Przejdź do treści
21:42 Tarnów: strażacy zakończyli dogaszanie i rozbiórkę spalonych elementów hurtowni zniczy w Tarnowie. W nocy będą nadzorować pogorzelisko
21:17 Kijów: prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski zapowiedział, że w piątek jego przedstawiciele spotkają się w Nowym Jorku z zespołem prezydenta Donalda Trumpa, z którym omawiać będą kwestie bezpieczeństwa Ukrainy
20:21 Rzecznik prezydenta Rafał Leśkiewicz: Karol Nawrocki 5 września - podczas powrotu z wizyty w Waszyngtonie - spotka się z papieżem Leonem XIV i premier Włoch Giorgią Meloni
19:02 Ordo Iuris: trzyletnia Lena, siostra zmarłego w maju w rodzinie zastępczej Oskara, wraca do swojego rodzinnego domu. Decyzję o uchyleniu pieczy zastępczej podjął Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi-Południe
18:12 USA: w ataku na kościół przy szkole katolickiej w Minneapolis zginęło dwoje dzieci, a 17 osób, w tym 14 dzieci zostało rannych. Napastnik, który miał ok. 20 lat, popełnił samobójstwo
17:58 Prezydent Karol Nawrocki zawetował nowelizację ustawy o zapasach ropy i gazu, a także nowelizację ustawy o środkach ochrony roślin
17:43 Siedlce: były minister zdrowia Adam Niedzielski trafił do szpitala w Siedlcach. Według pierwszych ustaleń miał zostać pobity. Jego życiu nie zagraża niebezpieczeństwo
16:40 Łódzkie: policjanci z Łodzi zatrzymali na autostradzie A2 pod Łowiczem dwóch Rosjan podejrzanych o zabójstwo w Belgii. W czwartek prokuratura w Łodzi przedstawi im zarzuty i skieruje do sądu wniosek o tymczasowe aresztowanie
16:28 Sondaż Research Partner: na PiS chce zagłosować 31,4 proc. Poza Sejmem znalazłyby się Konfederacja Korony Polskiej, partia Razem, Polska 2050 i PSL, a KO nie może liczyć na większość w żadnym z wariantów koalicyjnych
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Białystok Centrum zaprasza na obchody 79. rocznicy zamordowania Danuty Siedzikówny „Inki” w czwartek, 28 sierpnia, o godz. 17:00 do Kościoła pw. Zwiastowania NMP przy ul. Chętnika 80 w Białymstoku
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza do składania podpisów pod wnioskiem o referendum ws. nielegalnej migracji przez cały sierpień od 12-tej do 17-tej pod Jasną Górą przy wjeździe na parking od ul.Klasztornej
Wydarzenie W czwartek 28 sierpnia 2025r. o godzinie 16:00, w auli Wyższej Szkoły Ekonomicznej, przy ul. Zwycięstwa 14 w Białymstoku odbędzie się spotkanie z Prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Piotrkowie Tryb., zaprasza na PIOTRKOWSKI MARSZ PATRIOTYCZNY 1.09 godz. 18:00. Rozpoczęcie: skrzyżowanie ulicy Słowackiego z Kostromską
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Gorzów Wielkopolski zaprasza na "Marsz ponad podziałami w obronie granic", 29 sierpnia (piątek), g. 16, z pl. Grunwaldzkiego, zakończenie przy Katedrze.Gorzów Wlkp.
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Sydney zaprasza na manifestację wspierającą żądania Polski o należne reparacje za straty II Wojny Światowej, przed Konsulatem Niemiec, 29 sierpnia (piątek), g. 1-3 pm., 100 William Street, Woolloomooloo, Sydney
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” we Wrocławiu zaprasza na demonstrację pt. ”Żądamy należnych Polsce Reparacji od Niemiec”, 1 września (poniedziałek), g. 12 pod Urzędem Wojewódzkim, Wrocław
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” w Poznaniu zaprasza w 86. rocznicę wybuchu II WŚ na demonstrację w sprawie wypłacenia Polsce reparacji przez Niemcy, 1 września (poniedziałek), g. 12, Konsulat Honorowy Republiki Federalnej Niemiec ul. Iłłakowiczówny 11 P
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” w Krakowie, Ryszard Majdzik oraz m.in. Barbara Nowak, organizacje patriotyczne zapraszają na manifestację ws. reparacji wojennych, 1 września, g. 18, przed Konsulatem Niemieckim, ul. Stolarska, Kraków
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" w Łukowie zaprasza na powiatowe obchody 86. rocznicy wybuchu II Wojny Światowej, 1 września, g. 17, Cmentarz Św. Rocha, Łuków
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Zielonej Górze i poseł Jerzy Materna zapraszają 5 września o g. 18:00, na spotkanie z dr Józefem Orłem, prezesem Klubu Ronina oraz Markiem Budziszem, ekspertem "Strategy and Future". Miejsce: Centrala Studio Al. Zjednoczenia 92
Wydarzenie Kluby "Gazety Polskiej" USA zapraszają na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem, red. nacz. "Gazety Polskiej", prezesem TV Republika, 6 września (sobota), g. 7 PM. Parafia Matki Boskiej Częstochowskiej w Bostonie, 655 Dorchester Avenue, Boston, MA 021127
Wydarzenie Kluby "Gazety Polskiej" USA zapraszają na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem, red. nacz. "Gazety Polskiej", prezesem TV Republika, 7 września (niedziela), g. 1:00 PM. (po Mszy Św.- g. 11.00 AM) Parafia Św. Kazimierza, 91 Pulaski St., Newark, NJ
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Bytomiu zaprasza 8 września na spotkanie z Jakubem Maciejewskim, Anną Zyzek oraz Pawłem Piekarczykiem. Restauracja "W Starym Kinie", ul. Alojzjanów 27. Początek godz. 18:00.
Wydarzenie Klub "GP" w Aleksandrowie Łódzkim zaprasza 9 września na spotkanie z Piotrem Nisztorem. Hotel i Restauracja Pelikan, ul. Wierzbińska 58 Aleksandrów Łódzki. Godz. 18.00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

