Przejdź do treści
Polska 19 stycznia – co wydarzyło się tego dnia
facebook.com

Tego dnia Sejm RP przyjął ustawę o obywatelstwie polskim; otwarto Most Józefa Piłsudskiego w Krakowie, który stoi do dzisiaj; gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu AK; odbyły się sfałszowane przez komunistów wybory do Sejmu; Biuro Polityczne KC PZPR zdecydowało o odbudowie Zamku Królewskiego; w życie weszły przepisy ustawy o IPN. Urodzili się m. in. Henryk Minkiewicz, Karol Stryjeński, Zygmunt Szyszko-Bohusz, Tadeusz Góra, Jerzy Kawalerowicz, Rena Rolska, Leszek Balcerowicz, Justyna Kowalczyk. Zmarli natomiast: Bernard Maciejowski, Jerzy Borejsza, Kazimierz Wyka, Włodzimierz Puchalski, Rafał Wójcikowski oraz Antonina Girycz–Dzienisiewic.

1354 - Król Kazimierz III Wielki nadał prawa miejskie Rzeszowowi.

1367Arnold z Braniewa otrzymuje prowizję papieską na kanonię warmińską.

1367 Kaspar Bażyński (de Baisen, Baysen) syn rycerza Jordana z Bażyn k. Ornety, sędziego ziemskiego, wuj kanoników warmińskich Henryka i Jana Sorboma, za szczególne zasługi swoich przodków i dzięki protekcji biskupa Jana Stryprocka, otrzymał prowizję papieską na kanonię warmińską. Jednak nadanie to nie było skuteczne, bo 20.10.1371r. kancelarię papieską opuściła kolejna prowizja na kanonię wakującą po Janie z Prabut. Bażyński musiał niebawem zrezygnować z prebendy i od 1376 służył biskupowi warmińskiemu już jako osoba świecka.

1608 - W Krakowie zmarł Bernard Maciejowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski; jeden z twórców unii brzeskiej z 1596 r., dot. uznania przez część biskupów Cerkwi prawosławnej zwierzchnictwa papieża.

1789 - Na wniosek króla Stanisława Augusta Sejm Wielki zlikwidował Radę Nieustającą.

1863 - Powstanie Styczniowe: Centralny Komitet Narodowy uchwalił oddanie dyktatury i naczelnego dowództwa powstania gen. Ludwikowi Mierosławskiemu.

1880 - W Suwałkach urodził się Henryk Minkiewicz, działacz PPS, Związku Walki Czynnej i Związku Strzeleckiego; oficer Legionów Polskich; generał Wojska Polskiego; organizator i pierwszy dowódca Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP) w latach 1924-1929; po sowieckiej agresji na Polskę w 1939 r. osadzony w obozie w Kozielsku; zamordowany przez NKWD w Katyniu.

1887 - W Krakowie urodził się Karol Stryjeński, architekt, grafik; współorganizator i pierwszy dyrektor działającego od 1930 r. Instytutu Propagandy Sztuki w Warszawie.

1893 - W Chełmie urodził się Zygmunt Szyszko-Bohusz, generał WP; dowódca Samodzielnej Brygady Strzelców Podhalańskich walczącej w 1940 r. o Narwik; szef sztabu Armii Polskiej w ZSRS (1942); zastępca dowódcy 2 Korpusu Polskiego w latach 1943-1946.

1903 - W Kosowie Poleskim urodził się Stanisław Radkiewicz, działacz komunistyczny, członek KPP; podczas II wojny światowej w ZSRS; w latach 1941-1943 w Armii Czerwonej; członek Biura Politycznego KC PPR i PZPR (1945-1955); minister bezpieczeństwa publicznego (1944-1954), odpowiedzialny za zbrodnie komunistycznego reżimu.

1918 - W Krakowie urodził się Tadeusz Góra, pilot, instruktor, trener; jako pierwszy otrzymał najwyższe odznaczenie szybowcowe - Medal Lilienthala (1938); w czasie II wojny światowej pilot dywizjonów myśliwskich PSZ w Wielkiej Brytanii.

