Treść apelu:

My, niżej podpisani pracownicy nauki, pragniemy w trosce o dobro Państwa Polskiego i jego autorytet oraz wizerunek na arenie międzynarodowej, wyrazić nasze głębokie zaniepokojenie w związku z wydarzeniami związanymi z wyborami samorządowymi w 2014 roku.

Nasze zaniepokojenie odnosi się zarówno do sposobu przeprowadzenia wyborów, jak i reakcji władz państwowych oraz części środków społecznego przekazu na oburzenie części społeczeństwa polskiego domagającej się większej transparencji i społecznej kontroli nad przebiegiem wyborów. Skala nieprawidłowości, organizacyjnego chaosu i dezinformacji w wykonaniu Państwowej Komisji Wyborczej i podległych jej sędziów-komisarzy, zatrważa nie tylko wnikliwych obserwatorów polskiego życia politycznego. Niemożność sprawnego podliczenia głosów i przekazania wyników wyborów opinii publicznej, kompromitujące błędy w liczeniu głosów na wszystkich szczeblach komisji wyborczych, duże rozbieżności nieważnych głosów rzędu kilkunastu, a nawet kilkudziesięciu procent, zwłaszcza między sąsiadującymi ze sobą okręgami wyborczymi, a także sprzeczne komunikaty wydawane przez komisarzy wyborczych – to wszystko każe postawić pytanie o kompetencje właściwych służb oraz nadzór nad ich działalnością.

Z drugiej strony, niepokoi nas reakcja ze strony części przedstawicieli Państwa Polskiego, którzy otwarcie bagatelizują oraz lekceważą głosy sprzeciwu wobec wspomnianych wyżej przejawów nierzetelności, a może i nieuczciwości. Jednoznaczne deklaracje ze strony osób piastujących wysokie funkcje państwowe, że w wyborach samorządowych nie doszło do złamania prawa na skalę uzasadniającą protest wyborców, nie powinny mieć miejsca z dwóch względów. Po pierwsze, tego typu kwestie powinny rozstrzygać niezależne sądy i to im powinno się umożliwić wykonywanie obowiązków w tym zakresie poprzez niewywieranie presji politycznej. Po drugie, obywatele mają pełne prawo do wyrażania swoich opinii, nawet gdyby okazało się, że są one niesłuszne. Oskarżanie protestujących środowisk o próbę destabilizacji państwa, jest de facto formułowaniem zakazu jakiejkolwiek otwartej debaty publicznej.

W tym kontekście nie sposób pominąć roli środków społecznego przekazu, które nazbyt często – w poczuciu źle rozumianej odpowiedzialności za stabilność Państwa – autoryzują nieudolność aparatu państwowego. W efekcie opinia społeczna zyskuje niepełny lub nieprawdziwy obraz sytuacji, zaś decydenci warunki do dalszego psucia państwa. Z pewnością nie służy to budowaniu i umacnianiu demokracji.

Przyzwolenie na „bylejakość” w organizacji wyborów, ale przede wszystkim piętnowanie postaw obywatelskich z pozycji władz państwowych, będzie powodować dalszą erozję wspólnoty obywatelskiej, będzie pogłębiać podziały społeczne, a także sprzyjać radykalizacji nastrojów. Nie ma mowy o demokracji, jeśli wybory nie będą przeprowadzane w uczciwy sposób, ale także gdy odmawia się części społeczeństwa prawa recenzowania ewidentnych naruszeń Kodeksu Wyborczego oraz kwestionowania wyników wyborów w sytuacji, gdy błędy w procedowaniu są oczywiste i nie wymagają nawet oceny ze strony sądu (vide: oficjalne obwieszczanie zwycięstwa kogoś, kto nawet nie kandydował w wyborach; zwiększanie liczby miejsc w sejmikach wojewódzkich, itd.!).

Stoimy na „czerwonej linii”, której nie wolno nam przekraczać. Jeśli to uczynimy, jedną decyzją możemy zaprzepaścić 25 lat transformacji ustrojowej. Dlatego apelujemy do Prezydenta RP i parlamentarzystów o: po pierwsze – dialog społeczny, z którego nie będzie wykluczać się przeciwników i rywali politycznych niezależnie od ich ideologicznej proweniencji (jest to apel zarówno do rządzących, jak i do opozycji); po drugie – o niewywieranie nacisku na niezawisłe sądy, które rozstrzygać będą niebawem skargi wyborcze; po trzecie – o niezwłoczne podjęcie prac nad nowelizacją Kodeksu Wyborczego, którego celem będzie pełna transparentność procesów wyborczych, zabezpieczenie ich przebiegu oraz procesu liczenia głosów.

