Przejdź do treści
22:05 6 sierpnia dojdzie do spotkania prezydentów Andrzeja Dudy i Karola Nawrockiego z marszałkiem Sejmu Szymonem Hołownią
Wydarzenie 6 sierpnia przed Sejmem, przed oraz podczas zaprzysiężenia Karola Nawrockiego, odbędzie się wielkie zgromadzenie Polaków. Później - odbędzie się biało-czerwony Marsz na Plac Zamkowy
Zaproszenie Klub „Gazety Polskiej” w Perth Australia zaprasza na obchody 81. rocznicy Powstania Warszawskiego, 10 sierpnia 2025 r. (niedziela), g. 9.30 Msza św. - g. 10.45projekcja filmu „Sierpniowe Niebo. 63 Dni Chwały”, 35 Eighth Ave, Maylands
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Pabianice zaprasza na XI Festyn Patriotyczno-Rodzinny, 15 sierpnia 2025 r. godz. 10:00 Msza Św. Godz. 16:00 - rozpoczęcie, Parafia Św. Maksymiliana Marii Kolbego, ul. Jana Pawła II 46, Pabianice
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

40. rocznica Porozumienia Szczecińskiego. Fala protestów, która rozpoczęła wolność

Źródło: PAP/CAF/Jerzy Undro

30 sierpnia 1980 r., w świetlicy Stoczni Szczecińskiej im. Adolfa Warskiego władze komunistyczne podpisały porozumienie z przedstawicielami strajkujących załóg regionu, co zakończyło strajki na Pomorzu Zachodnim.

Dokument Porozumienia Szczecińskiego w pierwszym punkcie mówił o powołaniu samorządnych związków zawodowych.

W Szczecinie pierwszy strajk rozpoczął się 18 sierpnia w Stoczni Remontowej "Parnica". Tego samego dnia do protestu dołączyły dwa wydziały Stoczni im. Warskiego oraz stoczniowcy z "Gryfii". Po południu w świetlicy zebrały się delegacje strajkujących załóg. W wyniku rozmów powstał Międzyzakładowy Komitet Strajkowy (MKS). Sterowało nim trzyosobowe kolegium w składzie: Marian Jurczyk (przewodniczący), Kazimierz Fischbein i Marian Juszczuk (zastępcy).

Nocą sformułowano 36 pierwszych postulatów. Na pierwszym miejscu znalazł się postulat dotyczący prawa do zakładania niezależnych związków zawodowych.

19 sierpnia na ulice Szczecina nie wyjechały autobusy i tramwaje. Do strajku przyłączały się kolejne szczecińskie przedsiębiorstwa.

Wobec rozszerzającej się fali protestów władze komunistyczne zdecydowały się na podjęcie negocjacji. Do Szczecina przyjechał wicepremier Kazimierz Barcikowski. Delegacja partyjno-rządowa podjęła rozmowy z przedstawicielami 60 komitetów strajkowych.

Większość postulatów od razu odrzucono. Władze uznały, że mają one charakter polityczny, dlatego powołano specjalną komisję redakcyjną, której zadaniem było opracowanie wspólnego tekstu porozumienia. 26 sierpnia Barcikowski powrócił do stolicy. Miał złożyć sprawozdanie Biuru Politycznemu Komitetu Centralnego PZPR, ale zamiast mówić o sukcesach ujawnił swoją bezradność:

- MKS absolutnie panuje nad sytuacją, jakiekolwiek próby rozmów z załogami poza komitetem są niemożliwe.

Najgroźniejszym dla władz postulatem było żądanie utworzenia niezależnych związków zawodowych.

- Trzeba mieć pełną świadomość, że taka decyzja oznacza stratę władzy – podkreślał na posiedzeniu Biura Politycznego Stanisław Kania ("Tajne dokumenty Biura Politycznego. PZPR a Solidarność 1980–1981").

Szczeciński Międzyzakładowy Komitet Strajkowy nie zamierzał jednak rezygnować z prawa do tworzenia niezależnych od partii i rządu organizacji pracowniczych.

Przedstawiciele rządu z jednej strony prowadzili negocjacje, z drugiej próbowali różnych metod zastraszania. Janusz Korwin-Mikke, uczestnik tamtych wydarzeń wspomina np. o telefonach ostrzegających szefostwo Komitetu Strajkowego przed atakami służb:

- Rano dowiedziałem się, że do przewodniczącego prezydium były w nocy telefony ostrzegające o desancie MO od strony morza i podobnych bzdurach; nacisk psychologiczny trwa i zaczyna wywierać skutek: członkowie prezydium MKS są coraz bardziej zmęczeni – pisał.

