- Szczególnie narażeni na działania oszustów są osoby starsze. W przypadku seniorów, przestępstwo dotyka osób, które z uwagi na wiek nie zawsze potrafią skutecznie rozpoznać intencje oszustów. Przestępcy wykorzystują empatię tych osób, grają na ich emocjach i stwarzają poczucie zagrożenia. Zdezorientowani seniorzy ufając, że pomagają swoim najbliższym, funkcjonariuszom Policji, lub że zabezpieczają swoje pieniądze, przekazują sprawcom niejednokrotnie oszczędności całego życia - podała policja.

– W ostatnich miesiącach częstym sposobem dokonywania przestępstw na szkodę klientów banków jest wykorzystanie telefonicznego połączenia głosowego z osobą, która jest przekonywana, że rozmawia z pracownikiem banku lub inną osobą godną zaufania, na przykład z policjantem – informuje malborska policja.

– Nawet prawidłowo wyświetlany numer telefonu nie jest gwarancją tego, że dzwoni do nas przedstawiciel banku, urzędu czy nawet znajomy. W razie najmniejszych nawet wątpliwości trzeba jak najszybciej zakończyć połączenie. Nie należy podawać loginu, hasła, danych karty płatniczej, czy kodów do bankowości internetowej. Tylko w ten sposób nasze oszczędności pozostaną na koncie bezpieczne - dodaje. 

Seniorzy stracili 22 tys. złotych, 1200 euro oraz 1200 dolarów‼️https://t.co/3AiMelCJBy
Słysząc w ???? prośbę o ???? rozłącz się i sam(a) zadzwoń do tej osoby. pic.twitter.com/mw05KnbvCB

— podlaska Policja (@podlaskaPolicja) November 23, 2021

Przykładowe metody, jakie mogą wykorzystywać przestępcy:

1. Osoba, która odbiera telefon, informowana jest o rzekomej transakcji na swoim rachunku bankowym, a dzwoniący prosi o potwierdzenie jej wykonania. Oczywiście żadnego obciążenia nie ma, ale zdezorientowana ofiara myśląc, że ratuje swoje środki, odpowiada na pytania dzwoniącego. Ten tłumaczy, że ma to na celu zidentyfikowanie klienta, a w rzeczywistości zadawane są pytania daleko odbiegające od standardowej weryfikacji, a które mają na celu zdobycie wiedzy pozwalającej przestępcy, np. na dostęp do konta ofiary.
2. Ten zabieg socjotechniczny w początkowej rozmowie podobny jest do tzw. „metody na wnuczka”. Ofiara informowana jest, że jej środki są w niebezpieczeństwie i jedynym sposobem ich ochrony jest podanie danych uwierzytelniających do bankowości elektronicznej lub dane karty płatniczej. Jeżeli je poda, to dopiero teraz środki naprawdę są zagrożone.
3. Osoba dzwoniąca przedstawia się jako doradca kredytowy, informuje, że zgodnie z rzekomo złożonym w nocy wnioskiem o pożyczkę pieniądze zostały przyznane, należy jednak dokończyć formalności. Ofiara oczywiście żadnego wniosku o kredyt nie składała. Dalej scenariusz jest już mocno zbliżony do poprzednich. Zdenerwowana osoba zaczyna odpowiadać na serię pytań, wierząc, że dzwoniący chce jej pomóc, a w rzeczywistości oszust wchodzi w posiadanie interesujących go danych i kończy rozmowę.
4. Zdarzyć się może, że przestępca nie musi nawet uciekać się do kłamstwa o potencjalnej operacji finansowej czy środkach w niebezpieczeństwie. Wystarczy, że na początku rozmowy przedstawi się na przykład jako pracownik instytucji państwowej i poprosi rozmówcę o identyfikację. Pomiędzy bardzo standardowymi pytaniami pojawiają się i te mniej oczywiste, na które ofiara często nie zwróci początkowo uwagi. Tym sposobem przestępca może wejść w posiadanie danych wrażliwych.
5. Przestępcy śledzą rynek i dostosowują często swoje działania również do obecnych trendów. O możliwości wyłudzeń poprzez połączenia głosowe informował również zbp.pl oraz policja.pl, przy okazji składania przez przedsiębiorców wniosków o subwencje z programu Tarczy Finansowej PFR.

– W zależności od tego, jakie informacje pozyskał przestępca, może wykorzystać je do między innymi pobierania pożyczek lub zakupów ratalnych na ofiary – dzięki pozyskaniu danych osobowych, wyprowadzeniu pieniędzy bezpośrednio z rachunku klienta czy wykonywaniu operacji kartowych – informuje policja.

Żeby uchronić się przed oszustami, należy stosować się do kilku zasad:

• nie podawaj loginu i hasła do bankowości internetowej, danych karty płatniczej (numer karty, CVV, daty ważności, imienia i nazwiska posiadacza karty) – te informacje są poufne, powinny być tylko w posiadaniu użytkownika i nikt nie ma prawa wymagać ich podania, prawdziwy przedstawiciel banku nigdy o to nie zapyta
• nigdy nie ujawniaj kodów do bankowości internetowej oraz kodów 3D Secure wykorzystywanych do autoryzacji transakcji kartowych w Internecie, przychodzących na telefon
• zawsze czytaj treść SMS-ów jakie przychodzą na twój telefon lub komunikatów w aplikacji mobilnej w trakcie połączenia z rzekomym przedstawicielem banku lub innej instytucji. Z ich treści może wynikać, że akceptujesz transakcję, którą przygotowali przestępcy
• jeżeli rozmowa wzbudza jakiekolwiek wątpliwości lub niepokój, należy rozłączyć się, odczekać minimum 30 sekund, a następnie samodzielnie połączyć z instytucją, której rzekomy przedstawiciel dzwonił, koniecznie wybierając oficjalny numer na klawiaturze numerycznej, a nie oddzwaniając na wcześniejsze połączenie
• zachować zdrowy rozsądek i zimną krew, nawet jeżeli zostało się poinformowanym o potencjalnym zagrożeniu np. utrata środków. Należy spokojnie przemyśleć, czy środki naprawdę mogą być w niebezpieczeństwie, czy może rozmowa prowadzona jest z oszustem, który dopiero sytuację chce wykorzystać. Dobrym krokiem będzie przerwanie połączenia i ponowne jego zainicjowanie zgodnie z zasadą powyżej
• należy zawsze mieć świadomość, że wyświetlony numer telefonu lub nazwa banku nie są gwarancją, że rozmawiamy z prawdziwym przedstawicielem banku
• każdy klient banku powinien pamiętać, że każdorazowo ma prawo zgłosić nietypową sytuację do banku, a w sytuacji podejrzenia, że doszło lub mogło dojść do popełnienia przestępstwa, również zawiadomić policję.