Przejdź do treści
09:07 Reuters: Zawieszenie broni w Strefie Gazy ma wejść w życie po podpisaniu porozumienia
08:05 Mazowieckie: Rozbity gang produkujący amfetaminę, osiem osób zatrzymanych
07:49 Świat: Ceny ropy spadają po zmniejszeniu napięcia na Bliskim Wschodzie
06:24 Serbia: Wprowadzono nowy podatek od dwutlenku węgla. Obejmie kilka rodzajów firm
05:47 Włochy: W podziemiach Koloseum otwarto dla zwiedzających tajny tunel cesarski
05:00 Sejm: w czwartek pierwsze czytanie projektu ustawy budżetowej na 2026 r.
Republika Kasprowy, Giewont i Rysy - takie nazwy wybraliście Państwo dla naszych kamer w studiu Republiki
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Kielce-Centrum zaprasza na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem, prezesem TV Republika, 10 października, g. 17, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Wydarzenie 10 października o godz. 19:00 odbędzie się spotkanie z Przemysławem Czarnkiem i Danielem Obajtkiem. Miejsce: Lubelskie Centrum Konferencyjne, Lublin
Wydarzenie Klub GP Gdańsk II zaprasza na spotkanie z Robertem Bąkiewiczem, założycielem Ruchu Obrony Granic, 14 października, g. 18.00, Sala BHP, Gdańsk
Wydarzenie 16 października w Konstantynowie Łódzkim odbędzie się otwarte spotkanie z Jackiem Wroną, członkiem Ruchu Obrony Granic. Początek spotkania w sali parafialnej przy ul. Kościelnej 9, o godz. 19:00
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Starogard Gdański zaprasza na spotkanie z posłem na Sejm RP Markiem Jakubiakiem, 20 października, g. 18, Starogardzkie Centrum Kultury al. Jana Pawła II 3, Starogard Gdański
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Aleksandrów Łódzki zaprasza na spotkanie z b. prezydentem RP - Andrzejem Dudą. 20 października, godz. 18:00 Hotel Restauracja "Pelikan", ul, Wierzbińska 58, Aleksandrów Łódzki
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!
NBP Zarząd NBP, z inicjatywy Prezesa NBP prof. Adama Glapińskiego, zdecydował o zwiększeniu udziału złota w rezerwach do 30 proc. Obecnie NBP ma ponad 515 ton złota o wartości 200 mld zł (ok. 22 proc. rezerw). Łączne rezerwy dewizowe przekraczają 953 mld zł.

Święto Konstytucji 3 Maja. „Witaj Maj! Trzeci Maj, u Polaków błogi raj!”

Źródło: canva.com/Telewizja Republika

231 lat temu, 3 maja 1791 r., Sejm Czteroletni przyjął ustawę rządową, która przeszła do historii jako Konstytucja 3 maja. Była to druga na świecie i pierwsza w Europie ustawa regulująca organizację władz państwowych, a także prawa i obowiązki obywateli, wciąż jeszcze podzielonych na stany.

Polska niemal od początku XVIII w. była państwem niesuwerennym. Z tego, że uzależniona od wschodniego sąsiada Rzeczpospolita jest słaba, a jej ustrój wymaga naprawy, zdawano sobie już sprawę w latach dwudziestych XVIII w.

Na potrzeby przemian wskazywali król Stanisław August Poniatowski oraz Familia Czartoryskich, jednak kiedy wbrew stanowisku Rosji próbowali te reformy przeforsować, Polska zapłaciła za to pierwszym rozbiorem.