Wieczorem 29 sierpnia wicepremier Barcikowski przyjechał do Stoczni im. Warskiego. Głównym problemem negocjacji był pierwszy punkt o związkach. Zapis co prawda przewidywał powstanie niezależnych związków zawodowych, ale precyzował, że będą miały one charakter socjalistyczny i będą działały zgodnie z konstytucją PRL (pamiętać należy, że ustawa zasadnicza mówiła o ustroju socjalistycznym państwa, kierowniczej roli PZPR i sojuszu z ZSRS).

Prezydium MKS skontaktowało się, tak jak to czyniło wcześniej, z trójmiejskim komitetem strajkowym. Gdańsk akceptował zapis, ale sugerował, by wykreślić słowo "socjalistyczny". Następnego dnia o 8 rano w świetlicy Stoczni im. Warskiego został podpisany Protokół Ustaleń w Sprawie Wniosków i Postulatów Międzyzakładowego Komitetu Strajkowego z Komisją Rządową. Zapis o socjalistycznym charakterze przyszłych związków pozostał.

Porozumienie Szczecińskie zakładało, że komitety strajkowe przekształcą się w Komisje Robotnicze, które przeprowadzą wybory do władz niezależnych organizacji pracowniczych. Protokół mówił o ochronie podstawowych praw ludzi pracy i obywateli, zakazie represji wobec działaczy związkowych i politycznych (o ile w sposób przestępczy nie będą godzili w interesy PRL), a także o dostępie Kościoła do mediów. Porozumienie zobowiązywało rząd do wydania w postaci broszur "Paktów Praw Człowieka" i "Aktu Końcowego Konferencji w Helsinkach".

Następnego dnia po zawarciu Porozumienia Szczecińskiego w sali BHP Stoczni Gdańskiej wicepremier Mieczysław Jagielski oraz Lech Wałęsa podpisali porozumienie pomiędzy Komisją Rządową a MKS, reprezentującym już około 700 zakładów z całej Polski.

PAP

Polecamy Sejm

Wiadomości

NASA przyspiesza plan podboju Księżyca

Amerykanie przyspieszają. NASA wybuduje na Księżycu reaktor

Podział w izraelskiej armii. Netanjahu ma za nic opinię generała

Gwiazda zareklamowała dżinsy. Piłkarze wysyłają jej wiadomości

Pilna wiadomość dla turystów udających się do Portugalii

Karambol na autostradzie: ambulans zmiażdżony przez TIR-a, trzy ofiary śmiertelne

Dyrektor Instytutu Pileckiego zamierzał zorganizować seminarium… o zwrocie Niemcom dóbr kultury

Polskie zespoły przed kluczowymi meczami w eliminacjach

Trump ukarze Indie za kupowanie ruskiej ropy. Użyje swojej ulubionej "broni"... ceł

Niemiecki przykład rodziny imigranckiej z Syrii. Ku przestrodze!

Król o odebraniu immunitetu Macierewiczowi: ściga się człowieka, który sprawę wyjaśniał kompleksowo

Leon XIV do młodzieży: nie jesteście samotnymi pielgrzymami

Warchoł do rządu Tuska: przestańcie hańbić polski mundur i upokarzać tych, którzy go noszą [WIDEO]

"Zaświadczenie o niekaralności z kraju pochodzenia". Posłowie PiS domagają się zmian w branży taksówkarskiej

Bochenek dziwi się odwołaniu przez Hołownię spotkania z prezydentem. "Naciski na niego będą pewnie do ostatniego momentu"

Jest krótki, ale bardzo wymowny. Zobacz spot zapowiadający inaugurację Karola Nawrockiego

Najnowsze

NASA przyspiesza plan podboju Księżyca

Amerykanie przyspieszają. NASA wybuduje na Księżycu reaktor

tragiczny wypadek na autostradzie we Włoszech

Karambol na autostradzie: ambulans zmiażdżony przez TIR-a, trzy ofiary śmiertelne

Dyrektor Instytutu Pileckiego zamierzał zorganizować seminarium… o zwrocie Niemcom dóbr kultury

Polskie zespoły przed kluczowymi meczami w eliminacjach

Trump ukarze Indie za kupowanie ruskiej ropy. Użyje swojej ulubionej "broni"... ceł

gen. Ejal Zamir

Podział w izraelskiej armii. Netanjahu ma za nic opinię generała

Sydney Sweeney ma kłopot z popularnością

Gwiazda zareklamowała dżinsy. Piłkarze wysyłają jej wiadomości

rząd wydał alert. Dotyczy także turystów

Pilna wiadomość dla turystów udających się do Portugalii