Przejdź do treści
Polska 4 listopada – co wydarzyło się tego dnia
TV Republika

Tego dnia założono cmentarz Powązkowski; wojska rosyjskie dokonały rzezi Pragi, prezydent RP wydał rozporządzenie „o karach za rozpowszechnianie nieprawdziwych wiadomości”; ukazało się pierwsze wydanie „Gazety Ludowej”; podpisano Europejską Konwencję Praw Człowieka; podczas wizyty w Polsce premier Margaret Thatcher spotkała się z Lechem Wałęsą; do procedury karnej wprowadzono świadka incognito. Urodzili się m. in. Seweryn Goszczyński, Tomasz Arciszewski, Irena Horecka, Stanisław Fijałkowski, Aleksandra Śląska, Michał Głowiński, Hanna Gronkiewicz-Waltz, Mariusz Kwiecień, Sławomir Sierakowski, Kamila Skolimowska. Zmarli natomiast: Jakub Jasiński, Tytus Chałubiński, Jadwiga z Działyńskich Zamoyska, Artur Oppman, Maria Rodziewiczówna, Ludwik Benoit, Kazimierz Smogorzewski, Tadeusz Walasek oraz Stanisław Fijałkowski.

Dzisiaj imieniny obchodzą: Karol, Olgierd oraz Agrykola, Amancjusz, Dżesika, Emeryk, Emeryka, Franciszka, Helena, Boromeusz, Modesta, Mojżesz, Mszczujwoj, Mścisława, Mściwoj, Perpetua, Sędomir, Sędzimir i Witalis

Nietypowe święta: Dzień Taniego Wina

1660 - Pod Cudnowem na Ukrainie wojska koronne hetmanów Stanisława Rewery Potockiego i Jerzego Sebastiana Lubomirskiego zmusiły do kapitulacji armię rosyjską. 

1790 - W Warszawie został założony na działce podarowanej przez rodzinę Szymanowskich cmentarz Powązkowski, obecnie jedna z najstarszych polskich nekropolii. 

1794 - W walce z wojskami rosyjskimi na warszawskiej Pradze zginął gen. Jakub Jasiński; przywódca insurekcji w Wilnie w 1794 r., poeta, satyryk, bajkopisarz, autor utworów politycznych o charakterze rewolucyjnym. 

1794 - Powstanie kościuszkowskie: Po zdobyciu prawobrzeżnej części Warszawy wojska rosyjskie, dowodzone przez gen. Aleksandra Suworowa, dokonały rzezi jej mieszkańców; liczbę ofiar Pragi szacuje się od 13. do 20. tys. mieszkańców. 

1801 - W Ilińcach koło Humania urodził się Seweryn Goszczyński, poeta, publicysta, działacz polityczny. 

1807 – Otwarto Cmentarz Miejski w Kaliszu. 

1844 – We Lwowie uroczyście otwarto Akademię Techniczną. W 1920 r. została przemianowana na Politechnikę Lwowską. 

1861 - Uruchomiona została linia kolejowa na trasie Wiedeń – Lwów. 

1877 - W Sierzchowach koło Rawy Mazowieckiej urodził się Tomasz Arciszewski, działacz socjalistyczny, jeden z przywódców PPS, premier RP na uchodźstwie w latach 1944-1947. 

1889 - W Zakopanem zmarł Tytus Chałubiński, lekarz, przyrodnik, społecznik, jeden z pionierów taternictwa, współzałożyciel Towarzystwa Tatrzańskiego i Muzeum Tatrzańskiego. 

1900 - Urodził się Kazimierz Zakrzewski, historyk, publicysta, teoretyk syndykalizmu polskiego, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. 

1902 - W Warszawie urodziła się Irena Horecka, aktorka. 

1903 – Założono pruską Akademię Królewską w Poznaniu. 

1911 - Paryski dziennik „Le Journal” opublikował artykuł o romansie Marii Skłodowskiej-Curie i fizyka Paula Langevina, co wywołało nagonkę na Skłodowską-Curie, oskarżaną o „rozbijanie zdrowej francuskiej rodziny”. 

1911 - W Zbarażu na Ukrainie urodził się Dmytro KlaczkiwskijKłym Sawur” - członek Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów, jeden z głównych dowódców Ukraińskiej Powstańczej Armii, odpowiedzialny za zbrodnię wołyńską. 

