Bizantyjska Świątynia powstała w V wieku, a rozbudowana w XII w. Uważana jest za jeden z najważniejszych obiektów bizantyjskiej sztuki sakralnej. Słynie w szczególności z XIV-wiecznych mozaik i fresków, w tym monumentalnej sceny Sądu Ostatecznego.

Kościół Świętego Zbawiciela został przekształcony w meczet po zdobyciu Konstantynopola przez Turków. Chrześcijańskie wizerunki zostały wówczas pokryte wapnem, ale nie uległy zniszczeniu. Po II wojnie światowej świątynia przeszła gruntowną renowację pod kierunkiem amerykańskich specjalistów. Dzięki temu udało się odrestaurować oryginalne freski i mozaiki. W 1958 r. bizantyjski kościół udostępniono jako muzeum.

Jednak w 2020 roku rząd Erdogana unieważnił poprzednią decyzję i ogłosił, że kościół Świętego Zbawiciela, podobnie jak bazylika Hagia Sophia, zostanie przekształcony w meczet. Sam prezydent Erdogan zdalnie uczestniczył w inauguracji muzułmańskiego kultu w tej bizantyjskiej świątyni. Decyzji tureckiego rządu stanowczo sprzeciwiły się władze Grecji. Uznały ją za prowokację. Przypomniano, że zabytki Bizancjum należą do kulturalnego dziedzictwa ludzkości.