Sejm Czteroletni rozpoczął obrady w 1788, jednak dopiero latem 1790 r. wprowadzono do sejmu sporządzony w duchu ideologii republikańskiej projekt nowej konstytucji autorstwa Ignacego Potockiego. Osłabiał on władzę króla, czynił bezsilnym rząd, a sejmowi kazał tworzyć ustawy z większości instrukcji poselskich, hegemonem z kolei miały być sejmiki. Projekt likwidował także wolną elekcję i ustanawiał tron dziedziczny. Dyskusja w kwestii sukcesji ożywiła dawne obawy przed monarchą do tego stopnia, że pozostającym w sejmie klientom wrogich mu magnatów udało się nie dopuścić do sukcesji – zgodzono się jedynie na elekcję następcy za życia Stanisława Augusta.

Konstytucja była przełomowa z wielu punktów widzenia. Umożliwiła sprawne działanie sejmu, z którego wyrugowano „liberum veto”, wprowadzono głosowanie większością, a decyzje sejmu nie mogły być kwestionowane przez sejmiki. Stworzyła sprężystą władzę wykonawczą z rządem zwanym Strażą Praw i „niemalowanym” (realnie, a nie tylko formalnie działającym) królem na czele, przyjmując monteskiuszowski trójpodział władzy.

Sukcesja tronu zastąpiła wolną elekcję, przy czym wyznaczony na następcę po Stanisławie Auguście Elektor Saski nie miał syna – przyszłą dynastię miał tworzyć mąż jego córki, „infantki polskiej”. Ustawa Rządowa rozszerzyła również podmiot polskiej demokracji – mieszczanie, choć nie stanowili osobnej izby parlamentu, zyskali realny wpływ na ustawodawstwo przez swoich „ablegatów”. Chłopów uznano za integralną część narodu i „najdzielniejszą kraju siłę”. Władza sądownicza pozostawała oddzielna od ustawodawczej i wykonawczej.

Więcej w materiale poniżej.


PAP/Zamek Królewski w Warszawie

Wiadomości

Tragiczny wypadek koło Bańskiej Bystrzycy. Aż sześć ofiar!

Spadek sprzedaży, wzrost chińskiej konkurencji. Niemiecka branża motoryzacyjna w tarapatach

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Budżet na 2026 rok. W Sejmie będzie dziś gorąco! [TRANSMISJA]

Poseł Jakubiak ostrzega: UE zmierza ku autodestrukcji

Cristiano Ronaldo pierwszym miliarderem w historii futbolu. Fortunę zbudował na boisku i poza nim

Gość Radia Republika: Tusk przejmuje program PiS

Od czego jeszcze, po Nord Stream, odetnie się Tusk?

Szok w Hiszpanii: imigrant zgwałcił córkę na oczach syna

Trump wypowiedział się w sprawie nagrody Nobla dla siebie

Biskup wzywa papieża do ekspiacji i zadośćuczynienia

Senator USA: Zachód odwraca wzrok. Ataki nie są przypadkowe

Zniszczenie rolnictwa w powietrzu. Umowa wg. PB: nieodwołalnie

Kosowo się zbroi. Ma wsparcie drugiej armii NATO. Serbia przerażona

Boom na pamiątki z symbolem swastyki. Znikają zewsząd

Jakubiak grzmi: rząd partaczy doprowadza Polskę do bankructwa!

Najnowsze

Tragiczny wypadek koło Bańskiej Bystrzycy. Aż sześć ofiar!

Cristiano Ronaldo pierwszym miliarderem w historii futbolu. Fortunę zbudował na boisku i poza nim

Mariusz Staniszewski

Gość Radia Republika: Tusk przejmuje program PiS

Od czego jeszcze, po Nord Stream, odetnie się Tusk?

hiszpańska straż miejska

Szok w Hiszpanii: imigrant zgwałcił córkę na oczach syna

Spadek sprzedaży, wzrost chińskiej konkurencji. Niemiecka branża motoryzacyjna w tarapatach

TRZEBA ZOBACZYĆ!

Budżet na 2026 rok. W Sejmie będzie dziś gorąco! [TRANSMISJA]

Marek Jakubiak

Poseł Jakubiak ostrzega: UE zmierza ku autodestrukcji