Tego dnia wojska niemieckie i słowackie przekroczyły o świcie granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając II. wojnę światową; na Monte Cassino uroczyście otwarto Polski Cmentarz Wojenny; uruchomiono WSK w Świdniku; początek edukacji w systemie ośmioletniej szkoły podstawowej; wprowadzono reglamentację mydła i proszków do prania; weszła w życie reforma systemu edukacji, wprowadzająca m.in. gimnazja. Urodzili się m. in. Józef Kalinowski, Olga Drahonowska-Małkowska, Jerzy Braun, Stefan Niedzielak, Tadeusz Gwiazdowski, Stefan Makne, Józef Życiński, Mirosław Chojecki, Józef Tracz. Zmarli natomiast: Bolesław Miklaszewski, Henryk Wars, Władysław Gomułka, Kazimierz Deyna, Tadeusz Sendzimir, Piotr Jaroszewicz, Alicja Solska-Jaroszewicz, Witold Leszczyński oraz Jerzy Szczakiel.
1015 - Miażdżące zwycięstwo wojsk polskich pod wodzą księcia Bolesława Chrobrego nad niemieckimi w bitwie pod Budziszynem - w czasie wyprawy cesarza Henryka II. Świętego na Polskę.
1306 – Na wieść o śmierci ostatniego Przemyślidy na tronie czeskim i polskim Wacława III. w Krakowie odbył się wiec rycerstwa Małopolski, Wielkopolski i ziemi sieradzkiej, na którym ogłoszono księciem Polski Władysława Łokietka.
1364 - Bulla papieża Urbana V. potwierdzająca akt fundacyjny Akademii Krakowskiej ogłoszony przez króla Kazimierza Wielkiego.
1435 - Pod Wiłkomierzem na Żmudzi wojska wielkiego księcia Zygmunta Kiejstutowicza, wspierane przez oddziały polskie, pokonały siły Świdrygiełły sprzymierzonego z Zakonem Krzyżackim.
1820 - W Montjoie w Nadrenii urodził się Karol Scheibler, łódzki przemysłowiec, działacz gospodarczy i społeczny.
1835 - W Wilnie urodził się Józef Kalinowski, imię zakonne Rafał, uczestnik powstania styczniowego, syberyjski zesłaniec, karmelita bosy; kanonizowany w 1991 r.
1882 - W Warszawie ukazała się odezwa programowa Socjalno-Rewolucyjnej Partii Proletariat, na czele której stał Ludwik Waryński.
1888 - W Krzeszowicach urodziła się Olga Drahonowska-Małkowska, pedagog, harcmistrzyni, współzałożycielka polskiego skautingu, żona Andrzeja Małkowskiego.
1901 - W Dąbrowie Tarnowskiej urodził się Jerzy Braun, pisarz, działacz polityczny, w czasie okupacji niemieckiej przedstawiciel Stronnictwa Pracy w Radzie Jedności Narodowej, ostatni Delegat Rządu RP na Kraj; w latach 1948-1956 więziony przez władze komunistyczne.
1914 - W Podolszycach, obecnie dzielnica Płocka, urodził się Stefan Niedzielak, kapelan Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego, współzałożyciel Rodziny Katyńskiej, proboszcz parafii św. Karola Boromeusza na Powązkach; zmarł w niewyjaśnionych okolicznościach w nocy z 20 na 21 stycznia 1989 r., najprawdopodobniej w wyniku morderstwa politycznego.
1918 - W Warszawie założone zostało Gimnazjum im. Stefana Batorego.
1918 - W Hamborn w Niemczech urodził się Tadeusz Gwiazdowski, aktor.
1923 - W Lublinie urodziła się Barbara Zbrożyna, rzeźbiarka.
1927 - W Poznaniu urodził się Stefan Makne, pilot szybowcowy, samolotowy, balonowy, zdobywca Pucharu Gordona Bennetta.
1939 - Wojska niemieckie i słowackie bez wypowiedzenia wojny przekroczyły o świcie granice Rzeczypospolitej, rozpoczynając II. wojnę światową. Osamotnione w walce Wojsko Polskie nie mogło skutecznie przeciwstawić się agresji Niemiec i sowieckiej inwazji dokonanej 17. września; konsekwencją tej sytuacji stał się IV. rozbiór Polski dokonany przez Adolfa Hitlera i Józefa Stalina.
1939 - Szymankowo, stacja kolejowa na granicy Wolnego Miasta Gdańska i Rzeczypospolitej Polskiej, zostało zaatakowane z powietrza o godz 4:34.
1939 – W Olsztynie uruchomiono komunikację trolejbusową.
