Wpis sokolnictwa na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości został dziś rozszerzony o sześć państw w tym także Polskę. Decyzję o tym podjął Międzyrządowy Komitet ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego podczas 16. sesji w Paryżu. Obecnie wpis obejmuje 24 państwa.
Sokolnictwo jako żywa tradycja zostało wpisane na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości w 2010 r. – wniosek złożyło 11 państw, inicjatorem wpisu były Zjednoczone Emiraty Arabskie. Dwa lata później nastąpiło pierwsze rozszerzenie wpisu o dwa państwa, a w 2016 r. drugie – o pięć następnych państw. Po dzisiejszym wpisie, rozszerzającym listę po raz trzeci, sokolnictwo obejmuje łącznie 24 państwa.
Informacje źródłowe świadczą o wysoko rozwiniętym sokolnictwie już w początkach polskiej państwowości. Od wczesnego średniowiecza ten rodzaj łowów należał do regaliów królewskich, cieszył się wielkim zainteresowaniem władców, o czym świadczy średniowieczne prawo falcatio, nakazujące pod surową karą chronić gniazda sokołów. Z czasem prawo polowania uzyskiwały szersze grupy społeczne: rycerstwo, kler i szlachta.
Największy rozkwit sokolnictwa w Polsce przypada na czasy Jagiellonów i XVI wiek. Później, na skutek popularyzacji broni palnej, jego popularność malała. Kryzys sokolnictwa pogłębiły rozbiory. W XIX wieku i w pierwszej połowie XX wieku sokolnictwo było uprawiane już tylko przez nielicznych. Jego ponowny rozkwit to wynik działań pasjonatów, którzy doprowadzili do odrodzenia sokolnictwa w Polsce w latach 70. XX wieku.
Polskie sokolnictwo ma wspólną historię z sokolnictwem innych krajów środkowoeuropejskich. Łączą je wspólne wartości, tradycje i praktyki, w tym zwłaszcza metody szkolenia ptaków, sposób zajmowania się nimi i nawiązywania więzi emocjonalnej, a także wykorzystywany sprzęt.
Wielowiekowe tradycje polskiego sokolnictwa są głęboko zakorzenione w kulturze, czego dowodem są zarówno świadectwa materialne – monety, pieczęcie, ryciny, obrazy, rzeźby, utensylia, tj. artefakty bezpośrednio związane z sokolnictwem, czy też obecność kości ptaków drapieżnych w wykopaliskach, jak i dzieła literatury praktycznej i pięknej dotyczące sokolnictwa (albumy, książki i artykuły). Jednym z najstarszych zabytków piśmiennictwa w języku polskim jest „Myślistwo ptasze” Mateusza Cygańskiego z 1584 roku, będące oryginalnym kompendium wiedzy sokolniczej, ornitologicznej i łowieckiej.
Źródło: gov.pl