1915 - W Hrachoviste na Słowacji urodził się Imrich Gablech, czechosłowacki lotnik; w 1939 r. walczył w obronie Polski; następnie w sowieckiej niewoli, oskarżony o szpiegostwo i zesłany do łagru; po odzyskaniu wolności w październiku 1941 r. przedostał się do Wielkiej Brytanii i wstąpił do Czechosłowackich Sił Zbrojnych; później przyjęty do RAF; po wojnie wrócił do Czechosłowacji i kontynuował służbę w lotnictwie; szykanowany po komunistycznym puczu w 1948 r. i usunięty z sił zbrojnych. 

1918 – Rada Regencyjna powołała prowizorium rządowe Władysława Wróblewskiego, ostatni gabinet rządowy Królestwa Polskiego przed przejęciem władzy przez Józefa Piłsudskiego

1918 - Przejęta od zaborcy wojskowa stacja radiotelegraficzna w Krakowie nadała pierwsze radiogramy w języku polskim. 

1922 - W Zdołbunowie na Wołyniu urodził się Stanisław Fijałkowski, malarz, grafik, rysownik. 

1923 – W Kórniku w Wielkopolsce zmarła Jadwiga z Działyńskich Zamoyska, współtwórczyni fundacji Zakłady Kórnickie, działaczka społeczna, założycielka pierwszej w Polsce zawodowej szkoły gospodarstwa domowego. Od 2012 r. przysługuje jej tytuł służebnicy Bożej. 

1925 - Urodził się Ryszard Kiersnowski, numizmatyk mediewista, uczestnik Powstania Warszawskiego, profesor Polskiej Akademii Nauk. 

1925 - W Katowicach urodziła się Aleksandra Śląska, aktorka, wieloletni pedagog warszawskiej PWST; znana m.in. z ról w filmach „Ostatni etap” i „Pasażerka” oraz z serialu „Królowa Bona”. 

1926 - Rozporządzenie prezydenta RP „o karach za rozpowszechnianie nieprawdziwych wiadomości” oraz „o karach za zniewagę władz i ich przedstawicieli”. 

1931 - W Warszawie zmarł Artur Oppman, pseudonim Or-Ot, publicysta i poeta Młodej Polski, varsavianista, pułkownik Wojska Polskiego. 

1934 - W Warszawie urodził się Michał Głowiński, teoretyk i historyk literatury. 

1940 - Zamknięto polską ambasadę w Bukareszcie. 

1943 - W niemieckim obozie koncentracyjnym na Majdanku w ramach akcji „Erntefest” („Dożynki”) rozstrzelano 18 400 Żydów (do 3. do 4. listopada). 

1944 - W Lublinie powstał Centralny Komitet Żydów Polskich. 

1944 - W Żelaznej koło Skierniewic zmarła Maria Rodziewiczówna, pisarka, autorka powieści „Lato leśnych ludzi”, „Dewajtis”, „Między ustami a brzegiem pucharu”. 

1945 – Ukazało się pierwsze wydanie „Gazety Ludowej”, wydawanej przez mikołajczykowskie PSL; komuniści zamknęli ją w listopadzie 1947 roku. 

1948 - Przed Rejonowym Sądem Wojskowym w Warszawie rozpoczął się proces działaczy PPS-WRN; wśród oskarżonych był Kazimierz Pużak, więzień carski, wieloletni członek władz PPS, poseł na Sejm (1919-1935); podczas II. wojny światowej jeden z przywódców PPS-WRN; od 1944 r. do 1945 r. przewodniczący Rady Jedności Narodowej; aresztowany w marcu 1945 r. przez NKWD i sądzony w Moskwie w procesie przywódców Polskiego Państwa Podziemnego. 

1950 - Podpisano Europejską Konwencję Praw Człowieka. 

1950 – Powstał Komitet Intelektualistów i Działaczy Katolickich - zrzeszenie duchownych i katolików świeckich, działające w Polsce w latach 1950–1953 przy Polskim Komitecie Obrońców Pokoju. Ruch nastawiony był na współpracę z władzami komunistycznymi. Duchownych należących do komitetu uznawano za przedstawicieli ruchu „księży patriotów”. 

1952 - Prezesem Naczelnego Sądu Wojskowego został sowiecki oficer płk Wilhelm Świątkowski

1952 - W Warszawie urodziła się Hanna Gronkiewicz-Waltz, prezes Narodowego Banku Polskiego w latach 1992-2000; wiceprezes Europejskiego Banku Odbudowy i Rozwoju (2001-2005); wiceprzewodnicząca Platformy Obywatelskiej; prezydent Warszawy w latach 2006-2018. 

1956 - Inauguracja działalności, założonego przez Henryka Tomaszewskiego, Wrocławskiego Teatru Pantomimy. 

