Przejdź do treści
W Republice XX Zjazd Klubów Gazety Polskiej jest wydarzeniem zamkniętym, przeznaczonym tylko dla Klubowiczów Gazety Polskiej. Zapraszamy na relację w Republice
Wydarzenie W najbliższą niedzielę (22 czerwca) o g. 13:00 w Amfiteatrze przy Zamku w Pułtusku otwarte spotkanie pod hasłem "Wygrała Polska" z prezydentem-elektem Karolem Nawrockim i prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
NBP NBP informuje: Prof. Adam Glapiński, Prezes NBP: „Polska ma już 509 ton złota – więcej niż Europejski Bank Centralny! To dowód na skuteczną strategię, która wzmacnia wiarygodność Polski i buduje bezpieczeństwo finansowe obywateli"
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Czeka nas nowy problem. Spadające śmieci ... kosmiczne

Źródło: pexels.com

Jeśli ktoś poniesie szkodę w wyniku uderzenia śmieci kosmicznych, o odszkodowanie w jego imieniu powinno wystąpić państwo – powiedział PAP dr Bartosz Malinowski, ekspert w dziedzinie prawa kosmicznego z Centrum Badań Kosmicznych PAN. Dodał, że śmieci kosmiczne, np. fragmenty rakiet, będą w przyszłości spadać na Ziemię.

Resztki rakiet spadają na Ziemię

Kenijska Agencja Kosmiczna (KSA) poinformowała, że 30 grudnia ok. godziny 15.00 czasu lokalnego (17.00 czasu środkowoeuropejskiego) metalowy pierścień o średnicy 2,5 m i masie 500 kg rozbił się w wiosce Mukuku, w hrabstwie Makueni. Nikt nie zginął, w komunikacie nie było też mowy o ewentualnych zniszczeniach spowodowanych przez to uderzenie.

"Należałoby ustalić, czy ktoś poniósł szkodę. Jeżeli tak, to wtedy należy zadać pytanie rządowi państwa, którego poszkodowany jest obywatelem, czy zamierza wystąpić z roszczeniem do państwa, którego jurysdykcji podlegało wyniesienie obiektu na orbitę. Można to zrobić na podstawie konwencji o przestrzeni kosmicznej, bardzo już dziurawej i leciwej, bo stworzonej w latach 70. XX w." 

– powiedział PAP dr Bartosz Malinowski, specjalista w dziedzinie prawa kosmicznego w Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk (CBK PAN).

Zaznaczył, że te liczące ok. 50 lat przepisy wciąż obowiązują, chociaż rzadko są wykorzystywane. "W tego rodzaju przypadkach państwa mogą dojść do porozumienia z pominięciem traktatu. W wyniku negocjacji ustalają np. wysokość odszkodowania" – stwierdził prawnik.

Odszkodowanie za zniszczenia spowodowane kosmicznymi śmieciami

Zdaniem dr. Malinowskiego w przypadku, gdy np. dom został uszkodzony przez śmieci kosmiczne, państwo powinno reprezentować swojego obywatela w rozmowach z innym krajem. Takie sprawy może rozpatrywać powołana w tym celu komisja, która ma ustalić odpowiedzialność za takie zdarzenia.

Ekspert dodał, że swoich praw można też dochodzić na drodze prawnej w kraju, w którym ma siedzibę firma lub instytucja odpowiedzialna za wypadek – np. przedsiębiorstwo, które wystrzeliło rakietę w przestrzeń kosmiczną. "To oczywiście dużo trudniejsze i bardziej kosztowne. Nie każdego stać na wytoczenie procesu, a poza tym wymiar sprawiedliwości w innym kraju niekoniecznie musi być otwarty na roszczenia poszkodowanego" – podkreślił dr Malinowski.

Przyznał, że podobne sytuacje mogą się zdarzać również w przyszłości.

 "Rakiety nośne jednorazowego użytku mają wiele części, które mogą przetrwać powtórne wejście w atmosferę i nie spłonąć w niej. To takie duże elementy aluminiowe jak obręcz, która spadła w Kenii, ale też np. zbiorniki” 

– powiedział.

 

Dr Bartosz Malinowski stwierdził, że trudno byłoby ubezpieczyć się od uderzenia fragmentu rakiety kosmicznej: "Zazwyczaj ubezpieczone są raczej podmioty, które zajmują się wynoszeniem różnych obiektów na orbitę. Jest to ubezpieczenie ich własnej odpowiedzialności. Pytanie, czy branża ubezpieczeniowa jest już gotowa na zawieranie polis z ewentualnymi poszkodowanymi; musiałaby dobrze określić ryzyko i prawdopodobieństwo takich zdarzeń".

