Liczący ponad dwa tysiące lat Mechanizm z Antykithyry stanowił istną łamigłówkę dla archeologów, odkąd został wyłowiony z wraku statku z okresu rzymskiego w 1901 roku u wybrzeży Grecji. Zdaniem badaczy, ręcznie napędzane urządzenie, którego powstanie datuje się na II w. p.n.e., miało przewidywać zaćmienia i inne wydarzenia astronomiczne.

Jednak odkrycie szczegółowych zasad jego działania stanowiło nie lada wyzwanie. Do naszych czasów zachowała się bowiem jedynie trzecia część urządzenia. Tylną część mechanizmu udało się już wcześniej odtworzyć, lecz natura złożonych mechanizmów oraz przedniego panelu wciąż pozostawała zagadką.

Najnowsze komputery modelują najstarszy kalkulator

Naukowcy z Kolegium Uniwersyteckiego w Londynie (UCL) sądzą, że udało im się złożyć w całość układankę, używając trójwymiarowego modelowania komputerowego. Odtworzyli cały panel przedni i mają nadzieję zbudować replikę urządzenia w pełnej skali, używając współczesnych materiałów.

Piątkowy artykuł opublikowany na łamach „Scientific Reports” ukazuje nowe spojrzenie na system kół zębatych i złożoność mechanizmu, który udało się odtworzyć w najdrobniejszych detalach.

Majstersztyk greckiego geniuszu

- Przedstawienie Słońca, Księżyca i planet to imponujący majstersztyk greckiego geniuszu - powiedział prof, Tony Freeth, autor artykułu.

- Zaproponowany przez nas model jest pierwszym, który pasuje do opisów działania urządzenia i wygrawerowanych na nim inskrypcji - dodał.

Mechanizm z Antykithyry określa się mianem astronomicznego kalkulatora, jak również pierwszego na świecie komputera analogowego. Został zbudowany z brązu i składa się z dziesiątków kółek zębatych.

Tylna osłona ukazuje przedstawienie kosmosu i ruch pięciu planet, które były znane w czasach, kiedy urządzenie zostało zbudowane. Jednak do naszych czasów przetrwały jedynie 82 fragmenty - około jednej trzeciej całego mechanizmu. Oznaczało to, że naukowcy musieli złożyć pełny obraz wykorzystując współczesne metody obrazowania w zestawieniu z naszą wiedzą o metodach naukowych stosowanych w Starożytności.