Stowarzyszenie Rzecznicy Nauki oraz właściciele bloga Crazy Nauka zachęcają na portalu Zrzutka.pl do wykupu kolekcji amonitów z cennego stanowiska paleontologicznego w Łukowie. Celem zbiórki jest kwota 50 tys. zł. Kolekcja ma trafić do Instytutu Paleobiologii PAN i podległego mu Muzeum Ewolucji.

Patronem akcji jest paleontolog z Instytutu Paleobiologii PAN, profesor Tomasz Sulej, a opiekę merytoryczną sprawuje prof. Marcin Machalski tej samej instytucji. Prof. Machalski przygotował pokaz slajdów do obejrzenia na stronie zrzutka.pl. 

Czołówka krajowych stanowisk paleontologicznych

- Słynnych polskich stanowisk jest kilka, i Łuków jest na tej liście – powiedział prof. Marcin Machalski. Poinformował również, że większość eksponatów w Instytucie Paleobiologii pochodzi z odkryć naukowców, a pomysł na zbiórkę, by wykupić kolekcję od prywatnego właściciela, zrodził się pierwszy raz w historii. Profesor porównał kolekcję amonitów do dzieł sztuki i wytłumaczył, że nie można prowadzić badań naukowych na wypożyczonych eksponatach.

- Okazy, na których pracują naukowcy, muszą być zdeponowane i nadawany im jest specjalny numer katalogowy. Dlatego najczęściej paleontolodzy pracują na materiałach, które sami odkryją lub takich, które ktoś im przekazał. Ma to związek z procesem naukowym, według którego okaz musi być zawsze dostępny dla innych naukowców, którzy chcieliby zweryfikować ustalenia kolegów – powiedział prof. Machalski.

Ekspert przyznał, że w zbiorach Instytutu Paleobiologii PAN są również skamieniałości z Łukowa, jednak - gorszej jakości i nie tak kompletne, jak kolekcja Janusza Stanowskiego.

- Niektóre z okazów kolekcji Stanowskiego są najlepiej zachowane spośród wszystkich łukowskich okazów, jakie widziałem – powiedział prof. Machalski.

Jest to również zbiór nie do odtworzenia, ponieważ stanowisko w Łukowie już nie istnieje – zostało zalane wodą w 1990 r. Zanim to nastąpiło, Janusz Stanowski przez 33 lata uzbierał 389 eksponatów.

Machalski przyznaje, że nie wiadomo, co się stanie z kolekcją, jeśli nie zostanie wykupiona dzięki zbiórce. Może trafić na jeden z portali aukcyjnych, zrzeszających fanów skamieniałości.

- Są zagraniczne portale, które sprzedają skamieniałości. Ceny dyktują sprzedawcy, bo dla różnych osób co innego jest cenne. Nie ma oficjalnego cennika, według którego amonit o muszli 10 cm. kosztuje konkretną cenę. Amonit z unikatowego stanowiska będzie zawsze kosztował więcej. To jest kwestia umowna – powiedział prof. Machalski.

Amonity – głowonogi z zakręconymi muszlami, wymarły 66 mln. lat temu

Paleobiolog pytany, jaką zagadkę amonitów chciałby rozwiązać, odpowiedział:

- Do dziś nie wiadomo jak wyglądało miękkie ciało amonitów. Przeważnie amonit jest rysowany na rekonstrukcjach jako spiralna muszla, z której wystaje coś na kształt ośmiornicy - widać oczy i szereg mięsistych ramion. Jednak nie znamy dotąd skamieniałości amonitów, na których zachowałby się zarys miękkiego ciała z ramionami. A takie - rzadkie co prawda - okazy znamy w przypadku kopalnych ośmiornic czy kałamarnic. Widocznie w ciałach amonitów musiało być coś, co nie sprzyjało ich fosylizacji.

Link do zbiórki pieniędzy, prowadzonej na portalu zrzutka.pl Pieniądze można wpłacać do 1 stycznia.