We wtorek rząd przyjął projekt nowelizacji Kodeksu postępowania cywilnego, który przewiduje m.in. wprowadzenie odrębnego i szybkiego postępowania o nakazanie osobie stosującej przemoc domową opuszczenie mieszkania i zakazanie zbliżania się do niego. Projekt - określany jako ustawa "antyprzemocowa" - był już zapowiadany w czerwcu ubiegłego roku.

Na wtorkowej konferencji prasowej Ziobro podkreślił, że ustawa daje "skuteczne narzędzia policji i innym organom do tego, aby reagować natychmiast, by zapobiegać dramatom, które są związane z przemocą". W tym kontekście przywołał interwencję wiceszefa resortu sprawiedliwości Michała Wójcika w sprawie odebrania 11 dzieci matce. Jak wskazał, rodzina, o której mowa, była poddana przemocy.

– Ta ustawa jest właśnie po to, żeby w tego rodzaju sytuacjach można było reagować według zupełnie odmiennej filozofii. To sprawca, ten, który jest powodem nieszczęścia całej rodziny, natychmiast w momencie wydania decyzji przez policję będzie musiał opuścić dom- mówił minister.

Jak podkreślił, zapisy przygotowano w oparciu o analizę prawno-porównawczą tego rodzaju rozwiązań w innych krajach Europy.

– Wyciągnęliśmy to, co jest najlepsze (...), najskuteczniejsze w przeciwdziałaniu okrucieństwu i przemocy domowej w innych krajach, z drugiej strony pozbawiliśmy te rozwiązania tej ideologicznej otoczki, która dzisiaj jest tak często modna w różnych debatach i dyskusjach w Europie. Ideologii - nie. Pragmatycznym rozwiązaniom (...) - tak - powiedział minister. Wyraził on również nadzieję, że ustawa ta "w sposób istotny" poprawi los ofiar przemocy domowej.

Wiceminister sprawiedliwości Marcin Romanowski podkreślał z kolei, że bardzo szybkie działanie - które jest kluczowe w przypadkach przemocy domowej - będzie wreszcie możliwe m.in. dzięki natychmiastowemu nakazowi policyjnemu oraz uproszczonej cywilnej procedurze sądowej.

Projektowane rozwiązania zakładają przyznanie Policji, a także Żandarmerii Wojskowej, nowego uprawnienia do wydania sprawcy przemocy nakazu natychmiastowego opuszczenia zajmowanego wspólnie z ofiarą mieszkania lub zakazu zbliżania się do mieszkania. Decyzja ta będzie natychmiast wykonalna, a nakaz będzie obowiązywał przez 14 dni. Jednak - zgodnie z nowym przepisem K.p.c. - sąd będzie mógł udzielić zabezpieczenia również przez przedłużenie obowiązywania nakazu lub zakazu wydanego przez policję.

Wniosek o udzielenie zabezpieczenia podlegać będzie rozpoznaniu bezzwłocznie, nie później jednak niż w terminie trzech dni od dnia jego wpływu do sądu.

– Dodatkowo, uznając, że zachodzi konieczność sprawdzania czy przedłużony nakaz lub zakaz nie są naruszane, projektodawca zobowiązał sąd do określenia w postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia jak często Policja lub Żandarmeria Wojskowa mają dokonywać tego sprawdzenia - dodaje resort.

– Sprawca będzie mógł zabrać z mieszkania niezbędne rzeczy. Nakaz będzie egzekwowany – łącznie z możliwością użycia środków przymusu – bez względu na ewentualne twierdzenie sprawcy, że nie ma dokąd się wyprowadzić. Policjant wskaże mu placówki zapewniające miejsca noclegowe, np. schronisko dla bezdomnych - wskazywało MS.

Ponadto - w przypadku złamania zakazu - narazi się on na odpowiedzialność wykroczeniową. Zgodnie z zawartą w tym projekcie nowelizacją Kodeksu wykroczeń osoba niestosująca się do nakazu wydanego przez policję lub postanowienia sądu zobowiązującego do opuszczenia mieszkania będzie podlegał karze aresztu, ograniczenia wolności, albo grzywny.

Resort podkreślił, że według statystyk policji rocznie prawie 250 tys. osób w Polsce może być dotkniętych lub zagrożonych przemocą domową.

– Nowe przepisy wzorowane są na rozwiązaniach stosowanych z powodzeniem w innych państwach. W Austrii policyjny nakaz opuszczenia mieszkania przez sprawcę przemocy fizycznej obowiązuje już ponad 20 lat i wydawany jest na 14 dni. Podobne rozwiązanie wprowadzono w Czechach. W Hiszpanii środki służące ochronie ofiar przemocy domowej stosowane są od ponad 10 lat. Obejmują m.in. nakaz opuszczenia mieszkania przez winnego przemocy oraz zakaz kontaktowania się z ofiarami - podało ministerstwo.