Apelujemy także do środowiska akademickiego, w szczególności politologicznego i prawniczego, by wspólnie podjąć wysiłek badawczy mający na celu identyfikację najważniejszych błędów w zakresie procedur i przepisów wyborczych oraz opracowania projektów stosownych rozwiązań, umożliwiających sprawne i uczciwe przeprowadzenie wyborów w Polsce. Wiemy, że nasze środowisko jest podzielone politycznie. Jednakowoż wierzymy w to, że mając na względzie dobro Rzeczypospolitej, jesteśmy w stanie podjąć wspólne działanie, szanując wyniki wyborów, o ile będą  one przeprowadzone w uczciwy i zgodny z demokratycznymi standardami sposób.

Apelujemy też do studentów, by w poczuciu odpowiedzialności za los Rzeczypospolitej nie pozostawali obojętni wobec problemów państwa, w którym się urodzili, w którym studiują i z którym (mamy nadzieję) wiążą swoją przyszłość. Wielokrotnie to właśnie studenci motywowali nas, naukowców, do wyraźnego opowiedzenia się, dokonania jednoznacznego wyboru. Historia Polski jest w wielu miejscach i okresach historią naruszania miru domowego względnie sytych i zasiedziałych, przez tych, którzy czasem nie mają odpowiedniej wiedzy, lecz wierzą w ideały…

Warszawa, dnia 24 listopada 2014 r.

Dotychczas podpisali:

 1.       prof. dr hab. Radosław Zenderowski

2.       dr Agnieszka Łukasik-Turecka

3.       dr hab. Andrzej Szeptycki

4.       prof. dr hab. Antoni Dudek

5.       dr Piotr Zakrzewski

6.       dr Olga Kotowska-Wójcik

7.       dr Małgorzata Sikora-Gaca

8.       dr hab. Paweł Kaczorowski

9.       dr hab. Rafał Łętocha

10.    dr hab. Jarosław Macała, prof. UZ

11.    dr Joanna Dobrowolska-Polak

12.    dr Piotr W. Zawadzki

13.    prof. dr hab. Andrzej Piasecki

14.    dr Radosław Domke

15.    dr Jan Muś

16.    dr hab. Andrzej Gąsowski, prof. UKSW

17.    dr Bronisław Bombała

18.    dr hab. Joachim Osiński, prof. SGH

19.    dr Sławomir Sadowski

20.    dr Krzysztof Koźbiał

21.    prof. dr hab. Stanisław Żerko

22.    dr Marcin Rachwał

23.    mgr Piotr Prokop

24.    dr Piotr Bajda

25.    mgr Mateusz Seroka

26.    dr hab. Agata Ziętek

27.    dr Piotr Burgoński

28.    dr Małgorzata Pawlus

29.    dr Dorota Miłoszewska

30.    prof. dr hab. Jan Żaryn

31.    prof. dr hab. Stefan Karol Kozłowski

32.    dr Mariusz Sulkowski

33.    dr Ewa Pogorzała

34.    dr Jacek Sokołowski

35.    prof. dr hab. Jarosław Koral

36.    prof. dr hab. Zbigniew Machelski

37.    dr Krzysztof Cebul

38.    dr hab. Mikołaj Cześnik

39.    prof. dr hab. Wiesław Wysocki

40.    ks. dr hab. Jan Pietrzykowski, prof. UKSW

41.    dr Marek Rewizorski

42.    dr Łukasz Lewkowicz

43.    dr hab. Zbigniew Stawrowski

44.    dr hab. Tadeusz Kołosowski, prof. UKSW

45.    dr Grzegorz Kęsik

46.    mgr Aleksandra Adamowicz

47.    dr hab. Tadeusz Kamiński

48.    prof. dr hab. Jan Dzięgielewski

49.    ks. dr hab. Waldemar Gliński, prof. UKSW

50.    dr Michał Gierycz

51.    dr hab. Włodzimierz Klonowski

52.    prof. dr hab. Tomasz Żyro

53.    dr Dariusz Klemantowicz

54.    ks. prof. dr hab. Władysław Majkowski

55.    dr Agnieszka Opalińska

56.    dr Agnieszka Dudzińska

57.    dr inż. Maria Sapor

58.    mgr Robert Walkowski

59.    prof. dr hab. inż. Stanisław Kuta

60.    prof. dr hab. inż. arch. Anna Mitkowska

61.    dr inż. Feliks Stalony-Dobrzański

62.    dr Marek Mariusz Tytko

63.    mgr Barbara Stanisława Tytko

64.    dr Stanisław Konarski

65.    mgr Marcin Waszak

66.    mgr Janina Hera

67.    prof. dr hab. inż. Jacek Rońda

68.    dr Bożena Cząstka-Szymon

69.    prof. dr hab. inż. Krzysztof Fitzner

70.    dr hab. Józef Zon

71.    prof. dr hab. inż. Jan Tadeusz Duda

72.    mgr Wiktor Hebda

73.    dr hab. Zbigniew Mazur, prof. nadzw.

74.    dr hab. Dariusz Góra-Szopiński

75.    mgr Małgorzata Mueller

76.    prof. dr hab. Stanisław Skoczyński

77.    dr hab. Mariusz Muszyński, prof. UKSW

78.    dr inż. Michał Domińczak

79.    dr Paweł Stachowiak