Przejdź do treści
22:11 Ukraina proponuje Rosji zawieszenie ataków przy pomocy dronów i rakiet dalekiego zasięgu na infrastrukturę cywilną przez co najmniej 30 dni, z możliwością przedłużenia tego okresu - przekazał w niedzielę prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski
21:45 Janusz Kowalski (PiS) w Republice: Będziemy bezwzględnie rozliczać Tuska, Bodnara i Giertycha
20:06 Pilne: Pożar na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego wymyka się spod kontroli. Po g. 19:00 Podlaski Urząd Wojewódzki przekazał, że wojewoda podlaski powołał sztab kryzysowy
19:23 Telewizja Republika wsparła w tym roku działającą na Bliskim Wschodzie fundację Św. Chabrela. Fundacja zajmuje się pomocą i rozwojem młodych ludzi w Libanie
18:30 Przywódca Rosji Władimir Putin nie wydał rozkazu przedłużenia wielkanocnego zawieszenia broni w Ukrainie. Przedłużenie zawieszenia broni zaproponował w sobotę prezydent Ukrainy Wołodymyr Zełenski, pod warunkiem, że rozejm wielkanocny stanie się faktem
17:30 Firma kurierska DHL Express wstrzymuje dostawy do Stanów Zjednoczonych przesyłek o wartości przekraczającej 800 dol. z powodu wydłużenia odprawy celnej, która jest efektem wprowadzenia nowego systemu taryf
Debata Republiki Kolejna debata kandydatów na Prezydenta RP, której organizatorem będzie Telewizji Republika już 9 maja – proszę śledzić naszą antenę, portal i media społecznościowe
Spotkanie 29 kwietnia o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie z publicystą TV Republika - Jakubem Maciejewskim. Miejsce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Republika Uwaga, lokalne muxy nie nadają od 1 kwietnia Republiki. Chcąc oglądać naszą stację trzeba przejść na Mux 8
Republika Solidarni z Republiką! Każda wpłata od Państwa jest dla nas ogromnym wyrazem wsparcia. Wpłaty można dokonać, wykonując przelew: Fundacja Niezależne Media, nr konta: 78 1240 1053 1111 0010 7283 0412, dopisek: Darowizna na wolne media
Radio Republika Zachęcamy do słuchania naszego internetowego Radio Republika na stronie radiotvrepublika.pl
NBP NBP informuje: Narodowy Bank Polski działając niezależnie od nacisków politycznych, zapewnia stabilność cen i wspiera zrównoważony rozwój gospodarki. Niezależność banku centralnego to fundament silnej gospodarki. NBP działa na rzecz dobrobytu Polaków

Niezwykły skarb z kościelnego strychu w Pyrzanach

Źródło: Archiwum Kresowe

Malowidło odkryte na poddaszu niewielkiego kościoła w lubuskich Pyrzanach jeszcze przez wiele lat mogłoby pozostać zapomniane, gdyby nie zwykły przypadek. Trzy lata temu sołtys miejscowości skrzyknęła mieszkańców, żeby uporządkować poddasze kościoła. W stercie, jak się im wydawało zwykłych śmieci, trafili na małe płócienne zawiniątko. Nietypowe znalezisko od razu przykuło ich uwagę.

"W pewnym momencie wpadł mi w oko taki niepozorny i bardzo zniszczony kawałek płótna, na którym był namalowany wizerunek Chrystusa. W tym momencie nie wiedziałam jeszcze, że to może być coś ważnego i wartościowego. Dopiero kiedy zauważyłam podpis na odwrocie, to coś mnie tknęło. Była to sygnatura, która zawierała między innymi nazwę kresowej miejscowości Podlipce, którą dobrze znałam" - opowiadała w Nasze Miasto sołtys Pyrzan Izabela Araszczuk.

Miał ponad 100 lat

Dzięki pomocy lokalnego regionalisty i kolekcjonera pamiątek z przeszłości ustalono, że jest to pochodzące z około 1910 roku i nieznane dotąd dzieło autorstwa Mariana Słoneckiego, przedstawiające tak zwaną Chustę świętej Weroniki, która podała niosącemu krzyż Chrystusowi skrawek materiału do otarcia twarzy, a na nim odbiło się jego umęczone oblicze.

"Odnaleziony obraz to bardzo wczesne dzieło, mającego wówczas niewiele ponad dwadzieścia lat Mariana Słoneckiego. Był on wówczas studentem Wydziału Architektury Politechniki Lwowskiej i równocześnie pobierał lekcje rysunku i malarstwa u słynnego profesora Stanisława Batowskiego. Kolejne lata spędził na studiowaniu malarstwa w pracowni Jacka Malczewskiego w Krakowie. Po wybuchu drugiej wojny światowej brał udział w ukrywaniu najcenniejszych zabytków Zamku Królewskiego w Warszawie. To właśnie jemu zawdzięczamy sprowadzenie do Polski ołtarza Wita Stwosza, zrabowanego przez Niemców z Bazyliki Mariackiej w Krakowie" - mówi Bogusław Mykietów.

 

Niezwykłe losy obrazu

Zagadką wciąż pozostawało jednak to, jak obraz znalazł się na strychu kościoła w niewielkiej miejscowości, gdzie przeleżał prawdopodobnie kilkadziesiąt lat? Tu pomocna okazała się historia Pyrzan, do których po zakończeniu wojny przybyli licznie mieszkańcy kresowych Kozaków i okolic. Przywieźli ze sobą wiele przedmiotów świadczących o ich kulturze i pochodzeniu. Wśród nich mogło znajdować się znalezione malowidło - czytamy w Nasze Miasto.

