Przejdź do treści
14:40 Co najmniej 25 osób, w tym Palestyńczycy koczujący w namiotach lub poszukujący pomocy humanitarnej, zginęło w sobotę w izraelskich atakach w Strefie Gazy
14:00 Policja z Gliwic poszukuje 5-miesięcznego chłopca oraz jego 17-letniej mamy. Od kilku dni nie ma z nimi kontaktu. Funkcjonariusze apelują o wszelkie informacje w tej sprawie
13:17 Zachodniopomorskie: Woda w kąpieliskach w Stepnicy nad Zalewem Szczecińskim i w Szczecinie na kanale Odyńca oraz w Bornem Sulinowo nad jeziorem Pile i w Mirosławcu nad jeziorem Kosiakowo jest niezdatna do kąpieli. W tych miejscach zakwitły sinice
12:55 Koncern Intel zgodził się sprzedać rządowi USA pakiet 10 proc. swych akcji, wart 8,9 mld dol. – poinformował prezydent USA Donald Trump. To jedna z największych interwencji rządowych w firmę amerykańską od czasu wsparcia przemysłu motoryzacyjnego
12:37 Lubelscy policjanci wytropili i zatrzymali 41-latkę, która była poszukiwana Europejskim Nakazem Aresztowania za zabójstwo w Niemczech 64-letniego partnera. Kobieta została tymczasowo aresztowana
Wydarzenie Kluby GP New York i New Jersey w imieniu organizatorów zapraszają Polonię na: XXXV Memoriał Kazimierza Deyny – turniej polonijnych drużyn: niedziela 24 sierpnia, Garfield High School, Garfield, NJ, początek 8:00 am
Wydarzenia 90. rocznica urodzin ks. Czesława Banaszkiewicza. Msza święta odbędzie się w najbliższą niedzielę (24.08) o godz. 10:00 w Sanktuarium Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza do składania podpisów pod wnioskiem o referendum ws. nielegalnej migracji przez cały sierpień od 12-tej do 17-tej pod Jasną Górą przy wjeździe na parking od ul.Klasztornej
Wydarzenie W czwartek 28 sierpnia 2025r. o godzinie 16:00, w auli Wyższej Szkoły Ekonomicznej, przy ul. Zwycięstwa 14 w Białymstoku odbędzie się spotkanie z Prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Sydney zaprasza na manifestację wspierającą żądania Polski o należne reparacje za straty II Wojny Światowej, przed Konsulatem Niemiec, 29 sierpnia (piątek), g. 1-3 pm., 100 William Street, Woolloomooloo, Sydney
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Bytomiu zaprasza 8 września na spotkanie z Jakubem Maciejewskim, Anną Zyzek oraz Pawłem Piekarczykiem. Restauracja "W Starym Kinie", ul. Alojzjanów 27. Początek godz. 18:00.
Wydarzenie Klub "GP" w Aleksandrowie Łódzkim zaprasza 9 września na spotkanie z Piotrem Nisztorem. Hotel i Restauracja Pelikan, ul. Wierzbińska 58 Aleksandrów Łódzki. Godz. 18.00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Kto wierzy w teorie spiskowe? Zobacz zestawienie z kilkudziesięciu państw

Źródło: Fot. Canva

Ludzie o radykalnych poglądach - zarówno z prawej, jak i lewej strony sceny politycznej - częściej niż inni wierzą w teorie spiskowe. Szczególnie, jeśli popierają partię, która nie jest u władzy - wynika z dużych badań prowadzonych w 26 państwach.

Badania, które ukazały się w "Nature Human Behavior", przeprowadzono na ogromnej próbie (ponad 100 tys. osób) z 26 krajów - głównie Europy, ale również Brazylii, Izraela, Turcji (były to badania m.in. w ramach Kompasu Wyborczego, a w Polsce w ramach Polskiego Sondażu Uprzedzeń prowadzonego w Centrum Badań nad Uprzedzeniami przy Wydziale Psychologii UW).

- Zarówno zwolennicy radykalnego konserwatyzmu, jak i zdecydowani lewicowcy wyróżniają się większą wiarą w teorie spiskowe niż ludzie, których poglądy są umiarkowane. Do tego dochodzi jednak większa popularność teorii spiskowych na prawicy niż na lewicy - podsumowuje w rozmowie z Nauką w Polsce współautor badań psycholog dr hab. Michał Bilewicz, profesor Uniwersytetu Warszawskiego.

Na to nakłada się kolejny zaobserwowany w badaniach tych efekt: w teorie spiskowe wierzą częściej osoby popierające opozycję, niż te, które popierają partię u władzy.

- Badania te potwierdzają więc hipotezę, że osoby, które nie mają poczucia kontroli nad swoim życiem i polityką, są bardziej skłonne wierzyć w teorie spiskowe - komentuje naukowiec.

Polska na tle innych krajów 

Michał Bilewicz podsumowuje, że Polska należy do państw, w których mentalność spiskowa jest dość powszechna. Nie jesteśmy jednak w ścisłej czołówce takich państw (wyprzedza nas choćby Izrael).