1920 - Bydgoszcz została przyłączona do Polski.

 

1920 - Sejm RP przyjął ustawę o obywatelstwie polskim.

1922 - W Gwoźdźcu koło Kołomyi urodził się Jerzy Kawalerowicz, reżyser, scenarzysta, autor filmów „Pociąg”, „Matka Joanna od Aniołów”, „Austeria”, „Faraon” i „Quo vadis”; współzałożyciel i pierwszy prezes Stowarzyszenia Filmowców Polskich (1966-1978).

1928 - Ogłoszenie „Deklaracji Bezpartyjnego Bloku Współpracy z Rządem Marszałka Piłsudskiego” (BBWR) - ugrupowania politycznego założonego przez Walerego Sławka.

1928 - Ukazało się rozporządzenie Prezydenta o administracji państwowej - terytorium państwa podzielono na 16 województw i 227 powiatów.

1932 - W Warszawie urodziła się Rena Rolska, piosenkarka, aktorka.

1933 - Otwarto Most Józefa Piłsudskiego w Krakowie. Jest to najstarszy w Krakowie kompletny most drogowy nad Wisłą, który stoi do dzisiaj.

1942 - W Londynie podpisano umowę o przyszłej konfederacji polsko-czechosłowackiej.

1945 - Gen. Leopold Okulicki wydał rozkaz o rozwiązaniu Armii Krajowej, w którym napisał m.in. „Żołnierze Armii Krajowej! Daję Wam ostatni rozkaz. Dalszą swą pracę i działalność prowadźcie w duchu odzyskania pełnej niepodległości Państwa i ochrony ludności polskiej przed zagładą. Starajcie się być przewodnikami Narodu i realizatorami niepodległego Państwa Polskiego. W tym działaniu każdy z Was musi być dla siebie dowódcą”.

1945 - W lesie pod Skarszewem w Wielkopolsce Niemcy rozstrzelali 56 członków podziemia.

1945 - Armia Czerwona zajęła Kłodawę, Kutno i Łódź.

1945 - Powstało Centralne Biuro Kontroli Prasy przy Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego.

1946 - W Warszawie w Sali „Romy” rozpoczął się Kongres Polskiego Stronnictwa Ludowego.

1947 - Odbyły się sfałszowane przez komunistów wybory do Sejmu Ustawodawczego. 3 lutego 1947r. poinformowano, że frekwencja wyborcza wynosiła 89,9%. Na listę Bloku Demokratycznego miano oddać 80,1% głosów, na PSL – 10,3%, SP – 4,7%, PSL „Nowe Wyzwolenie” 3,5%. Inne listy uzyskały poparcie 1,4% głosów. Wśród Polaków rymowankę: „Urna wyborcza to magiczna szkatułka, wrzucasz Mikołajczyka, wychodzi Gomułka”.

1947 - W Lipnie urodził się Leszek Balcerowicz, ekonomista, polityk; wicepremier i minister finansów (1989-1991; 1997-2000); autor przyjętego w 1989 r. planu reform gospodarczo-ustrojowych, które miały umożliwić transformację gospodarki sterowanej centralnie w rynkową; przewodniczący Unii Wolności (1995-2000); w latach 2001-2007 prezes Narodowego Banku Polskiego.

1952 - W Warszawie zmarł Jerzy Borejsza, działacz komunistyczny; po 1945 r. organizator prasy i wydawnictw, redaktor naczelny organu PKWN „Rzeczpospolita” oraz „Odrodzenia”, założyciel i prezes Spółdzielni Wydawniczej „Czytelnik”.

1967 - Przedstawienie „Halka” Stanisława Moniuszki zainaugurowało działalność Teatru Wielkiego w Łodzi.

1971 - Uruchomiono produkcję w zakładach UNITRA-Lubartów.

1971 - Biuro Polityczne KC PZPR podjęło decyzję o odbudowie Zamku Królewskiego w Warszawie.

1975 - W Krakowie zmarł Kazimierz Wyka, historyk i krytyk literatury, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego.

1979 - Na Wyspie Króla Jerzego zmarł Włodzimierz Puchalski, reżyser, operator i scenarzysta filmów przyrodniczych; fotografik.