Według prawnika można rozważać, częścią jakich rakiet są elementy spadające na Ziemię.

 "W tym przypadku na kenijską wioskę spadła obręcz separacyjna o średnicy 2,5 m i wadze pół tony. Jej rozmiary i właściwości techniczne zawężają +grono podejrzanych+. Element ten może na przykład przypominać średnicą fragmenty japońskiej rakiety nośnej MV albo amerykańskiego Minotaura IV" – uważa ekspert.

 

Prawo a śmieci z kosmosu

Pierwszymi aktami prawnymi dotyczącymi przestrzeni kosmicznej były „Deklaracja zasad prawnych rządzących działalnością państw w zakresie badania i wykorzystywania przestrzeni kosmicznej” z 1963 r. i stworzony w 1967 r. tzw. traktat o przestrzeni kosmicznej, czyli „Układ o zasadach działalności państw w zakresie badań i użytkowania przestrzeni kosmicznej łącznie z Księżycem i innymi ciałami niebieskimi”. Później powstały jeszcze m.in. „Konwencja o rejestracji obiektów wypuszczonych w przestrzeń kosmiczną” (1975) i „Konwencja o przekazywaniu i wykorzystywaniu danych ze zdalnego badania Ziemi z kosmosu” (1980).

W 2020 r. podpisano Artemis Accords – serię porozumień bilateralnych między Stanami Zjednoczonymi a 51 innymi państwami, w tym Polską. Umowy są związane z programem NASA Artemis, w ramach którego do 2026 r. ludzie mają ponownie wylądować na Księżycu.

Śmieci kosmiczne już wcześniej uderzały w Ziemię w pobliżu ludzkich siedzib. W 2022 r. część kapsuły SpaceX Dragon spadła na australijskiej farmie owiec. W marcu 2024 r. w dom w mieście Naples na Florydzie (USA) wbił się ważący ok. 700 g cylindryczny obiekt. Jak ustalono, przedmiotem, który przeleciał przez dach i dwie kondygnacje budynku, był fragment palety ładunkowej wypuszczonej ze stacji orbitalnej ISS w 2021 r. Właściciele domu, rodzina Otero, pozwali w lipcu NASA o odszkodowanie, agencja ma pół roku na odpowiedź.

Źródło: PAP

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś nasz artykuł do końca.

Bądź na bieżąco! Obserwuj nas w Wiadomościach Google.

Wiadomości

Co ma do powiedzenia Donald Tusk? Jaki jest pomysł na przetrwanie?

Karol Nawrocki: Wygraliśmy wielką bitwę, teraz ruszamy do ciężkiej pracy

Karol Nawrocki w "Politycznej Kawie": miło mi będzie widzieć Państwa 6 sierpnia w Warszawie

Sąd nie może nakazać ponownego przeliczenia głosów

Dramat! Władze Krakowa planują podniesienie opłat za odbiór odpadów o 30 proc.!

Rozwód Kosiniaka z Hołownią - marzenie Tuska

Brazylia: Gang narkotykowy sparaliżował pracę lotniska

Rzecznik MSZ o sytuacji na Bliskim Wschodzie: nie mamy informacji o polskich rannych

Prezydent elekt Karol Nawrocki przyjechał do Sulejowa

TYLKO U NAS

Zielona Góra: Niepokój wśród rodziców i uczniów. Imigranci przesiadują pod szkołami

Pilne: Dariusz Matecki ujawnia proceder przerzutu imigrantów z Niemiec do Polski

NATO obserwuje rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie, a sojusznicy Rosji potępiają USA

Prok. Ostrowski do Giertycha: To ta Izba orzekła o ważności wyborów w 2023 r.

Estonia, Łotwa i Litwa budują fortyfikacje na granicy z Rosją i Białorusią

Jak ataki USA wpłynęły na obiekty atomowe w Iranie? Informacje o poziomie promieniowania

Najnowsze

Co ma do powiedzenia Donald Tusk? Jaki jest pomysł na przetrwanie?

Dramat! Władze Krakowa planują podniesienie opłat za odbiór odpadów o 30 proc.!

Rozwód Kosiniaka z Hołownią - marzenie Tuska

Brazylia: Gang narkotykowy sparaliżował pracę lotniska

Rzecznik MSZ o sytuacji na Bliskim Wschodzie: nie mamy informacji o polskich rannych

Karol Nawrocki: Wygraliśmy wielką bitwę, teraz ruszamy do ciężkiej pracy

Karol Nawrocki w "Politycznej Kawie": miło mi będzie widzieć Państwa 6 sierpnia w Warszawie

Sąd nie może nakazać ponownego przeliczenia głosów