IPN uruchomił portal – archiwum historii opowiadanej przez jej uczestników i świadków. Na stronie opowiedziane.ipn.gov.pl będą dostępne wspomnienia z lat II Rzeczypospolitej, okupacji niemieckiej i sowieckiej podczas II wojny światowej, a także z okresu PRL-u.
Historia mówiona przez unikatowe poznawanie życia jednostki pozwala lepiej rozumieć historyczne i społeczne losy narodu. Dzięki niej można dostrzec wpływ wielkich wydarzeń na pojedynczego człowieka. Uzyskujemy przez to szczególne spojrzenie w przeszłość, jakiego nie dadzą encyklopedie i podręczniki. W relacjach świadków uchwycony jest autentyzm i emocje, których nie odda tekst pisany.
Historia mówiona od lat jest obecna w Instytucie Pamięci Narodowej. W 2006 r. – dzięki inicjatywie ówczesnego Prezesa IPN śp. Janusza Kurtyki – został powołany zespół zajmujący się nagrywaniem relacji Świadków Historii. W projekt ten zaangażowano również niemal wszystkie Oddziały IPN w całej Polsce. Dzięki temu dysponujemy dzisiaj relacjami kilku tysięcy Świadków. Nagrania te były tworzone na przestrzeni kilkunastu lat i mimo różnej jakości technicznej stanowią niezwykle cenny zbiór, którego zasoby będą sukcesywnie udostępniane.
Portal pozwala na zapoznanie się z zasobem IPN w zakresie historii mówionej. Dzięki serwisowi można spojrzeć w przeszłość oczami wielu osób. Wspomnienia dotykają najważniejszych zagadnień polskiej historii, jak: II wojna światowa, wywózki Polaków na wschód ZSRS, Zbrodnia Katyńska, ratowanie Żydów przez Polaków w czasie Holokaustu, Rzeź Wołyńska, Powstanie Warszawskie czy opozycja w PRL oraz innych.
Dla wielu badaczy z różnych dziedzin historia mówiona jest ważnym materiałem poznawczym i narzędziem w codziennej pracy naukowej. Mogą do niej sięgać również nauczyciele, uczniowie, pasjonaci historii, a nawet filmowcy. Notacje nagrane przez IPN były fundamentem powstawania filmów dokumentalnych w IPN, takich jak Zapora czy Fort.