1983 - W Limanowej urodziła się Justyna Kowalczyk, biegaczka narciarska, pięciokrotna medalistka igrzysk olimpijskich - brązowa medalistka IO w Turynie (2006), mistrzyni z Vancouver (2010) i Soczi (2014); dwukrotna mistrzyni świata, czterokrotna zdobywczyni Pucharu Świata.

1993 - Polska ratyfikowała Europejską Konwencję Praw Człowieka.

1994 - Spłonął wrocławski Teatr Polski.

1996 - Premiera filmu „Pestka” w reżyserii Krystyny Jandy.

1999 - W życie weszły przepisy ustawy z 18 grudnia 1998 r. o IPN - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

2001 - Premiera filmu „Weiser” w reżyserii Wojciecha Marczewskiego.

2007 - Minister sportu Tomasz Lipiec zawiesił władze PZPN i wyznaczył kuratora związku.

 

2008 - Po pięcioletniej przerwie na antenę telewizji TVN powrócił teleturniej Milionerzy.

2017 – W wypadku samochodowym na drodze ekspresowej S8 w pobliżu miejscowości Wędrogów zginął Rafał Wójcikowski, poseł Kukiz’15, ekonomista, wykładowca akademicki, działacz społeczny. Miał 43 lata.

2022 – W Warszawie zmarła Antonina Girycz–Dzienisiewicz – aktorka teatralna, filmowa, radiowa i dubbingowa. Występowała m.in. na scenie Teatru Współczesnego w Warszawie i Teatru Telewizji Aktorka, w swoim dorobku, miała też wiele ról filmowych i serialowych, m.in. w „Polowaniu na Muchy”, „Bilansie Kwartalnym” i „Czterdziestolatku” oraz audycjach i słuchowiskach Teatru Polskiego Radia.



PAP

Wiadomości

Zełenski: Atak nową rakietą to eskalacja wojny. CO na to NATO?

Niemieckie SPD idzie w zaparte. Upadł Scholz! Niech żyje Scholz!

Zmiany w życiu potencjalnego kandyata PiS na Prezydenta RP

Czarnek: Hołownia szaleje, nie uznaje Sądu Najwyższego, który zatwierdził go jako posła na Sejm

Bronią swoich! Sejm odrzucił wniosek o uchylenie immunitetu Frysztakowi

Radni chcą skontrolować klub piłkarski WKS Śląsk Wrocław

Ostre słowa Kowalskiego: chce, żeby ten tchórz minister Kierwiński w końcu wyszedł!

Gwiazda NBA LeBron James zawiesza konta w mediach społecznościowych

Ponad 800 osób może zostać zwolnionych w Raciborzu. Rafako dziś podjęło decyzję!

Mocne. Gembicka zgłasza wniosek o przebadanie Kołodziejczaka na obecność substancji psychoaktywnych

Szef SEC zrezygnował, rynek kryptowalut wystrzelił w górę!

Obajtek: paru nieodpowiedzialnych polityków drwi sobie z polskiej gospodarki

Marszałkini potrafi zadbać o swoich ludzi

Sejm prawie jednogłośnie za ułatwieniem udzielenia pomocy powodzianom

Kurski: zamiast pomocy dla ludzi od rządu, ludzie muszą brać kredyty

Najnowsze

Zełenski: Atak nową rakietą to eskalacja wojny. CO na to NATO?

Bronią swoich! Sejm odrzucił wniosek o uchylenie immunitetu Frysztakowi

Radni chcą skontrolować klub piłkarski WKS Śląsk Wrocław

Ostre słowa Kowalskiego: chce, żeby ten tchórz minister Kierwiński w końcu wyszedł!

Gwiazda NBA LeBron James zawiesza konta w mediach społecznościowych

Niemieckie SPD idzie w zaparte. Upadł Scholz! Niech żyje Scholz!

Zmiany w życiu potencjalnego kandyata PiS na Prezydenta RP

Czarnek: Hołownia szaleje, nie uznaje Sądu Najwyższego, który zatwierdził go jako posła na Sejm