„Kresy wewnętrzne” - Kresy południowe po obu stronach gór

Źródło: TV Republika

Wydawałoby się, że granica ze Słowacją precyzyjnie dzieli nie tylko państwa, ale także narody, grupy etniczne i kultury. Jesteśmy oddzieleni od siebie górskimi łańcuchami, a od niemal tysiąca lat biegnie tam prawie niezmieniona granica państwowa, wytyczona działem wód między Polską a Koroną Świętego Stefana (potem Czechosłowacją i Słowacją). Jednak i tu istnieje strefa przejściowa, którą można nazwać naszymi kresami południowymi. Jest to pas po obu stronach granicy. Nie jest to obszar tak rozległy, jak na wschodzie, ze względu na naturalne granice geograficzne, jak i niewiele zmieniająca się przez wieki granicą państwowa, ale jednak jest. No, nawet na wschodzie nacjonaliści od nas i od sąsiadów malują mapki „swoich odwiecznych terytoriów” czy „rdzennych ziem narodu”, doktrynersko ignorując fakty, że na wschodnich równinach swoje wpływy miały różne kultury, mieszkały i migrowały różne grupy etniczne i nieustannie zmieniały się granice.

Za typowo kresową grupę etniczną uważam Górali spod Tatr. Dzisiaj są oni sztandarową grupą etniczną dla polskiego folkloru, identyfikującą się z polskością. Nie wiadomo czy tak by było, gdyby nie „odkryli” ich Tytus Chałubiński i artyści młodej Polski. Górale po słowackiej stronie też czują się w większości Polakami, a wielu Słowaków mówi na nich „Gorale”, a nie „horali” (co oznacza innych mieszkańców gór, których na Słowacji jest wiele) Vysoke Tatry to w jakimś sensie nasze zewnętrzne południowe kresy, choć znacznie się różnią od naszej części Tatr. U nas zdecydowanie „rządzą” Górale i kultura góralska, a tam górski krajobraz jest zaśmiecony socrealizmem i dużo tam ludności napływowej. Przebywając u przyjaciółki w Popradzie w dziesięciopiętrowym bloku, patrzyłem na Tatry w tle innych bloków mieszkalnych.

W 1939 wojsko polskie zajęło wioskę Javorina po słowackiej stronie Tatr, co popsuło nam stosunki ze Słowacją. Wcześniej, w 1920 r. miał miejsce konflikt o Kysuce (zwane przez polskich nacjonalistów „czadeckiem” od miasta Čadca) oraz Orawę i Spisz. Jeśli chodzi o Spisz to były tam przesłanki historyczne dla polskich roszczeń, bo przez kilka wieków znaczna część tego regionu należała do Rzeczypospolitej. Podstawą roszczeń do Orawy i Kysuc były argumenty etnograficzne. Doszukano się w tamtejszym folklorze większej ilości elementów polskich niż słowackich. To był czas budowania nowego światowego ładu po I Wojnie Światowej i by zniszczyć tradycyjne monarchie, na polityczne sztandary wyniesiona została etnografia. Wszystkie państwa, zwłaszcza te, budujące swą niepodległość, obok jednostek wojskowych, tworzyły jakby brygady swoich etnografów i etnologów oraz jakby dywizje polityków i publicystów, rozpowszechniające ich teorie etnograficzne, służące roszczeniom terytorialnym.