ZOBACZ: Mikrochipy w szczepionkach, a pandemia to sprawka rządów

Podsumowując prowadzone przez siebie w Polsce badania prof. Bilewicz zaznacza, że najpopularniejszymi w naszym kraju teoriami spiskowymi są akurat teorie niezwiązane z poglądami politycznymi - np. ta dotycząca GMO. Ze stwierdzeniem "Lepiej unikać żywności genetycznie modyfikowanej, bo jej konsekwencje dla zdrowia człowieka nie są podawane do wiedzy publicznej" zgodziło się aż 65 proc. badanych. Natomiast teorię dotyczącą powiązań Antoniego Macierewicza z Rosją wspierało z kolei 38 proc. respondentów, a tę o katastrofie smoleńskiej - ok. 30 proc. osób. 

Pandemia a spisek 

Pytany o czasy pandemii Michał Bilewicz streszcza, że gotowość do wiary w teorie spiskowe wcale w ostatnich 2 latach nie wzrosła. 

- Raczej osoby, które już miały skłonność do wiary w teorie spiskowe, chętniej o tych teoriach opowiadały innym, a teorie te w większym stopniu zaczęły wpływać na zachowania tych osób. Jednak w trakcie epidemii nie zwiększył się odsetek osób wierzących w teorie spiskowe, choćby te dotyczące pochodzenia koronawirusa - podsumowuje prowadzone w Polsce badania na ten temat.

Odporni na argumenty

Prof. Bilewicz zaznacza, że są teorie spiskowe, które przyczyniają się do wzrostu uprzedzeń. To choćby teorie dotyczące rzekomej władzy, jaką Żydzi mieliby dzierżyć nad światem. Bardzo trudno wyrugować je poprzez jakiekolwiek interwencje - mówi.

Opowiada, że aby zbadać ten efekt wśród polskich nastolatków, prowadzono zajęcia i spotkania z młodzieżą z Izraela czy z diaspory żydowskiej. Choć u wielu osób po takich spotkaniach wzrastała sympatia do Żydów i zanikały stereotypy, to akurat osoby wierzące w światowy spisek Żydów dalej w niego wierzyły.

- Wiara w teorie spiskowe pozostaje często odporna na argumentację logiczną. W zagranicznych badaniach wyszło, że ta sama osoba może wierzyć w dwie sprzeczne ze sobą teorie spiskowe. Na przykład że księżna Diana zginęła w zamachu i że księżna Diana przeżyła wypadek - opisuje psycholog.  

naukawpolsce.pap.pl

Wiadomości

Ustawa wiatrakowa napisana pod Trzaskowskiego?

Szef Komitetu Wojskowego NATO: zwiększymy pomoc militarną dla Ukrainy

Totalny bałagan w rządzie Tuska. Potwierdza to polityk koalicji

Chaos w resorcie infrastruktury: sprzeczne sygnały ws. opłat drogowych, przewoźnicy w potrzasku

Dwa dni temu akcyza i podatek cukrowy. Teraz Tusk zapowiada zmniejszenie radości z wygranych

Olechowski: Dokumenty dot. obrony na "linii Wisły" zostały upublicznione na podstawie rozporządzenia premiera Donalda Tuska z 2011 roku

Na Ukrainie doszło do kolejnej katastrofy myśliwca MiG-29. Zginął pilot

Kałużny: kwestia obrony na "linii Wisły" to ogromna hańba dla premiera!

Pomorskie: Kolejny pożar. Płonie hala magazynowa w Piczynie

Cenckiewicz reaguje na kłamliwy wpis Dobrzyńskiego: Biedny człowiek, nie wie o czym pisze

Były dziennikarz TVN oskarżony o rozbój. Grozi mu 20 lat więzienia

Słowenia w kryzysie przed EuroBasketem. Co to oznacza dla Polaków?

Ile aut elektrycznych kupili już Polacy? Ile działa punktów ładowania? Jest nowy raport

Estonia chce wysłać wojsko na Ukrainę i dołączyć do „koalicji chętnych”

Gwardia Narodowa mobilizuje się w 19 stanach. Chicago będzie następne

Najnowsze

Ustawa wiatrakowa napisana pod Trzaskowskiego?

Dwa dni temu akcyza i podatek cukrowy. Teraz Tusk zapowiada zmniejszenie radości z wygranych

Olechowski: Dokumenty dot. obrony na "linii Wisły" zostały upublicznione na podstawie rozporządzenia premiera Donalda Tuska z 2011 roku

Na Ukrainie doszło do kolejnej katastrofy myśliwca MiG-29. Zginął pilot

Kałużny: kwestia obrony na "linii Wisły" to ogromna hańba dla premiera!

Szef Komitetu Wojskowego NATO: zwiększymy pomoc militarną dla Ukrainy

Totalny bałagan w rządzie Tuska. Potwierdza to polityk koalicji

Chaos w resorcie infrastruktury: sprzeczne sygnały ws. opłat drogowych, przewoźnicy w potrzasku