"Namalowane prawdopodobnie w Złoczowie lub Lwowie wczesne dzieło Słoneckiego trafiło pierwotnie i zgodnie z wolą ofiarodawcy Franciszka Koraba Słoneckiego, a więc ojca Mariana, do filialnej kaplicy parafii Zazule-Kozaki. Nie wiadomo jednak, w którym miejscu istniejącej do dziś świątyni go umieszczono. Nie mamy przedwojennych fotografii wnętrz kościółka, dziś zamienionego w cerkiew. Następnie w 1945 roku malowidło, wraz z Polakami wysiedlonymi spod Złoczowa, przewieziono do Pyrzan. Tu też nie mamy pewności czy obraz wisiał w kościele, czy od razu trafił na strych, gdzie po latach został odnaleziony" - tłumaczy Bogusław Mykietów.

Niezbędna renowacja

Znaleziony obraz został wstępnie odkurzony i rozprostowany, a następnie zdeponowany w Archiwum Diecezjalnym w Zielonej Górze. Tam zapadła decyzja o renowacji zniszczonego płótna. Stamtąd trafiło do krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie przez trzy semestry, pod kierunkiem profesor Anny Sękowskiej było mozolnie czyszczone i restaurowane przez studentkę Wydziału Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Annę Dereszowską.

"To był bardzo złożony proces konserwatorski, który wymagał czasu oraz ogromnego skupienia i cierpliwości. Oprócz standardowych zabiegów, takich jak dokładne czyszczenie i uzupełnianie ubytków płótna, konieczne było również wykonanie tak zwanego dublażu przezroczystego. Jest to specjalne wzmocnienie, które umożliwiło wyeksponowanie historycznych napisów znajdujących się na odwrocie obrazu. Ostatnim etapem było scalenie kolorystyczne, czyli uzupełnienie samej warstwy malarskiej, dzięki której odzyskał dawny blask oraz walory estetyczne i artystyczne" - opowiada Anna Dereszowska.

 

Powrót do Pyrzan

Trwające prawie dwa lata prace konserwatorskie zachwycają efektem wykonania. We wrześniu tego roku odnowione malowidło, już w pełnej krasie, powróciło do kościoła parafialnego w Pyrzanach. Z tej okazji zorganizowano tam specjalną uroczystość. Była to msza dożynkowa wraz z poświęceniem obrazu.

"Był to moment zwieńczenia prac nad obrazem, od odnalezienia, poprzez renowację, aż do jego powrotu do naszej miejscowości. Jako sołtys i mieszkanka Pyrzan, jestem niezwykle dumna i uradowana, że ten ważny fragment naszego dziedzictwa został uratowany, a nasza świątynia wzbogaciła się o dzieło tak zasłużonego dla kraju malarza i konserwatora. Nikt nie przypuszczał, że tego pamiętnego dnia, 19 listopada 2021 roku, akcja sprzątania strychu w naszym kościele przyniesie tak zachwycające rezultaty i nada naszej tożsamości, wsi oraz historii zupełnie nowego znaczenia" - mówi Izabela Araszczuk.

Źródło: Archiwum Kresowe

Źródło: Nasze Miasto

Wiadomości

Ma nadzieję, że Rosja i Ukraina dojdą do porozumienia w tym tygodniu

Atak dzikich zwierząt w stolicy Kenii. Dwie ofiary

Nie żyje Jadwiga Czarnołęska-Gosiewska

Nie śpieszymy się ze składaniem deklaracji podatkowych

Kazachstan przygotowuje się do agresji ze strony Rosji

Nadeszły ciężkie czasy dla palaczy. A to dopiero początek

„Ściśle Jawne”: PRL-owskie powiązania wiceprezesa Orlenu. W tle działania służb

ZUS przypomina o terminie złożenia wniosków o 800 plus

Szczecin: Ktoś strzelał w kierunku okien, bo na balkonie wisi baner Karola Nawrockiego

Kowalski: Będziemy bezwzględnie rozliczać Tuska, Bodnara i Giertycha

Pożar w Biebrzańskim Parku Narodowym. O godz. 21:30 zapraszamy na wydanie specjalne do Telewizji Republika

1000 lat od koronacji Bolesława Chrobrego – konferencja w Trybunale Konstytucyjnym

Kolejne prowokacje Rosjan nad Morzem Bałtyckim

Nieznane krypty i zaginiony dwór odkryte w Prusicach pod Wrocławiem

Pilne: Pożar na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego. Sytuacja wymyka się spod kontroli

Najnowsze

Ma nadzieję, że Rosja i Ukraina dojdą do porozumienia w tym tygodniu

Kazachstan przygotowuje się do agresji ze strony Rosji

Nadeszły ciężkie czasy dla palaczy. A to dopiero początek

„Ściśle Jawne”: PRL-owskie powiązania wiceprezesa Orlenu. W tle działania służb

ZUS przypomina o terminie złożenia wniosków o 800 plus

Atak dzikich zwierząt w stolicy Kenii. Dwie ofiary

Nie żyje Jadwiga Czarnołęska-Gosiewska

Nie śpieszymy się ze składaniem deklaracji podatkowych