Sprawa Kysuc i Orawy była oparta w sumie tylko na etnografii. Ulegliśmy panującej modzie (moim zdaniem chorej) na oparcie granic państwowych na etnografii. Generalnie nie była to jednak dobra moda dla nas, bo na wschodzie otworzyła nam bramy piekielne i to na długie lata. Wysunięcie roszczeń, opartych o etnografię w stosunku do Kresów południowych, które częścią Polski nigdy nie były, pośrednio wspierało roszczenia naszych wschodnich sąsiadów do tego, co nazywali swoimi „rdzennymi ziemiami”.

Wówczas uzyskaliśmy jeno mały skrawek Orawy i Spisza. Z Babiej Góry w polskiej części Orawy, pochodzi Andrzej Dziubek z zespołu De Press, często śpiewający o Orawie. Sam jest polskim patriotą, ale mówi, że wielu jego ziomków uważa się za mniejszość słowacką. Po słowackiej stronie natomiast, poczucie polskości zanikło, choć tamtejszy, ciągle żywy folklor jest nadal typowo kresową mieszanką.
Nasze Podkarpacie graniczy na południu ze słowackim Wschodem. „Slovensky Vychod” to nadal kresowy, wieloetniczny tygiel, w przeciwieństwie do Podkarpacia, które swój kresowy charakter trochę utraciło. Na wschodzie Słowacji mieszkają „Vychodniari”, którzy z etnicznego punktu widzenia są Słowakami, Polakami, Łemkami, Ukraińcami, Madziarami czy Cyganami. Wschodniosłowacki (vychodniarski) folklor, zwłaszcza muzyczny jest popularny w całej Słowacji i w sąsiedztwie.

Portal TV Republika

Wiadomości

Niemcy zainwestują w Rumunii

Tak Tusk załatwia Polskę. Niemiecki gigant inwestuje w Rumunii

AKTUALIZACJA

Rosja bombarduje Kijów. Stolica Ukrainy w ogniu rakiet

Szef dyplomacji Izraela: nie będzie państwa palestyńskiego

Ryanair zaostrza politykę bagażową

Debata u Ewy Bugały. Mocne słowa o deficycie i złamanych obietnicach rządu Tuska

Rzecznik prezydenta: finanse publiczne w złym stanie, rząd nie dał odpowiedzi

Adam Niedzielski wydał oświadczenie po brutalnym ataku. Dziękuje za wsparcie

Niemiecka gazeta szkaluje Nawrockiego. Padają słowa o zdradzie i nienawiści i podłości

Fogiel krytykuje umowę z Mercosur. Zwracał uwagę na działania prezydenta Nawrockiego i manipulacjach koalicji 13 grudnia

Ważne weto prezydenta Nawrockiego do ustawy o zapasach ropy i gazu. Jakie pułapki zawierała?

Deficyt i dziura budżetowa Tuska tematami Rady Gabinetowej

Michalik odleciała po wyborach: „Ja naprawdę się zaczynam zastanawiać, czy rząd nie powinien rządzić przez dekrety”

Niemcy muszą na niego mocno naciskać. Tusk deklaruje, że ominie weto prezydenta ws. wiatraków

IPN: 17 września odbędzie się pogrzeb piętnastu ofiar zbrodni katyńskiej

Dobrzyński odchodzi z MSWiA. Wiadomo już, kto go zastąpi

Najnowsze

Niemcy zainwestują w Rumunii

Tak Tusk załatwia Polskę. Niemiecki gigant inwestuje w Rumunii

Republika Wieczór

Debata u Ewy Bugały. Mocne słowa o deficycie i złamanych obietnicach rządu Tuska

Rafał Leśkiewicz

Rzecznik prezydenta: finanse publiczne w złym stanie, rząd nie dał odpowiedzi

Adam Niedzielski

Adam Niedzielski wydał oświadczenie po brutalnym ataku. Dziękuje za wsparcie

Karol Nawrocki

Niemiecka gazeta szkaluje Nawrockiego. Padają słowa o zdradzie i nienawiści i podłości

atak na Ukrainę

AKTUALIZACJA

Rosja bombarduje Kijów. Stolica Ukrainy w ogniu rakiet

Gideon Sa'ar

Szef dyplomacji Izraela: nie będzie państwa palestyńskiego

bagaż lotniskowy

Ryanair zaostrza politykę bagażową