Jak podaje Polskie Radio 24, co najmniej 29 profili na Facebooku, w tym "Sok z Buraka", wspierało Platformę Obywatelską w kampanii wyborczej, prowadząc skoordynowane działania propagandowe przeciwko Prawu i Sprawiedliwości - wynika z raportu Laboratorium Cyfrowych Badań Kryminalistycznych (DFRLab) przy Radzie Atlantyckiej.
Śledztwo zostało przeprowadzone w ramach międzynarodowego projektu Polish Election Watch, monitorującego działania dezinformujące. Oprócz DFRLab Atlantic council biorą w nim udział Alliance4Europe i OKO.press.
W raporcie - sporządzonym przez Gigi Gigitashvilego, eksperta DFRLab - mowa o takich profilach, jak "Sok z Buraka", "Solidarni z WOŚP", "Solidarni z TVN - fanclub obywatelski", "Nie oglądam TVPiS", "Nie lubię PiS-u", ale też m.in. "Emeryci, Renciści i Pacjenci", "Solidarni z Lechem Wałęsą", "Donald Tusk zrobi porządek", "MEMNEWS" czy "Warszawa się śmieje".
Ekspert zauważył, że krótko przed wyborami niemal wszystkie z 29 zidentyfikowanych stron, zamieściły jako swoje zdjęcie profilowe logo Koalicji Obywatelskiej (w kształcie serca). Wyjątkami były profile: "Pycha i szmal", "Złote dzieci PiS" i "Dramat w LOT". Gigitashvili nadmienił, że jeszcze we wrześniu 2023 r. wszystkie strony posiadały odrębne zdjęcia profilowe.
Zidentyfikowane przez DFRLab profile zostały podzielone na trzy kategorie. Jak czytamy, "profile z pierwszej kategorii w swoich nazwach i opisach wyraźnie wyrażały swoje sympatie polityczne oraz często nastroje antyPiS-owskie i antypaństwowe"; nazwy profili z drugiej kategorii "nie miały w oczywisty sposób charakteru politycznego, ale można je było zinterpretować jako polityczne, biorąc pod uwagę ich treść". Z kolei "do trzeciej kategorii zaliczały się strony o nazwach apolitycznych, choć w większości zamieszczane były na nich treści polityczne".
Autor raportu dodał, że profile z trzeciej kategorii były najmniej przejrzyste, jako że "niepowiązane ze sobą nazwy przesłaniały motywacje polityczne". Zaznaczył jednak, że "niezależnie od nazwy, na wszystkich tych stronach zamieszczano identyczne treści polityczne, sugerując, że najprawdopodobniej zarządza nimi ta sama osoba/te same osoby".
Flagowym profilem wspierającym KO, a zarazem oczerniającym PiS, jest wspomniany "Sok z Buraka". Założony w 2014 r. profil obserwuje obecnie na Facebooku ponad milion internautów.
"W większości przypadków sprawdzonych przez DFRLab ten profil był właścicielem filmu wideo przesyłanego na pozostałych 28 profilach" - czytamy w raporcie.
Przypomniane zostało też śledztwo tygodnika "Sieci" sprzed kilku lat, które wykazało, że twórcą "Soku z Buraka" jest Mariusz Kozak-Zagozda, w przeszłości pracownik warszawskiego ratusza.
Dodajmy, że Interia w 2021 r. ustaliła, iż Kozak-Zagozda znajdował się w 2020 r. na liście płac Platformy Obywatelskiej (w ciągu roku zarobił ponad 100 tys. zł).
W raporcie DFRLab zaznaczono, że od marca 2021 r. "Sok z Buraka" był zarządzany przez fundację Otwarty Dialog, która zarzekała się, iż profil ten będzie projektem obywatelskim, a nie politycznym. Jednakże zaledwie po kilku miesiącach fundacja wycofała się z tego przedsięwzięcia, gdyż - jak zauważyło DFRLab - "założyciele SokzBuraki w dalszym ciągu wykorzystywali stronę do »promowania polityków opozycji, w tym związanych z Platformą Obywatelską«".
Śledztwo wykazało, że propagandowe profile tworzyły powiązaną ze sobą sieć, której działania były skoordynowane. Systematycznie zamieszczały one (i nadal zamieszczają) treści ze strony Crowd Media.
"Wydaje się, że ludzie stojący za tą siecią planowali posty w celu dystrybucji treści Crowd Media na wielu stronach. Na przykład Crowd Media i co najmniej dziesięć stron opublikowało w tym samym czasie ten sam tekst. Co więcej, oficjalna strona Crowd Media na Facebooku opublikowała ten sam link dokładnie w tym samym czasie i z tym samym komunikatem, co inne strony w sieci" - sygnalizuje Gigi Gigitashvili.
Wykrył on, że zdarzało się, iż treści publikowane na facebookowych, propagandowych profilach były zamieszczane na stronach lokalnych sympatyków ugrupowania Donalda Tuska, takich jak "Platforma Obywatelska Błonie", "Platforma Obywatelska Łomianki" czy "Platforma Obywatelska Nowy Dwór Mazowiecki".
Międzynarodowe śledztwo wykazało, że @Platforma_org stoi za siecią 29 profili na Facebooku, które wbrew obowiązującym na portalu zasadom prowadziły podczas ostatnich wyborów skoordynowane ataki na PiS. Centrum sieci to po raz kolejny Sok z Buraka.https://t.co/XcmIqMcOay pic.twitter.com/IhR5ZI7ZOG
— John Bingham (@MrJohnBingham) November 22, 2023