Przejdź do treści
Polska 9 maja – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl; grafika własna

Tego dnia zakończyła się pierwsza wolna elekcja, w wyniku której na króla wybrano Henryka Walezego; podczas III Powstania Śląskiego ustalono rozejm; wyzwolony został niemiecki obóz koncentracyjny Stutthof; rozpoczęto emisję serialu „Czterej pancerni i pies”; w Lesie Kabackim rozbił się samolot PLL LOT „Kościuszko”, zginęły 183 osoby. Urodzili się m. in. Wojciech Giełżyński, Halina Poświatowska, Andrzej Zydorowicz, Janusz Krupski. Zmarli natomiast: Karol Kniaziewicz, Henryk Baron, Zygmunt Pawlaczyk, Stanisław Wygodzki, Jerzy Ficowski, Andrzej Czeczot, Cezary Chlebowski oraz Krzysztof Dunin-Wąsowicz.

1573 – We wsi Kamień pod Warszawą zakończyło się zbieranie głosów w pierwszej w wolnej elekcji, w wyniku której wybrano na króla Henryka Walezego.

1794 - Insurekcja Kościuszkowska: W Warszawie powieszeni zostali z wyroku sądu kryminalnego przywódcy konfederacji targowickiej: biskup inflancki Józef Kazimierz Kossakowski, hetman wielki koronny Piotr Ożarowski, marszałek Rady Nieustającej Józef Ankwicz i hetman polny litewski Józef Zabiełło.

1831 - Powstanie Listopadowe: polskie oddziały pokonały Rosjan w bitwie pod Firlejem.

1842 - W Paryżu zmarł Karol Kniaziewicz, generał, uczestnik wojny polsko-rosyjskiej 1792 r. i Powstania Kościuszkowskiego; oficer Legionów Polskich, dowódca Legii Naddunajskiej; w kampanii rosyjskiej 1812 r. dowódca dywizji, walczył pod Smoleńskiem, Możajskiem i nad Berezyną; podczas Powstania Listopadowego stał na czele Misji Polskiej w Paryżu.

1889 – Hrabia Władysław Zamoyski nabył dobra zakopiańskie w celu ratowania lasów tatrzańskich.

1907 - Na stokach warszawskiej Cytadeli stracony został przez władze carskie Henryk Baron, członek Organizacji Bojowej PPS.

1909 – We Wrocławiu odsłonięto pomnik Friedricha Schillera.

1915 - W bitwie pod Arras wziął udział Legion Polski, tzw. bajończycy walczący u boku Francji przeciwko Niemcom.

1921 – W Dąbrówce Małej (obecnie dzielnica Katowic), podczas III Powstania Śląskiego, zakończyły się, trwające od 6 maja 1921, rokowania pomiędzy powstańcami śląskimi z Wojciechem Korfantym na czele a przedstawicielami Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej dla Górnego Śląska; został ustalony wstępny układ rozejmowy w sprawie zawieszenia działań zbrojnych.

1930 - W Warszawie urodził się Wojciech Giełżyński, dziennikarz, reporter, publicysta; rektor Wyższej Szkoły Komunikowania i Mediów Społecznych im. Jerzego Giedroycia w Warszawie (1995-2006).

1935 - W Częstochowie urodziła się Halina Poświatowska, poetka, autorka m.in. zbiorów wierszy „Hymn bałwochwalczy”, „Dzień dzisiejszy”, „Oda do rąk”.

1936 - Dekret Prezydenta Rzeczpospolitej o sprawowaniu zwierzchnictwa nad Siłami Zbrojnymi i organizacji naczelnych władz wojskowych w czasie pokoju.

1942 - W Radomiu urodził się Andrzej Zydorowicz, dziennikarz sportowy.

1944 – Oddział UPA dokonał w nocy z 9 na 10 maja masakry polskiej ludności we wsi Derżów (obecnie na Ukrainie).

1945 - Oddziały Armii Czerwonej wkroczyły na teren niemieckiego obozu koncentracyjnego Stutthof; od września 1939 r. do KL Stutthof trafiło w sumie ok. 110 tys. więźniów; liczbę ofiar obozu szacuje się na około 65 tys., spośród których ok. 28 tys. stanowiły osoby pochodzenia żydowskiego.

1951 - W Lublinie urodził się Janusz Krupski, historyk, działacz opozycji demokratycznej, współtwórca podziemnego ruchu wydawniczego; działacz Solidarności; w latach 2000-2006 wiceprezes IPN, od 2006 r. szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych; zginął w katastrofie samolotu pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r.

1955 - Premiera filmu „Godziny nadziei” w reżyserii Jana Rybkowskiego.

