Przejdź do treści
Republika Dziś o godz. 20:20 gośćmi Danuty Holeckiej w programie "Gość Dzisiaj" będą: wiceminister cyfryzacji Michał Gramatyka (Polska 2050) i Maria Koc (PiS)
15:50 Watykan: Trumna z ciałem Papieża Franciszka będzie wystawiona w bazylice Świętego Piotra od środy do piątku - poinformowało biuro prasowe Stolicy Apostolskiej
15:25 Rosja: Wysłannik prezydenta USA Steve Witkoff złoży w tym tygodniu wizytę w Rosji
14:38 Holenderska Służba Wywiadu Wojskowego i Bezpieczeństwa (MIVD) poinformowała we wtorek, że w ubiegłym roku doszło w kraju do pierwszego "potwierdzonego rosyjskiego aktu sabotażu" dokonanego przez rosyjskich hakerów
14:18 Ważne: Archiprezbiter rzymskiej bazyliki Matki Bożej Większej kardynał Stanisław Ryłko, będzie przez trzy dni pomagać Kamerlingowi Świętego Kościoła Rzymskiego kardynałowi Kevinowi Farrellowi w przygotowaniach do pogrzebu papieża Franciszka
13:10 Pilne: Były wiceminister sprawiedliwości w rządzie PiS Marcin Romanowski nie będzie ścigany czerwoną notą Interpolu. Międzynarodowa organizacja odmówiła wpisania polityka na listę osób szczególnie poszukiwanych
13:00 Ważne: Ze względu na śmierć Papieża Franciszka i mające odbyć się 26.04 uroczystości pogrzebowe, zaplanowana w tym dniu manifestacja zostaje przeniesiona na 10.05. Rozpocznie się o godz. 12:00 w tym samym miejscu (Rondo Dmowskiego)
Debata Republiki Kolejna debata kandydatów na Prezydenta RP, której organizatorem będzie Telewizji Republika już 9 maja – proszę śledzić naszą antenę, portal i media społecznościowe
Spotkanie Klub „Gazety Polskiej” Lublin zaprasza na spotkanie z prof. Janem Majchrowskim, 23 kwietnia, g. 17, KiK, ul. Rayskiego 3
Spotkanie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza na spotkanie z prof. Janem Majchrowskim, 24 kwietnia, g. 17, Aula Solidarności ul. Łódzka 8/12, Częstochowa
Spotkanie Klub „Gazety Polskiej” Nysa zaprasza na obchody upamiętniające 20 rocznicę śmierci i 105 rocznicę urodzin Karola Wojtyły, 26 kwietnia, g. 13.30, Nyski Dom Kultury - Konferencja wraz koncertem muzyków i uczniów. Obchodom towarzyszy wiele wydarzeń
Spotkanie Klub "Gazety Polskiej" Filadelfia zaprasza na obchody Rocznicy Katastrofy Smoleńskiej i Zbrodni Katyńskiej, 27 kwietnia, g. 11 AM, Narodowe Sanktuarium Matki Bożej Częstochowskiej, 654 Ferry Rd, Doylestown, PA 18901
Wydarzenie 27 kwietnia 2024 r. (niedziela) o godz. 12:00, w hali EXPO Łódź, Aleje Politechniki 4 w Łodzi, odbędzie się konwencja kandydata na Prezydenta RP Karola Nawrockiego
Spotkanie 29 kwietnia o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie z publicystą TV Republika - Jakubem Maciejewskim. Miejsce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Republika Uwaga, lokalne muxy nie nadają od 1 kwietnia Republiki. Chcąc oglądać naszą stację trzeba przejść na Mux 8
Republika Solidarni z Republiką! Każda wpłata od Państwa jest dla nas ogromnym wyrazem wsparcia. Wpłaty można dokonać, wykonując przelew: Fundacja Niezależne Media, nr konta: 78 1240 1053 1111 0010 7283 0412, dopisek: Darowizna na wolne media
Radio Republika Zachęcamy do słuchania naszego internetowego Radio Republika na stronie radiotvrepublika.pl
NBP NBP informuje: Narodowy Bank Polski działając niezależnie od nacisków politycznych, zapewnia stabilność cen i wspiera zrównoważony rozwój gospodarki. Niezależność banku centralnego to fundament silnej gospodarki. NBP działa na rzecz dobrobytu Polaków

