Przejdź do treści
Republika "Ewa Bugała Wszystko Jasne": Gościem Ewy Bugały o godz. 17:30 na antenie Republiki będzie prof. Małgorzata Manowska, I Prezes Sądu Najwyższego
16:20 MRPiPS: szacowana stopa bezrobocia we wrześniu wyniosła 5,6 proc
15:47 Warszawa: w warszawskich szkołach ponadpodstawowych ponad 86 proc. uczniów zostało wypisanych z edukacji zdrowotnej. W szkołach podstawowych jest to 57 proc. uczniów
14:40 Słowenia: Trzej Chorwaci zginęli w lawinie w Alpach Julijskich
14:26 Premier Litwy: nie zniesiemy sankcji na Rosję aż do pełnego przywrócenia integralności Ukrainy
13:53 Śląskie: Ośmiu pseudokibiców aresztowanych za brutalne pobicie w Jaworznie
13:26 Lubelskie: Trzy ofiary śmiertelne prawdopodobnie zatrucia tlenkiem węgla
13:09 Szwecja: Agencja rozpoznania elektronicznego wzmocniła ochronę swoich obiektów przed sabotażami
13:07 Polska: Sąd przedłużył o 40 dni areszt dla podejrzanego o wysadzenie Nord Stream Wołodymyra Ż.
12:36 Lubuskie: 24-latek oskarżony o rozpowszechnianie treści pedofilskich
12:18 Norwegia: Drony powodem nocnych utrudnień na lotnisku w Oslo
Republika Kasprowy, Giewont i Rysy - takie nazwy wybraliście Państwo dla naszych kamer w studiu Republiki
Wydarzenie Protest "Dość Współpracy z Rosją". Poniedziałek 6.10, godz. 16.00. Ministerstwo Spraw Zagranicznych, przy Al. Jana Szucha 23 w Warszawie
Wydarzenie Otwarte spotkanie z Robertem Bąkiewiczem w Jaworze. 8 października, godz. 18.00. Restauracja Kameleon, przy ul. Kuzienniczej 4 w Jaworze
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Kielce-Centrum zaprasza na spotkanie z Tomaszem Sakiewiczem, prezesem TV Republika, 10 października, g. 17, Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Wydarzenie 10 października o godz. 19:00 odbędzie się spotkanie z Przemysławem Czarnkiem i Danielem Obajtkiem. Miejsce: Lubelskie Centrum Konferencyjne, Lublin
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Starogard Gdański zaprasza na spotkanie z posłem na Sejm RP Markiem Jakubiakiem, 20 października, g. 18, Starogardzkie Centrum Kultury al. Jana Pawła II 3, Starogard Gdański
Wydarzenie Klub "Gazety Polskiej" Aleksandrów Łódzki zaprasza na spotkanie z b. prezydentem RP - Andrzejem Dudą. 20 października, godz. 18:00 Hotel Restauracja "Pelikan", ul, Wierzbińska 58, Aleksandrów Łódzki
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!
NBP Zarząd NBP, z inicjatywy Prezesa NBP prof. Adama Glapińskiego, zdecydował o zwiększeniu udziału złota w rezerwach do 30 proc. Obecnie NBP ma ponad 515 ton złota o wartości 200 mld zł (ok. 22 proc. rezerw). Łączne rezerwy dewizowe przekraczają 953 mld zł.

40. rocznica Porozumienia Szczecińskiego. Fala protestów, która rozpoczęła wolność

Źródło: PAP/CAF/Jerzy Undro

30 sierpnia 1980 r., w świetlicy Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego władze komunistyczne podpisały porozumienie z przedstawicielami strajkujących załóg regionu, co zakończyło strajki na Pomorzu Zachodnim.

Dokument Porozumienia Szczecińskiego w pierwszym punkcie mówił o powołaniu samorządnych związków zawodowych.

W Szczecinie pierwszy strajk rozpoczął się 18 sierpnia w Stoczni Remontowej "Parnica". Tego samego dnia do protestu dołączyły dwa wydziały Stoczni im. Warskiego oraz stoczniowcy z "Gryfii". Po południu w świetlicy zebrały się delegacje strajkujących załóg. W wyniku rozmów powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS). Sterowało nim trzyosobowe kolegium w składzie: Marian Jurczyk (przewodniczący), Kazimierz Fischbein i Marian Juszczuk (zastępcy).

Nocą sformułowano 36 pierwszych postulatów. Na pierwszym miejscu znalazł się postulat dotyczący prawa do zakładania niezależnych związków zawodowych.

19 sierpnia na ulice Szczecina nie wyjechały autobusy i tramwaje. Do strajku przyłączały się kolejne szczecińskie przedsiębiorstwa.

Wobec rozszerzającej się fali protestów władze komunistyczne zdecydowały się na podjęcie negocjacji. Do Szczecina przyjechał wicepremier Kazimierz Barcikowski. Delegacja partyjno-rządowa podjęła rozmowy z przedstawicielami 60 komitetów strajkowych.

Większość postulatów od razu odrzucono. Władze uznały, że mają one charakter polityczny, dlatego powołano specjalną komisję redakcyjną, której zadaniem było opracowanie wspólnego tekstu porozumienia. 26 sierpnia Barcikowski powrócił do stolicy. Miał złożyć sprawozdanie Biuru Politycznemu Komitetu Centralnego PZPR, ale zamiast mówić o sukcesach ujawnił swoją bezradność:

- MKS absolutnie panuje nad sytuacją, jakiekolwiek próby rozmów z załogami poza komitetem są niemożliwe.

