Przejdź do treści
„Duchowni niezłomni” z męczennikiem Popiełuszką na czele
Fot. ks. Jan Sochoń

19 października, w rocznicę męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki, obchodzony jest Narodowy Dzień Pamięci Duchownych Niezłomnych. To ustanowione w 2018 r. święto państwowe oddaje hołd „bohaterom, niezłomnym obrońcom wiary i niepodległej Polski”.

Święto przypomina o roli, jaką odegrali duchowni w obronie oraz kształtowaniu postaw patriotycznych. W okresie zaborów to właśnie kapłani byli często depozytariuszami utraconej państwowości. W tym kontekście warto wymienić chociażby św. Zygmunta Szczęsnego Felińskiego i ks. Stanisława Brzóskę.

Jednym z najbardziej znanych duchownych, którzy poświęcili życie dla ojczyzny, jest ks. Ignacy Skorupka – kapelan żołnierzy biorących udział w Bitwie Warszawskiej, który zginął 14 sierpnia 1920 r. pod Ossowem.

Wielu polskich kapłanów zginęło podczas II wojny światowej. Heroiczną postawą wykazał się Maksymilian Kolbe, męczennik z Auschwitz, ale również księża Jan Krenzel i Teodor Walenta zamordowani przez Sowietów, czy ks. Stanisław Dobrzański, zamordowany bestialsko w 1943 r. przez nacjonalistów ukraińskich – wskazuje uchwała Sejmu. Duchowni ginęli wraz z polskimi oficerami w Katyniu, Charkowie czy Miednoje, a także w trakcie Powstania Warszawskiego. Ofiarę księży z lat 1939–1945 upamiętnia Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego w czasie II wojny światowej, ustanowiony przez Konferencję Episkopatu Polski w 2002 r. i obchodzony 29 kwietnia.

W rozmowie z PAP prof. Paweł Skibiński, historyk z Uniwersytetu Warszawskiego, odnosząc się do określenia „duchowni niezłomni”, wskazał, że w wąskim znaczeniu wskazuje ono na tych księży, „którzy towarzyszyli czynnej działalności antykomunistycznej w pierwszych latach po zakończeniu wojny i po powstaniu państwa komunistycznego”. Historyk zastrzegł jednak, że „duchowni stanowili odrębną kategorię od tych, którzy uczestniczyli w politycznej działalności podziemnej”. Jak wyjaśnił, „większość duchownych wspierających działania podziemia niepodległościowego prowadziło normalne życie jako duszpasterze parafialni czy zakonnicy”.

W ocenie historyka lepsze jest wobec tego szersze rozumienie określenia „duchowni niezłomni”. „Należy zwrócić uwagę, że duchowieństwo katolickie było jedną z nielicznych grup społecznych, która miała możliwości i chęć opierania się projektowi stworzenia w Polsce państwa totalitarnego i poddanemu mu w pełni społeczeństwa” – zwrócił uwagę Skibiński. „Księża bronili niezależności i wolności społecznych daleko wykraczających poza sferę stricte religijną” – dodał.

„W szerszym znaczeniu za kapłana niezłomnego należy uznać też kard. Stefana Wyszyńskiego, ponieważ bronił swobód społecznych w Polsce, mimo że osobiście z taktyką podziemia niepodległościowego się nie zgadzał, a także kard. Adama Stefana Sapiehę, który patronował akcji dokumentowania zbrodni katyńskiej, a jednocześnie w swoim otoczeniu miał osoby związane z podziemiem niepodległościowym” – powiedział historyk.

Władza komunistyczna prześladowała księży także w późniejszych latach PRL. W niewyjaśnionych okolicznościach zmarł w sierpniu 1976 r. ks. Roman Kotlarz – jeden z symboli Czerwca ’76.

Ikoniczną postacią jest ks. Jerzy Popiełuszko, który 19 października 1984 r. został porwany, a potem bestialsko zamordowany przez funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa. Po powstaniu „Solidarności” ks. Popiełuszko stał się jej duchowym przywódcą, warszawscy hutnicy określili go swoim kapelanem, był duszpasterzem krajowym ludzi pracy, a także służby zdrowia. Po wprowadzeniu stanu wojennego 13 grudnia 1981 r. był systematycznie nękany i inwigilowany przez SB oraz MO. Mimo to organizował pomoc materialną dla osób internowanych i ich rodzin, wspierał różnego rodzaju inicjatywy społeczne. Uczestniczył także w procesach aresztowanych za przeciwstawianie się prawu stanu wojennego. Wspierał więźniów politycznych. Nagrał kilka rozpraw, wnosząc na salę sądową magnetofon schowany pod sutanną. Materiał, który wtedy powstał, był emitowany m.in. w Radiu Wolna Europa. Ks. Popiełuszko główny wysiłek włożył w przygotowanie i prowadzenie w kościele św. Kostki mszy w intencji ojczyzny i tych, którzy za nią cierpią. Przybywały na nie delegacje „Solidarności”  z całego kraju, uczestniczyli w nich intelektualiści, aktorzy oraz młodzież.

 

dzieje.pl

Wiadomości

Policjant postrzelił policjanta. Jest komunikat KGP [TREŚĆ]

Tusk jako antyTrump

Cyklon Bert zbiera śmiertelne żniwa. Są pierwsze ofiary [WIDEO]

Sukces geopolityczny Trumpa

TRZEBA ZOBACZYĆ!

HIT! Poseł PSL wprost: Trzaskowski nie ma mojego głosu!

Przemiana cywilizacyjna w polityce światowej

Dwie łodzie z ludźmi wywróciły się. Nie żyje ponad 20 osób

Urbaniak: Hołownia jest bardzo słabym kandydatem na prezydenta

Spłonęła kamienica. W pogorzelisku odnaleziono ciało

W Pakistanie wciąż niespokojnie. Zginęły już 82 osoby, 156 jest rannych!

Kamica nerkowa: przyczyny, objawy i skuteczne metody leczenia

SPRAWDŹ TO!

SZOK! Poseł od Hołowni: Dobrze, że obcięto budżet na IPN

Zastraszanie dziennikarzy

„Oko na niedzielę” | Trump, Vance i Musk - wielka nadzieja dla Kościoła i świata

Gdzie mieszka najwięcej miliarderów na świecie?

Najnowsze

Policjant postrzelił policjanta. Jest komunikat KGP [TREŚĆ]

HIT! Poseł PSL wprost: Trzaskowski nie ma mojego głosu!

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Przemiana cywilizacyjna w polityce światowej

Dwie łodzie z ludźmi wywróciły się. Nie żyje ponad 20 osób

Urbaniak: Hołownia jest bardzo słabym kandydatem na prezydenta

Tusk jako antyTrump

Cyklon Bert zbiera śmiertelne żniwa. Są pierwsze ofiary [WIDEO]

Sukces geopolityczny Trumpa