40. rocznica Porozumienia Szczecińskiego. Fala protestów, która rozpoczęła wolność

Źródło: PAP/CAF/Jerzy Undro

30 sierpnia 1980 r., w świetlicy Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego władze komunistyczne podpisały porozumienie z przedstawicielami strajkujących załóg regionu, co zakończyło strajki na Pomorzu Zachodnim.

Dokument Porozumienia Szczecińskiego w pierwszym punkcie mówił o powołaniu samorządnych związków zawodowych.

W Szczecinie pierwszy strajk rozpoczął się 18 sierpnia w Stoczni Remontowej "Parnica". Tego samego dnia do protestu dołączyły dwa wydziały Stoczni im. Warskiego oraz stoczniowcy z "Gryfii". Po południu w świetlicy zebrały się delegacje strajkujących załóg. W wyniku rozmów powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS). Sterowało nim trzyosobowe kolegium w składzie: Marian Jurczyk (przewodniczący), Kazimierz Fischbein i Marian Juszczuk (zastępcy).

Nocą sformułowano 36 pierwszych postulatów. Na pierwszym miejscu znalazł się postulat dotyczący prawa do zakładania niezależnych związków zawodowych.

19 sierpnia na ulice Szczecina nie wyjechały autobusy i tramwaje. Do strajku przyłączały się kolejne szczecińskie przedsiębiorstwa.

Wobec rozszerzającej się fali protestów władze komunistyczne zdecydowały się na podjęcie negocjacji. Do Szczecina przyjechał wicepremier Kazimierz Barcikowski. Delegacja partyjno-rządowa podjęła rozmowy z przedstawicielami 60 komitetów strajkowych.

Większość postulatów od razu odrzucono. Władze uznały, że mają one charakter polityczny, dlatego powołano specjalną komisję redakcyjną, której zadaniem było opracowanie wspólnego tekstu porozumienia. 26 sierpnia Barcikowski powrócił do stolicy. Miał złożyć sprawozdanie Biuru Politycznemu Komitetu Centralnego PZPR, ale zamiast mówić o sukcesach ujawnił swoją bezradność:

- MKS absolutnie panuje nad sytuacją, jakiekolwiek próby rozmów z załogami poza komitetem są niemożliwe.

Najgroźniejszym dla władz postulatem było żądanie utworzenia niezależnych związków zawodowych.

- Trzeba mieć pełną świadomość, że taka decyzja oznacza stratę władzy – podkreślał na posiedzeniu Biura Politycznego Stanisław Kania ("Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a Solidarność 1980–1981").

Szczeciński Międzyzakładowy Komitet Strajkowy nie zamierzał jednak rezygnować z prawa do tworzenia niezależnych od partii i rządu organizacji pracowniczych.

Przedstawiciele rządu z jednej strony prowadzili negocjacje, z drugiej próbowali różnych metod zastraszania. Janusz Korwin-Mikke, uczestnik tamtych wydarzeń wspomina np. o telefonach ostrzegających szefostwo Komitetu Strajkowego przed atakami służb:

- Rano dowiedziałem się, że do przewodniczącego prezydium były w nocy telefony ostrzegające o desancie MO od strony morza i podobnych bzdurach; nacisk psychologiczny trwa i zaczyna wywierać skutek: członkowie prezydium MKS są coraz bardziej zmęczeni – pisał.