Najgroźniejszym dla władz postulatem było żądanie utworzenia niezależnych związków zawodowych.

- Trzeba mieć pełną świadomość, że taka decyzja oznacza stratę władzy – podkreślał na posiedzeniu Biura Politycznego Stanisław Kania ("Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a Solidarność 1980–1981").

Szczeciński Międzyzakładowy Komitet Strajkowy nie zamierzał jednak rezygnować z prawa do tworzenia niezależnych od partii i rządu organizacji pracowniczych.

Przedstawiciele rządu z jednej strony prowadzili negocjacje, z drugiej próbowali różnych metod zastraszania. Janusz Korwin-Mikke, uczestnik tamtych wydarzeń wspomina np. o telefonach ostrzegających szefostwo Komitetu Strajkowego przed atakami służb:

- Rano dowiedziałem się, że do przewodniczącego prezydium były w nocy telefony ostrzegające o desancie MO od strony morza i podobnych bzdurach; nacisk psychologiczny trwa i zaczyna wywierać skutek: członkowie prezydium MKS są coraz bardziej zmęczeni – pisał.

Wieczorem 29 sierpnia wicepremier Barcikowski przyjechał do Stoczni im. Warskiego. Głównym problemem negocjacji był pierwszy punkt o związkach. Zapis co prawda przewidywał powstanie niezależnych związków zawodowych, ale precyzował, że będą miały one charakter socjalistyczny i będą działały zgodnie z konstytucją PRL (pamiętać należy, że ustawa zasadnicza mówiła o ustroju socjalistycznym państwa, kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRS).

Prezydium MKS skontaktowało się, tak jak to czyniło wcześniej, z trójmiejskim komitetem strajkowym. Gdańsk akceptował zapis, ale sugerował, by wykreślić słowo "socjalistyczny". Następnego dnia o 8 rano w świetlicy Stoczni im. Warskiego został podpisany Protokół Ustaleń w Sprawie Wniosków i Postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową. Zapis o socjalistycznym charakterze przyszłych związków pozostał.

Porozumienie Szczecińskie zakładało, że komitety strajkowe przekształcą się w Komisje Robotnicze, które przeprowadzą wybory do władz niezależnych organizacji pracowniczych. Protokół mówił o ochronie podstawowych praw ludzi pracy i obywateli, zakazie represji wobec działaczy związkowych i politycznych (o ile w sposób przestępczy nie będą godzili w interesy PRL), a także o dostępie Kościoła do mediów. Porozumienie zobowiązywało rząd do wydania w postaci broszur "Paktów Praw Człowieka" i "Aktu Końcowego Konferencji w Helsinkach".

Następnego dnia po zawarciu Porozumienia Szczecińskiego w sali BHP Stoczni Gdańskiej wicepremier Mieczysław Jagielski oraz Lech Wałęsa podpisali porozumienie pomiędzy Komisją Rządową a MKS, reprezentującym już około 700 zakładów z całej Polski.

PAP

Wiadomości

MRPiPS: szacowana stopa bezrobocia we wrześniu wyniosła 5,6 proc

Totalna klęska Nowackiej. Nawet rodzice w Warszawie nie chcą jej "edukacji zdrowotnej"

Koszykówka: Legia Warszawa zaczyna walkę w Lidze Mistrzów

Jest uzasadnienie po umorzeniu sprawy Sławomira Nowaka. Co zrobi prokuratura?

Będzie pochmurnie i deszczowo. Wiemy, gdzie mogą wystąpić przejaśnienia

Koc: Francja jest w głębokim kryzysie, to najbardziej zadłużony kraj w Europie

Linette odpada w pierwszej rundzie Wuhan Open. To piąta porażka z rzędu

Rosja: Atak ukraińskich dronów odciął dostawy prądu w obwodzie biełgorodzkim

Jak wyjść z domu i uprawiać sport jesienią?

Kobieta zignorowała znak STOP. Pociąg uderzył w jej pojazd

11 lat bez Ani Przybylskiej. Bieniuk wspomina partnerkę wzruszającym zdjęciem

SPRAWDŹ TO!

Apel Morawieckiego do Tuska. Weźmie się "do roboty"?

Fogiel: Niemcy są świetne w sprzedawaniu wizji, że współpraca z nimi jest jedyną ścieżką akcesji do UE

Długie ręce Moskwy. Ukrainiec podejrzewany o wysadzenie Nord Stream pozostanie w areszcie

Ziobro: "Niezależni i niezawiśli" sędziowie i prokuratorzy przy jednym knajpianym stole z politykami PO

Najnowsze

MRPiPS: szacowana stopa bezrobocia we wrześniu wyniosła 5,6 proc

Będzie pochmurnie i deszczowo. Wiemy, gdzie mogą wystąpić przejaśnienia

Koc: Francja jest w głębokim kryzysie, to najbardziej zadłużony kraj w Europie

Linette odpada w pierwszej rundzie Wuhan Open. To piąta porażka z rzędu

Rosja: Atak ukraińskich dronów odciął dostawy prądu w obwodzie biełgorodzkim

Totalna klęska Nowackiej. Nawet rodzice w Warszawie nie chcą jej "edukacji zdrowotnej"

Koszykówka: Legia Warszawa zaczyna walkę w Lidze Mistrzów

Sławomir Nowak

Jest uzasadnienie po umorzeniu sprawy Sławomira Nowaka. Co zrobi prokuratura?