– To miejsce jest przepełnione ogromną traumą; miejsce, w którym ziemia jest pełna polskiej krwi – powiedział dyplomata polskim mediom. Podkreślił, że każdy, kto może, powinien się znaleźć w tym miejscu 10 kwietnia.

– Trudno mi sobie jest wyobrazić, jak w tym pięknym spokojnym lesie w sposób brutalny dokonano mordu na tysiącach polskich oficerów. To miejsce powinno przypominać nam wszystkim, jakim wielkim złem i dramatem były czasy stalinizmu – podkreślił ambasador Krajewski.

Uroczystości rozpoczęły się od złożenia kwiatów i zapalenia zniczy przy krzyżu prawosławnym na terenie Zespołu Memorialnego w Katyniu, którego częścią jest Polski Cmentarz Wojenny. Przy krzyżu odmówiona została prawosławna, a następnie katolicka modlitwa za zmarłych i w intencji niewinnie zabitych.

W ceremonii uczestniczyli polscy dyplomaci z ambasady RP i Instytutu Polskiego w Moskwie oraz agencji konsularnej RP w Smoleńsku. Obecni byli wśród nich przedstawiciele ataszatu obrony, Policji i Straży Granicznej RP.

Jak zawsze podczas wizyt w Katyniu upamiętnione zostały również ofiary represji stalinowskich spoczywające w tzw. rosyjskiej części Zespołu Memorialnego. Polska delegacja złożyła wieńce pod pomnikiem znajdującym się w części rosyjskiej. Droga do niego wiedzie przez „dolinę śmierci” – miejsce masowych pochówków obywateli ZSRR – ofiar represji politycznych lat 30-50. XX wieku.

Dźwięk dzwonu symbolizuje prawdę wypływającą nawet spod ziemi

W rozmowie z mediami ambasador Krajewski podkreślił, że ofiarami stalinizmu byli przedstawiciele różnych narodowości. – Znajdowałem nazwiska brzmiące w języku niemieckim, w języku jidysz, w języku francuskim.. To jest miejsce kaźni wielu narodów, kaźni systemu – zauważył dyplomata, któremu towarzyszył w rosyjskiej części Memoriału jego dyrektor Aleksiej Sieryj.

W „polskiej” części Zespołu Memorialnego, którą stanowi Polski Cmentarz Wojenny, miejscem uroczystości był zespół ołtarzowy. Rozpoczęło ją uderzenie w dzwon, który zawieszony jest za ołtarzem w wykopie poniżej poziomu gruntu. Wydobywający się stamtąd dźwięk dzwonu symbolizuje prawdę wypływającą nawet spod ziemi.

Ambasador RP i przedstawiciele Wojska Polskiego, Policji i Straży Granicznej kolejno złożyli wieńce i zapalili znicze. Następnie rozpoczęła się polowa msza święta. Obecni na niej byli także pracownicy Zespołu Memorialnego, nauczycielki i uczniowie Szkoły nr 8 w Smoleńsku współpracującej z Polską, duchowni prawosławni.

Uroczystość zakończyło zapalenie zniczy na mogiłach zbiorowych i dwóch grobach imiennych: generała Bronisława Bohaterewicza i generała Mieczysława Smorawińskiego.

Ze względu na pandemię koronawirusa tegoroczne obchody w Katyniu miały skromniejszy charakter.