1941 - W Warszawie zmarł prof. Bolesław Miklaszewski, więzień carski, zesłaniec, działacz Związku Zagranicznego Socjalistów Polskich; w niepodległej Polsce minister wyznań religijnych i oświecenia publicznego, senator; chemik, rektor Wyższej Szkoły Handlowej.
1942 - W nocy z 1. na 2. września sowieckie lotnictwo zbombardowało Warszawę, w wyniku nalotu szczególnie ucierpiała Wola.
1943 - W nocy z 31. sierpnia na 1. września Zgrupowanie nr 2 ppor. Waldemara Szwieca „Robota” ze Zgrupowań Partyzanckich AK „Ponurego” opanowało na kilka godzin Końskie bez strat własnych, likwidując agentów Gestapo w mieście i zdobywając zaopatrzenie oraz amunicję.
1944 – W Rio de Janeiro odsłonięto Pomnik Fryderyka Chopina.
1944 - Rozkaz Naczelnego Wodza gen. Kazimierza Sosnkowskiego do żołnierzy Armii Krajowej zawierający ostrą krytykę postawy zachodnich aliantów wobec Powstania Warszawskiego i Polski.
1945 - Na Monte Cassino uroczyście otwarto Polski Cmentarz Wojenny.
1945 – W Stargardzie otwarto pierwsze po wojnie na Pomorzu liceum ogólnokształcące.
1948 - W Nowej Wsi koło Piotrkowa Trybunalskiego urodził się Józef Życiński, arcybiskup metropolita lubelski, filozof, teolog, publicysta, wykładowca m.in. Berkeley, Oxfordu oraz katolickich uczelni w USA i Australii; wielki Kanclerz KUL.
1949 - W Warszawie urodził się Mirosław Chojecki, członek KOR i KSS „KOR”; szef Niezależnej Oficyny Wydawniczej NOWA (1977-1980), doradca NSZZ „Solidarność”; od 1982 r. wydawał w Paryżu miesięcznik „Kontakt”; szef wytwórni „Video-Kontakt”; przedstawiciel Biura Koordynacyjnego NSZZ „S” w Brukseli; współzałożyciel Nowej Telewizji Warszawa, założyciel Grupy Filmowej „Kontakt”; członek Stowarzyszenia Wolnego Słowa, w latach 2003-2008 jego prezes, od 2008 r. prezes honorowy.
1950 - W Warszawie rozpoczął obrady I. Polski Kongres Pokoju.
1951 - Uruchomiono Wytwórnię Sprzętu Komunikacyjnego w Świdniku.
1958 - Premiera filmu „Wolne miasto” w reżyserii Stanisława Różewicza.
1964 - W Żarach urodził się Józef Tracz, zapaśnik, wicemistrz olimpijski z Barcelony (1992), brązowy medalista igrzysk olimpijskich w Seulu (1988) i Atlancie (1996); medalista mistrzostw świata i Europy.
1966 – Główna Kwatera ZHP ogłosiła apel wzywający wszystkich członków organizacji do zbierania „Koperników” (ówczesnych monet 10-złotowych) dla Fromborka. Zbiórka monet miała wesprzeć fundusz „Operacji 1001–Frombork”. Pierwsze wpłaty na fromborskie konto wpłynęły już pod koniec września.
1966 - Początek edukacji w systemie ośmioletniej szkoły podstawowej.
1967 - Premiera filmu „Westerplatte” w reżyserii Stanisława Różewicza.
1967 - W Katowicach odsłonięto Pomnik Powstańców Śląskich.
1971 - Premiera filmu „Jeszcze słychać śpiew i rżenie koni” w reżyserii Mieczysława Waśkowskiego.
1972 – Podczas Igrzysk Olimpijskich w Monachium Józef Zapędzki obronił tytuł mistrza olimpijskiego w konkurencji pistoletu szybkostrzelnego.
1977 - W Los Angeles zmarł Henryk Wars, kompozytor, pianista, dyrygent, pionier jazzu w Polsce; autor muzyki do blisko 50. filmów oraz wielu piosenek, które stały się przebojami, m.in. „Umówiłem się z nią na dziewiątą” i „Miłość ci wszystko wybaczy”.
1979 - Powstała Konfederacja Polski Niepodległej.
1979 - W Gdańsku odsłonięto pomnik Obrońców Poczty Polskiej.
1979 - Premiera filmu „Sekret Enigmy” w reżyserii Romana Wionczka.
1980 - Strajkujące zakłady w Gdańsku, Szczecinie i Elblągu podjęły pracę; nadal protestowały kopalnie na Górnym Śląsku.
1980 - Prasa opublikowała teksty porozumień podpisanych przez stronę rządową z Międzyzakładowymi Komitetami Strajkowymi w Szczecinie i Gdańsku.
