Odbudowa po pandemii, migracja, bezpieczeństwo, transformacja energetyczna, uszczelnianie systemu podatkowego — to niektóre z tematów polsko-hiszpańskich konsultacji międzyrządowych z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego i premiera Pedro Sancheza, które odbyły się w poniedziałek w Alcala de Henares.
Na zakończenie konsultacji, w obecności obu premierów podpisano również sześć porozumień polsko-hiszpańskich.
Premier Hiszpanii podkreślał celowość miejsca konsultacji — miejscowość Alcala de Henares, w której, jak mówił mieszka ponad 1000 spośród 65 tys. przedstawicieli Polonii w Hiszpanii.
Sanchez poinformował o podpisaniu w poniedziałek sześciu porozumień polsko-hiszpańskich dotyczących m.in. przemysłu, infrastruktury, polityki zagranicznej. Szef hiszpańskiego rządu zapewniał także o wielu polach współpracy z Polską, w tym zarówno w relacjach dwustronnych, jak i na forum UE. Wśród obszarów współpracy wymieniał migrację, transformację energetyczną, zapewnienie dostępu do szczepionek, współpracę w ramach NATO, cyberbezpieczeństwo.
Szef hiszpańskiego rządu potwierdził także wolę organizowania corocznych konsultacji międzyrządowych.
Odbudowa gospodarki po pandemii
Premier Mateusz Morawiecki również podkreślał wspólną agendę współpracy polsko-hiszpańskiej. Jako szczególnie istotne wymienił odbudowę gospodarek po pandemii i zaznaczył, że w poniedziałek wszystkie 27 państw UE będzie mogło ratyfikować decyzję o zwiększeniu zasobów własnych w budżecie UE.
- Wyzwania, które są wokół nas, zmuszają wszystkie kraje UE do głębokiej przebudowy struktury i architektury gospodarki europejskiej — mówił.
Zdaniem Morawieckiego plan odbudowy w Europie, zorganizowany wokół Krajowych Planów Odbudowy będzie źródłem szybkiego wzrostu odbudowy gospodarczej.
- Pandemia COVID-19 ujawniła poszarpanie procesów produkcji, a także uzależnienie całej UE od pewnych ośrodków zagranicznych. My chcemy, żeby Europa była niezależna, suwerenna, także pod kątem zdrowia publicznego, szczepionek, żebyśmy to my nasz los mieli we własnych rękach — dodał.
Poszerzenie zakresu wspólnego rynku
Szef polskiego rządu podkreślał także znaczenie poszerzenia zakresu wspólnego rynku, walkę z protekcjonizmem, zwiększanie konkurencyjności, walkę z rajami podatkowymi.
- Międzynarodowe firmy, które prowadzą biznes w Europie, w poszczególnych państwach członkowskich powinny tam płacić podatki, w tych państwach, a nie rozliczać się w oparciu o sztuczne schematy prawnicze, które pozwalają im de facto unikać płacenia podatków — stwierdził.
W kontekście współpracy w dziedzinie infrastruktury Morawiecki zapewniał, że Polska ma przed sobą „10 lat wielkiego placu budowy” i zapewnił o kontynuacji współpracy z hiszpańskimi firmami.
Ochrona granic zewnętrznych Unii
Morawiecki podkreślał także konieczność ochrony granic zewnętrznych UE i jako istotne wymieniał doświadczenia Polski — kraju ze wschodnią granicą UE oraz Hiszpanii — z granicą południową. Wśród priorytetowych działań w tym obszarze wymieniał wzmocnienie granic zewnętrznych i współpracę z krajami trzecimi.
- Będziemy jak najbardziej wspierać Hiszpanię w budowie partnerstwa południowego — ta flanka południowa jest niezwykle ważna — zapewniał.
Jako istotny temat wymienił też sąsiedztwo wschodnie UE, w tym relacje z Białorusią oraz Rosją, a także cyberbezpieczeństwo, rynek pracy, innowacyjność, nowe technologie.
- Cieszę się, że to nasze wzajemne zrozumienie dzisiaj niejako przekształciło się w dużo więcej — porozumienie między rządem hiszpańskim i polskim, co do wzmacniania tego wymiaru europejskiego, transatlantyckiego, a wszystko dla dobra wzmocnienia współpracy polsko-hiszpańskiej — mówił Morawiecki.
