Wobec państw Europy Środkowej i Wschodniej, które uzyskiwały członkostwo UE począwszy od 2004 roku, Niemcy i Austria zastrzegły sobie prawo niedopuszczania ich obywateli na własne rynki pracy przez kilkuletni okres  przejściowy.

Okres ten w przypadku Polski, Czech, Słowacji, Słowenii, Węgier, Litwy, Łotwy i Estonii trwał do 1 maja 2011 roku, natomiast w przypadku Bułgarii i Rumunii ponad dwa i pół roku dłużej.

Niemcy i Austria uzasadniały to wymaganiami walki z rodzimym bezrobociem. Natomiast w Wielkiej Brytanii zostaną zniesione "przejściowe kontrole" obywateli Bułgarii i Rumunii, które pozwalały zawracać ich z granicy jeśli nie udowodnili, że mają już załatwioną pracę bądź że są samozatrudnieni albo też dysponują wystarczającymi środkami na własne utrzymanie. Miało to wykluczyć korzystanie ze świadczeń społecznych przez osoby, które nie były nigdy w Wielkiej Brytanii zatrudnione.

W ostatnim czasie brytyjski konserwatywny premier David Cameron nazwał "wielkim błędem" otwarcie brytyjskiego rynku pracy dla imigrantów z dawnych państw postkomunistycznych przez ówczesny laburzystowski rząd Tony'ego Blaira od pierwszego dnia przystąpienia przez te kraje do UE. Cameron zasygnalizował niedawno zamiar wprowadzenia dłuższych okresów przejściowych wobec krajów, które do UE będą przyjmowane w przyszłości i uzależnienia swobodnego przepływu siły roboczej w ramach UE od wyrównywania poziomu życia.

W przededniu otwarcia rynku pracy dla Bułgarów i Rumunów rząd w Londynie wprowadził ograniczenia w dostępie do świadczeń socjalnych dla nowo przyjeżdżających na Wyspy Brytyjskie imigrantów z UE, czym ściągnął na siebie krytykę Brukseli. Świadczenia mają być dostępne dopiero po trzech miesiącach i pod ścisłymi warunkami. Imigranci bez dachu nad głową mają być deportowani bez prawa ponownego wjazdu do Wielkiej Brytanii przez następne 12 miesięcy.

Według przeprowadzonego w grudniu sondażu sofijskiego instytutu badawczego Alpha Research, pracą w innych państwach UE zainteresowanych jest 6,7 proc, pełnoletnich Bułgarów. Oczekuje się, że około połowa z nich - czyli 200 tys. osób - zamiar ten zrealizuje.

W Rumunii brak natomiast konkretnych prognoz wzrostu emigracji zarobkowej po 1 stycznia. Na początku bieżącego roku trzy czwarte respondentów sondażu rumuńskiego instytutu badania opinii publicznej IRES deklarowało - przynajmniej w teorii - chęć poszukiwania pracy za granicą. Plany takie wiązano przede wszystkim z Niemcami i Wielką Brytanią, preferowanymi odpowiednio przez 20 proc. i 11 proc. ankietowanych.