Wieczorem 29 sierpnia wicepremier Barcikowski przyjechał do Stoczni im. Warskiego. Głównym problemem negocjacji był pierwszy punkt o związkach. Zapis co prawda przewidywał powstanie niezależnych związków zawodowych, ale precyzował, że będą miały one charakter socjalistyczny i będą działały zgodnie z konstytucją PRL (pamiętać należy, że ustawa zasadnicza mówiła o ustroju socjalistycznym państwa, kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRS).

Prezydium MKS skontaktowało się, tak jak to czyniło wcześniej, z trójmiejskim komitetem strajkowym. Gdańsk akceptował zapis, ale sugerował, by wykreślić słowo "socjalistyczny". Następnego dnia o 8 rano w świetlicy Stoczni im. Warskiego został podpisany Protokół Ustaleń w Sprawie Wniosków i Postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową. Zapis o socjalistycznym charakterze przyszłych związków pozostał.

Porozumienie Szczecińskie zakładało, że komitety strajkowe przekształcą się w Komisje Robotnicze, które przeprowadzą wybory do władz niezależnych organizacji pracowniczych. Protokół mówił o ochronie podstawowych praw ludzi pracy i obywateli, zakazie represji wobec działaczy związkowych i politycznych (o ile w sposób przestępczy nie będą godzili w interesy PRL), a także o dostępie Kościoła do mediów. Porozumienie zobowiązywało rząd do wydania w postaci broszur "Paktów Praw Człowieka" i "Aktu Końcowego Konferencji w Helsinkach".

Następnego dnia po zawarciu Porozumienia Szczecińskiego w sali BHP Stoczni Gdańskiej wicepremier Mieczysław Jagielski oraz Lech Wałęsa podpisali porozumienie pomiędzy Komisją Rządową a MKS, reprezentującym już około 700 zakładów z całej Polski.

PAP

Wiadomości

Rosyjski sabotaż w Holandii. Wywiad ostrzega przed nową erą zagrożeń

Powrót do wiary! We Francji rekordowa liczba chrztów dorosłych

Interpol odmówił ścigania Romanowskiego. Warchoł: uznano to za polityczne polowanie!

Władimir Semirunnij – rosyjski panczenista, który marzy o olimpijskim medalu dla Polski

Kabaret? Nie. To po prostu Trzaskowski tym razem w roli rekolekcjonisty-filozofa

Wiosna na talerzu – czas na szparagi!

Czas na rewanż za porażkę w Miami! Świątek poznała kolejną rywalkę

Kościół w stronę liberalizmu? Musiałek: To nie takie proste

Franciszek patrzył na cały świat. Suski: Europa go nie rozumiała

"Będziemy razem na zawsze!", ukochany klub papieża Franciszka w żałobie

Zadziwiające kilometrówki Kropiwnickiego. Prawie 50 tys. przejechane własnym autem. Do tego 100 lotów

Portal tvrepublika.pl pokonuje konkurencję! Dziękujemy

Interpol podjął decyzję ws. Romanowskiego. To nie spodoba się Tuskowi i Bodnarowi

UWAGA! Zmiana terminu manifestacji przeciwko imigracji w Warszawie. Bąkiewicz podał nową datę

Tusk wciąż mści się za ujawnienie "linii Wisły". Błaszczak mówi o kolejnych represjach

Najnowsze

Rosyjski sabotaż w Holandii. Wywiad ostrzega przed nową erą zagrożeń

Kabaret? Nie. To po prostu Trzaskowski tym razem w roli rekolekcjonisty-filozofa

Wiosna na talerzu – czas na szparagi!

Czas na rewanż za porażkę w Miami! Świątek poznała kolejną rywalkę

Kościół w stronę liberalizmu? Musiałek: To nie takie proste

Powrót do wiary! We Francji rekordowa liczba chrztów dorosłych

Interpol odmówił ścigania Romanowskiego. Warchoł: uznano to za polityczne polowanie!

Władimir Semirunnij – rosyjski panczenista, który marzy o olimpijskim medalu dla Polski