Zmiany w projekcie ustawy o pomocy dla działaczy opozycji w PRL

Senatorowie trzech komisji wprowadzili zmiany do projektu ustawy o pomocy dla działaczy opozycji w PRL. Rozszerzono krąg osób objętych projektowanymi świadczeniami m.in. o uczniów i studentów relegowanych ze szkół lub uczelni za swoją działalność opozycyjną.

Celem projektowanej ustawy, nad którą obecnie trwają prace w senackich komisjach, jest wsparcie działaczy antykomunistycznego ruchu podziemnego i osób represjonowanych z powodów politycznych w PRL.

Zmiany w formie autopoprawki do projektu ustawy o pomocy dla działaczy opozycji i represjonowanych z powodów politycznych zgłosił reprezentujący wnioskodawców wicemarszałek Senatu Jan Wyrowiński (PO). Według niego zmiany stanowiły wyjście naprzeciw oczekiwaniom przedstawicieli organizacji zrzeszających opozycjonistów i represjonowanych w PRL. Za ich przyjęciem na czwartkowym posiedzeniu połączonych komisji ustawodawczej, praw człowieka oraz samorządności i administracji państwowej głosowało 23 senatorów; 2 wstrzymało się od głosu.

W projekcie ustawy przede wszystkim rozszerzono krąg osób, które mogłyby korzystać z przewidzianych w ustawie świadczeń. - Rozszerzyliśmy ten krąg o uczniów i studentów relegowanych ze szkół lub uczelni z powodów politycznych w tamtym czasie oraz o te osoby, dla których służba wojskowa była rodzajem represji, takich form było wiele w szczególności w stanie wojennym. (…) Uznaliśmy również, mimo że są specjalne rozwiązania ustawowe dla tych, którzy angażowali się w wydarzenia czerwcowe (w 1976 r.), że są jeszcze osoby, które z różnych powodów z tych świadczeń wynikających z ustawy o kombatantach nie mogą korzystać. W związku z tym też taką możliwość stworzyliśmy – wyliczał wicemarszałek Senatu.

Zgodnie ze zmianami sformułowanie „opozycja demokratyczna” zamieniono na „opozycja antykomunistyczna”. - Uznaliśmy, że „opozycja demokratyczna” jest terminem zawężającym. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom formułowanym przez pewne środowiska doszliśmy do wniosku, że „opozycja antykomunistyczna” to jest pojęcie najszersze i jest właściwe dla tego projektu – uzasadnił Wyrowiński.

Proces weryfikacji ma się kończyć przyznaniem legitymacji. Ponadto do projektu ustawy wprowadzono preambułę, w której podkreślono wagę proponowanych rozwiązań, a nadzór nad przyznawaniem świadczeń Urzędowi ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych.

W dalszej dyskusji senatorowie zgłosili kolejnych kilkadziesiąt poprawek. Dotyczyły one m.in. rozszerzenia kręgu osób objętych świadczeniami w związku z kryterium dochodowym oraz wprowadzenia jednorazowego zadośćuczynienia za cierpienia, obok zapisanej już w projekcie jednorazowej pomocy, dla opozycjonistów oraz wdów lub wdowców. Dyskusję i głosowania nad zgłoszonymi poprawkami odroczono do następnego posiedzenia komisji. Wśród poprawek zgłoszonych znalazła się także propozycja wykluczenia osób donoszących organom ścigania lub organom partyjnym na swoich kolegów. Zaproponowano także zapewnienie opozycjonistom i represjonowanym korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej poza kolejnością.

Pierwotnie projekt ten opracowywała Kancelaria Prezydenta, a po przygotowaniu w Senacie ma trafić on do dalszych prac w Sejmie.

Projekt senatorów przewiduje dwie formy pomocy: świadczenie specjalne w wysokości najniższej emerytury i jednorazową pomoc finansową. Świadczenie specjalne ma być przyznawane na rok z możliwością przedłużenia, jeśli świadczeniobiorcy nie poprawi się zła sytuacja materialna. Jednorazowa pomoc pieniężna może być przyznana w związku z zaistnieniem zdarzeń losowych na pokrycie kosztów np. zakupu wózka inwalidzkiego, sprzętu rehabilitacyjnego, opłacenia pomocy pielęgnacyjnej.

Spełnienie określonych warunków, by zostać uznanym za działacza opozycji demokratycznej lub osobę represjonowaną stwierdzać ma Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Przyznawanie i wypłacanie świadczeń ma być zadaniem pomocy społecznej gminy.

Źródło: pap