1965 - Zainaugurowała działalność Filharmonia Częstochowska im. Bronisława Hubermana

1972 - W Krakowie urodził się Mariusz Kwiecień, śpiewak operowy. 

1977 – Założono Instytut Sportu w Warszawie. 

1979 - Urodził się Sławomir Sierakowski, socjolog, publicysta, założyciel i redaktor naczelny „Krytyki Politycznej”. 

1981 - W Warszawie w rządowej willi przy ulicy Parkowej doszło do spotkania prymasa Polski Józefa Glempa, gen. Wojciecha Jaruzelskiego i Lecha Wałęsy

1982 - W Warszawie urodziła się Kamila Skolimowska, lekkoatletka, mistrzyni olimpijska z Sydney w rzucie młotem. 

1983 – W Katowicach odsłonięto Pomnik Harcerzy Września. 

1988 - W czasie oficjalnej wizyty w Polsce premier Wielkiej Brytanii Margaret Thatcher spotkała się z Lechem Wałęsą i innymi działaczami opozycji. 

1992 - W Łodzi zmarł Ludwik Benoit, aktor, znany m.in. z ról w filmach „Ewa chce spać”, „Przygody Pana Michała” i „Fucha”; jego głosem mówił słoń Dominik w serialu animowanym „Proszę słonia”. 

1992 - Zmarł Kazimierz Smogorzewski, historyk, współredaktor Encyklopedii „Britannica”. W latach 1929-1939 współpracownik „Gazety Polskiej”, dziennika sanacyjnego. Autor pracy „Myśli o integracji Europy Środkowo-Wschodniej 1939-1944”. Był jedynym polskim dziennikarzem, któremu wywiadu udzielił Adolf Hitler

1995 – Do polskiej procedury karnej wprowadzono instytucję świadka incognito. 

2000 - Premiera serialu telewizyjnego „M jak miłość”. 

2011 - Zmarł Tadeusz Walasek, bokser, zdobywca dwóch medali olimpijskich - srebrnego w Rzymie (1960) i brązowego w Tokio (1964), mistrz Europy z Belgradu (1961). 

2014 – Na terenie byłego niemieckiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen pod Berlinem odsłonięto pomnik gen. Stefana Roweckiego, zamordowanego tam w 1944 r. 

2020 – W Łodzi zmarł jeden z najbardziej cenionych współczesnych malarzy i grafików Stanisław Fijałkowski. Był uczniem Władysława Strzemińskiego. Jego prace były wystawiane w największych galeriach i muzeach na świecie. 

Źródło: PAP 

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Wiadomości

Mastalerek: w Polsce mamy polityka konsekwentnie proniemieckiego, czyli Donalda Tuska

Izrael nie złamał prawa. USA będzie dalej pomagała

Gdzie i kim jest Bogdan Klich?

Potężne zwolnienia w Grupie Azoty to już pewne. Pracę straci 25 proc. załogi

Ostatni Żyd z Afganistanu dotarł do Izraela

Kaleta: badanie tego, jak powstał ten gigantyczny majątek Gajewskiej, jest misją dziennikarzy

Sikorski punktuje Trzaskowskiego. Obrażony wychodzi ze studia

Bosak: nie dla Trzaskowskiego, nie dla Sikorskiego!

Czapeczki z folii aluminiowej miały chronić przed NATO

Marszałek Szymon Hołownia wygwizdany podczas obchodów Święta Niepodległości!

Trump potwierdza: Mike Waltz zostanie doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego

Mrowińska: mąż Kingi Gajewskiej powinien podać się do dymisji!

Jaki o Hołowni: Putina chciał wgniatać w ziemię, a teraz ...

Internet reaguje na tajemnice rodziny Gajewskich

Kuź: zaproszenie na spotkanie z Trumpem, to ogromne wyróżnienie dla prezydenta Andrzeja Dudy

Najnowsze

Republika zdominowała konkurencję w Święto Niepodległości - rekordowa oglądalność i wyświetlenia w Internecie

Potężne zwolnienia w Grupie Azoty to już pewne. Pracę straci 25 proc. załogi

Ostatni Żyd z Afganistanu dotarł do Izraela

Kaleta: badanie tego, jak powstał ten gigantyczny majątek Gajewskiej, jest misją dziennikarzy

Sikorski punktuje Trzaskowskiego. Obrażony wychodzi ze studia

Mastalerek: w Polsce mamy polityka konsekwentnie proniemieckiego, czyli Donalda Tuska

Izrael nie złamał prawa. USA będzie dalej pomagała

Gdzie i kim jest Bogdan Klich?