicie cyrk na kółkach! Kłamiecie, kłamaliście i kłamać będziecie!

Obajtek mocno o "teatrze politycznym, który obecnie dzieje się wokół Orlenu"

Liga NBA: „Kawalerzyści” znowu wygrywają

Nielegalna PK chce siłą doprowadzić Ziobrę przed komisję!

Kubica przedłużył umowę z AF Corse

Raz nie, raz tak, czyli świat według PKW