„Nasi funkcjonariusze wykonują zadania związane z ochroną granicy państwowej na lądzie i na morzu, kontrolą ruchu granicznego oraz zapobieganiem i przeciwdziałaniem nielegalnej migracji” - wyjaśnia rzecznik prasowy MOSG kmdr ppor. SG Andrzej Juźwiak.

Rzecznik wyjaśnia także, że Morski Oddział Straży Granicznej ma dodatkowo obowiązek prowadzenia nadzoru nad eksploatacją polskich obszarów morskich i przestrzeganiem przez statki przepisów obowiązujących na tych obszarach ze szczególnym uwzględnieniem ochrony infrastruktury krytycznej. „Jesteśmy obecni na Mierzei Wiślanej, którą przecina granica z Federacją Rosyjską, będąca jednocześnie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej, gdzie ochraniamy tzw. zieloną granicę. Prowadzimy kontrole graniczne w portach morskich i lotniczych, z czym związana jest m.in. konieczność doskonałej znajomości przepisów regulujących kwestie wjazdu i pobytu cudzoziemców w Polsce” - podkreśla Juźwiak. Dodaje, że funkcjonariusze SG stacjonują również na gdańskim lotnisku, gdzie szczególnie potrzebne są umiejętności pozwalające już podczas pierwszego kontaktu z podróżnym stwierdzić, czy dokument, którym się posługuje, nie jest fałszywy lub czy on sam jest rzeczywiście osobą, za którą się podaje.

Ponadto w MOSG, jak zaznacza Juźwiak, są załogi jednostek pływających. Codzienna służba tych funkcjonariuszy polega przede wszystkim na monitorowaniu i patrolowaniu polskich obszarów morskich. „Jeśli zajdzie taka potrzeba, kontrolują oni statki, jachty, kutry rybackie, sprawdzając, czy nie są naruszane przepisy bezpieczeństwa żeglugi albo czy na pokładzie nie ma towarów zabronionych” - objaśnia.

Podkreśla on jednocześnie, że służba na morzu, w porcie lotniczym, w przejściu granicznym morskim, w ochronie granicy lądowej czy zwykła kontrola drogowa zawsze niosą ze sobą pewne wyzwania i niebezpieczeństwa, z którymi funkcjonariusze muszą się liczyć. „Każde wyjście na patrol z bronią, nie mówiąc już o działaniach specjalnych, wiąże się z ryzykiem, w które wpisany jest element nieprzewidywalności. Trzeba mieć tego świadomość”. Cykliczne szkolenia w SG są prowadzone po to, by w sytuacjach kryzysowych funkcjonariusze umieli się odpowiednio zachować.

Postępowanie kwalifikacyjne do SG podzielone jest na dwa etapy. W pierwszym komisja rekrutacyjna sprawdza kompletność dokumentów złożonych przez kandydata i przeprowadza z nim rozmowę kwalifikacyjną. Wysyłany jest on również na badanie psychologiczne oraz psychofizjologiczne, czyli tzw. wariograf. W drugim etapie postępowania kandydaci rozwiązują testy z wiedzy ogólnej i wybranego języka obcego, przechodzą egzamin ze sprawności fizycznej i rozmowę kwalifikacyjną. Następnie rekruci wysyłani są na komisję lekarską, która ustala ich zdolność do służby.

Służbę w Straży Granicznej może pełnić osoba niekarana, posiadająca wyłącznie polskie obywatelstwo, co najmniej średnie wykształcenie oraz zdolność fizyczną i psychiczną do służby w formacjach uzbrojonych. Jak powiedział oficer prasowy MOSG, nowo przyjęci funkcjonariusze muszą najpierw ukończyć pozytywnie szkolenie podstawowe i podoficerskie, podczas których zdobywają wiedzę z zakresu m.in. ochrony granicy państwowej, kontroli ruchu granicznego, bezpieczeństwa w komunikacji i prawa. „W ośrodkach szkolenia, gdzie przebywają przez kilka miesięcy, prowadzone są z nimi także szkolenia strzeleckie i zajęcia z wychowania fizycznego z elementami technik interwencji” - tłumaczy.

Po szkoleniu podoficerskim funkcjonariusze są mianowani na stopień kaprala Straży Granicznej i podejmują służbę w swoich macierzystych jednostkach. „Należy pamiętać, że potrzeby wymagają nieraz wysłania funkcjonariusza do innej jednostki w zasięgu działania MOSG lub czasowego delegowania do innego oddziału Straży Granicznej” - tłumaczy. W zależności od zajmowanego stanowiska, predyspozycji, kwalifikacji i potrzeb funkcjonariusze mogą być następnie skierowani na szkolenie w zakresie szkoły chorążych, a potem tzw. szkolenie oficerskie, po którym otrzymują promocję na stopień podporucznika Straży Granicznej. W trakcie służby funkcjonariusze mają dodatkowo możliwość udziału w różnego rodzaju kursach i szkoleniach doskonalących, dzięki którym podnoszą swoje kwalifikacje. Nowi funkcjonariusze bezpośrednio po przyjęciu do służby mogą podjąć studia w nowo powstałej Wyższej Szkole Straży Granicznej w Koszalinie.

Obszar działania Morskiego Oddziału Straży Granicznej rozciąga się od Krynicy Morskiej i granicy z Federacją Rosyjską, aż po Świnoujście i Szczecin, czyli granicę z Niemcami, obejmując województwo pomorskie, zachodniopomorskie i część warmińsko-mazurskiego. To także dwunastomilowy pas wód terytorialnych, strefa przyległa i polska wyłączna strefa ekonomiczna. Długość granicy państwowej ochranianej przez funkcjonariuszy oddziału wynosi przeszło 700 km, w tym ponad 456 km granicy morskiej. Kandydaci do pracy w Morskim Oddziale Straży Granicznej mogą składać dokumenty aplikacyjne w Komendzie MOSG w Gdańsku oraz w jednostkach Straży Granicznej w Świnoujściu, Rewalu, Szczecinie, Kołobrzegu, Darłowie, Ustce, Władysławowie, Elblągu i Krynicy Morskiej.