1957 – W Opolu reaktywowano Instytut Śląski.

1965 – Otwarto Muzeum Uzbrojenia w Poznaniu.

1966 - W telewizji rozpoczęto emisję serialu „Czterej pancerni i pies” w reżyserii Konrada Nałęckiego.

1969 - Premiera filmu „Ostatnie dni” w reżyserii Jerzego Passendorfera.

1971 - W Katowicach otwarto halę widowiskowo-sportową Spodek.

1975 - Data emisyjna polskiego banknotu o nominale 50 złotych z Karolem Świerczewskim z serii „Wielcy Polacy” (serie banknotu: A-Z, AA-AZ, BA-BU).

1977 – Utworzono Biuro Interwencyjne KSS „KOR”.

1980 – W Raciborzu odsłonięto pomnik Arki Bożka.

1985 - Do służby w Polskich Liniach Lotniczych LOT weszło 14 samolotów Tu-154.

1987 - W Warszawie w Lesie Kabackim, podczas próby awaryjnego lądowania, rozbił się samolot PLL LOT Ił-62 M „Kościuszko”; katastrofy nikt nie przeżył - zginęły 183 osoby. Ostatnie słowa kapitana Zygmunta Pawlaczyka brzmiały: „Dobranoc!!! Do widzenia!!! Cześć!!! Giniemy!!!”.

1989 - W telewizji nadana została pierwsza audycja wyborcza Studia „Solidarność”.

1992 - W Izraelu zmarł Stanisław Wygodzki, poeta, prozaik, krytyk literacki, tłumacz.

2000 - Premiera filmu „Cud purymowy” w reżyserii Izabelli Cywińskiej.

2006 - W Warszawie zmarł Jerzy Ficowski, poeta, eseista, tłumacz, znawca kultury cygańskiej, twórczości Brunona Schulza i ludowej poezji żydowskiej; autor publikacji „Cyganie polscy”, „Cyganie na polskich drogach”, „Regiony wielkiej herezji”; autor tekstów popularnych piosenek jak „Bajka o cygańskim królu” czy „Jadą wozy kolorowe”.

2012 - W Warszawie zmarł Andrzej Czeczot, grafik, autor rysunków satyrycznych, twórca filmów animowanych.

2013 - W Warszawie zmarł Cezary Chlebowski, żołnierz AK, pisarz, publicysta, historyk; autor książek „Pozdrówcie Góry Świętokrzyskie”, „Wachlarz”, „Bez pokory”.

2013 - W Warszawie zmarł prof. Krzysztof Dunin-Wąsowicz, historyk, varsavianista, żołnierz AK, odznaczony medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.



PAP

Wiadomości

Mastalerek: w Polsce mamy polityka konsekwentnie proniemieckiego, czyli Donalda Tuska

Izrael nie złamał prawa. USA będzie dalej pomagała

Gdzie i kim jest Bogdan Klich?

Potężne zwolnienia w Grupie Azoty to już pewne. Pracę straci 25 proc. załogi

Ostatni Żyd z Afganistanu dotarł do Izraela

Kaleta: badanie tego, jak powstał ten gigantyczny majątek Gajewskiej, jest misją dziennikarzy

Sikorski punktuje Trzaskowskiego. Obrażony wychodzi ze studia

Bosak: nie dla Trzaskowskiego, nie dla Sikorskiego!

Czapeczki z folii aluminiowej miały chronić przed NATO

Marszałek Szymon Hołownia wygwizdany podczas obchodów Święta Niepodległości!

Trump potwierdza: Mike Waltz zostanie doradcą ds. bezpieczeństwa narodowego

Mrowińska: mąż Kingi Gajewskiej powinien podać się do dymisji!

Jaki o Hołowni: Putina chciał wgniatać w ziemię, a teraz ...

Internet reaguje na tajemnice rodziny Gajewskich

Kuź: zaproszenie na spotkanie z Trumpem, to ogromne wyróżnienie dla prezydenta Andrzeja Dudy

Najnowsze

Republika zdominowała konkurencję w Święto Niepodległości - rekordowa oglądalność i wyświetlenia w Internecie

Potężne zwolnienia w Grupie Azoty to już pewne. Pracę straci 25 proc. załogi

Ostatni Żyd z Afganistanu dotarł do Izraela

Kaleta: badanie tego, jak powstał ten gigantyczny majątek Gajewskiej, jest misją dziennikarzy

Sikorski punktuje Trzaskowskiego. Obrażony wychodzi ze studia

Mastalerek: w Polsce mamy polityka konsekwentnie proniemieckiego, czyli Donalda Tuska

Izrael nie złamał prawa. USA będzie dalej pomagała

Gdzie i kim jest Bogdan Klich?