Silnikiem zmian musi być wspólny rynek europejski
Szef polskiego rządu pytany, czy środki z Funduszu Odbudowy będą wystarczające na przeprowadzenie zaplanowanych reform, odparł, że konkretna kwota jest istotna, ale głównym „silnikiem” zmian musi być wspólny rynek europejski, wzmocnienie handlu, konkurencyjności. W tym kontekście podkreślał rolę zwalczania praktyk protekcjonistycznych, uczciwego systemu regulacyjnego, podatkowego.
- Myślę, że już w tym roku Polska i Hiszpania będą miały bardzo szybki wzrost gospodarczy i jestem przekonany, że program odbudowy bardzo w tym dopomoże — mówił Morawiecki.
Sanchez z kolei podkreślał, że Polska i Hiszpania odnotowują największy wzrost gospodarczy w UE w tym roku. Dodał jednocześnie, że spadek PKB Hiszpanii w czasie pandemii nie miał precedensu, a szczególnie ucierpiał sektor turystyczny.
Premier Hiszpanii zaznaczył, że środki z Funduszu Odbudowy mają nie tylko odbudować PKB, ale przyczynić się także do modernizacji gospodarek i zwiększenia ich konkurencyjności. Wśród działań rządu hiszpańskiego po pandemii wymienił 212 największych reform od ostatnich 20-30 lat. „Pandemia zmusza nas do przeprowadzenia tych transformacji, które muszą być sprawiedliwe, integracyjne i nie mogą nikogo pozostawić w tyle” - mówił Sanchez.
Podkreślał także wagę zarówno inwestycji państwowych, jak i prywatnych. „Ważne, żeby KE jak najszybciej zatwierdziła Krajowe Plany Odbudowy” - mówił Sanchez.
Współpraca z krajami trzecimi
Morawiecki pytany natomiast o funkcjonowanie Partnerstwa Wschodniego ocenił, że obecne środki wydawane na ten projekt są zbyt niskie, podobnie jak na współpracę z krajami południowego sąsiedztwa. Podkreślał, że Polska opowiada się za wzmocnieniem zarówno Partnerstwa Wschodniego, jak i południowego.
- My przede wszystkim optujemy za tym, żeby wzmocnić nasze możliwości chronienia granic zewnętrznych, ale wzmocnić także współpracę z krajami trzecimi — dodał Morawiecki.
Szef polskiego rządu przestrzegał przed rosnącymi ruchami migracyjnymi z Afryki na skutek m.in. konfliktów zbrojnych. Ocenił, że powinno nastąpić znaczne przesunięcie finansowe na rzecz Partnerstwa Wschodniego oraz współpracy z południowymi sąsiadami UE.
Pytany z kolei o poruszanie tematów uszczelniania ściągalności podatku VAT Morawiecki stwierdził, że problem ten dotyczy prawie wszystkich państw członkowskich UE.
Uszczelnienie systemów podatkowych
- Odnieśliśmy w obszarze uszczelniania systemu podatkowego ogromny sukces. Wiemy doskonale, że międzynarodowe grupy przestępcze wyłudzające VAT są często o krok przed ministrami finansów, o krok przed naszą wiedzą, metodologią, którą staramy się aplikować — mówił szef polskiego rządu i dodał, że jego pierwsza rozmowa z Pedro Sanchezem po nominacji na premiera Hiszpanii dotyczyła właśnie uszczelniania VAT.
Sanchez z kolei podkreślał, że dyskusja na temat uszczelniania systemu podatkowego trwa obecnie w całej UE.
- Cieszę się, że rząd o całkowicie innej orientacji ideologicznej niż nasz uznaje tak samo jak my, że musimy doprowadzić do końca harmonizację fiskalną, bo to przyczyni się do dobrego funkcjonowania naszego jednolitego rynku — mówił szef hiszpańskiego rządu.
Konferencja prasowa była ostatnim punktem dwudniowej wizyty premiera Morawieckiego w Hiszpanii, w trakcie której poza konsultacjami międzyrządowymi odbył także rozmowy z Polonią i przedstawicielami hiszpańskich przedsiębiorców.
W poniedziałek w obecności premiera Morawieckiego oraz premiera Sancheza podpisano sześć porozumień polsko-hiszpańskich, w tym dotyczących współpracy w polityce przemysłowej, sferze cyberbezpieczeństwa, współpracy resortów dyplomacji obu krajów, współpracy akademickiej oraz memorandum o współpracy przy rozwoju Centralnego Portu Komunikacyjnego.