Polskie przepisy dotyczące organizacji zgromadzeń są sprzeczne z międzynarodowymi standardami, można im także wiele zarzucić w odniesieniu do zapisów konstytucji – oceniła Fundacja Helsińska w opinii skierowanej do Trybunału Konstytucyjnego. Nowy projekt przepisów to pomysł prezydenta Komorowskiego.
Stanowisko Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka – zamieszczone na stronie internetowej fundacji – zostało przekazane do Trybunału Konstytucyjnego w związku z trzema wnioskami złożonymi w Trybunale na przełomie 2012 i 2013 r., w których zaskarżono wiele przepisów Prawa o zgromadzeniach. Wnioski te sformułowali: Rzecznik Praw Obywatelskich oraz posłowie PiS i Twojego Ruchu.
Chodzi o uchwaloną w 2012 r. nowelizację, która wprowadziła m.in. możliwość zakazania organizowania dwóch lub więcej zgromadzeń w tym samym miejscu i czasie, jeżeli nie jest możliwe ich oddzielenie lub odbycie w taki sposób, aby ich przebieg nie zagrażał życiu, zdrowiu albo mieniu. M.in. ten przepis wzbudził duże kontrowersje i został zaskarżony we wnioskach.
Fundacja, odnosząc się do tej kwestii, podkreśliła, że na państwie ciąży obowiązek aktywnej ochrony pokojowych zgromadzeń, także tych odbywających się w tym samym miejscu i czasie. Hipotetyczne ryzyko naruszenia porządku publicznego ani obecność wrogo nastawionej publiczności nie mogą być uznane za uzasadnione podstawy zakazu odbycia pokojowego zgromadzenia – napisała HFPC, powołując się m.in. na orzecznictwo Europejskiego Trybunału Praw Człowieka.
Wątpliwości autorów wniosków do Trybunały Konstytucyjnego wzbudziły też zapisy odnoszące się do wielkości zgromadzeń. Zgodnie z ustawą zgromadzeniem jest „zgrupowanie co najmniej 15 osób”. Nie ma w konstytucji mowy, aby wolność zgromadzeń była możliwa do realizowania tylko kolektywnie, przy zebraniu odpowiedniej liczby uczestników – przyznała HFPC.
Kolejny zarzut podzielany przez fundację dotyczy przepisu uniemożliwiającego zorganizowanie zgromadzenia osobom niemającym pełnej zdolności do czynności prawnych, czyli: małoletnim i osobom ubezwłasnowolnionym. Osoby nieposiadające pełnej zdolności do czynności prawnych mają prawo korzystać z konstytucyjnych praw i wolności w jak najszerszym możliwym zakresie – podkreślono w opinii Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka
Nowelizacja zmieniła też termin (na trzy dni robocze), w jakim najpóźniej powinno dotrzeć do organu gminy zgłoszenie o zgromadzeniu. Zdaniem Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka regulacja taka „przy jednoczesnym nieprzewidzeniu w ustawie wyjątkowych sytuacji, w których odstąpienie od tego terminu byłoby dopuszczalne”, także jest niezgodne z demokratycznymi standardami.
Od początku prac legislacyjnych propozycje przepisów przedstawione przez prezydenta Bronisława Komorowskiego wywoływały kontrowersje. Przeciw nowelizacji protestowały m.in. organizacje pozarządowe, w tym HFPC, a także Forum Obywatelskiego Rozwoju i Fundacja „Panoptykon”.
Źródło: pap, niezalezna.pl