1981 - Wprowadzono reglamentację mydła i proszków do prania.
1982 - W Warszawie zmarł Władysław Gomułka, działacz komunistyczny; od 1943 r. przywódca PPR; w latach 1944-1949 wicepremier, minister Ziem Odzyskanych (1945-1949); współodpowiedzialny za wprowadzenie terroru w Polsce; w październiku 1956 r. stanął na czele PZPR; odpowiedzialny za brutalne stłumienie studenckich protestów w 1968 r. i antysemicką nagonkę; zwolennik interwencji Układu Warszawskiego w Czechosłowacji; w grudniu 1970 r. podjął decyzję o użyciu broni przeciw protestującym robotnikom; 20. grudnia 1970 r. odsunięty od władzy.
1984 - Premiera filmu „Katastrofa w Gibraltarze” w reżyserii Bohdana Poręby.
1988 - Międzyzakładowy Komitet Strajkowy Stoczni Gdańskiej wezwał do przerwania akcji protestacyjnych.
1989 - W wypadku samochodowym w USA zginął Kazimierz Deyna, jeden z najwybitniejszych polskich piłkarzy; zawodnik ŁKS Łódź, Legii Warszawa, Manchesteru City i San Diego Sockers; w reprezentacji Polski wystąpił 97 razy, strzelił 41 goli; na mistrzostwach świata w RFN w 1974 r. wspólnie z drużyną zajął trzecie miejsce, złoty medalista olimpijski z Monachium w 1972 r. i srebrny z Montrealu w 1976 r.
1989 - Na Florydzie zmarł Tadeusz Sendzimir, inżynier, wynalazca z dziedziny metalurgii, patron huty w Krakowie.
1989 – Powołano Kancelarię Senatu RP.
1990 - Powołana została Żandarmeria Wojskowa.
1992 - W Warszawie zamordowany został Piotr Jaroszewicz (działacz komunistyczny, członek Biura Politycznego KC PZPR, premier w latach 1970-1980) i jego żona Alicja Solska-Jaroszewicz.
1992 – Zaginął bez śladu dziennikarz śledczy „Gazety Poznańskiej" Jarosław Ziętara.
1998 - Wszedł w życie nowy kodeks karny, znoszący m.in. karę śmierci.
1999 - Weszła w życie reforma systemu edukacji, wprowadzająca m.in. gimnazja.
1999 - W Olsztynie powstał Uniwersytet Warmińsko-Mazurski.
2001 - Powołano Uniwersytet Rzeszowski, Uniwersytet Zielonogórski oraz Akademię Sztuk Pięknych w Katowicach.
2001 – Na Stadionie Śląskim w Chorzowie reprezentacja Polski pokonała Norwegię 3:0 i awansowała do turnieju finałowego mistrzostw świata 2002.
2005 - W Bydgoszczy powołano Uniwersytet Kazimierza Wielkiego.
2007 - W Łodzi zmarł Witold Leszczyński, reżyser, scenarzysta, operator filmowy; autor filmów „Żywot Mateusza”, „Konopielka”, „Siekierezada” i „Requiem”.
2009 - Poczta Polska w wyniku komercjalizacji została przekształcona w spółkę akcyjną.
2009 - Na Westerplatte odbyły się uroczystości 70. rocznicy wybuchu II. wojny światowej. Najważniejszą część obchodów stanowiły wystąpienia prezydenta Lecha Kaczyńskiego, premiera Donalda Tuska, kanclerz Niemiec Angeli Merkel oraz premiera Rosji Władimira Putina.
2019 - W obchodach 80. rocznicy wybuchu II. wojny światowej na pl. Piłsudskiego w Warszawie wzięli udział prezydenci i szefowie rządów kilkunastu krajów świata, między innymi prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, prezydent Niemiec Frank-Walter Steinmeier, kanclerz Niemiec Angela Merkel, premier Francji Edouard Philippe, prezydenci Chorwacji Czech, Litwy, Słowacji, Ukrainy, Węgier i wiceprezydent USA Mike Pence.
2020 – W Opolu zmarł Jerzy Szczakiel, pierwszy polski indywidualny żużlowy mistrz świata (1973) i drużynowy brązowy medalista mistrzostw świata (1974).
źródło: PAP
Polecamy Nasze programy
Wiadomości
Najnowsze
Były z nami od początku motoryzacji - teraz zbliża się ich koniec
Pijany sternik próbował uciec. Policjanci użyli siły
Rośnie fala zwolnień w województwie śląskim. Tak źle nie było od wielu lat
Republika: dziś o godz. 20:50 gościem Piotra Lisiewicza w „Wywiadzie z Chuliganem” będzie Krzysztof Wyszkowski