Przejdź do treści
Polska 16 kwietnia – co wydarzyło się tego dnia
PAP, dzieje.pl, grafika własna

Tego dnia Polskie Radio po raz pierwszy transmitowało hejnał z wieży Mariackiej w Krakowie; wykonano wyrok śmierci na komendancie KL Auschwitz-Birkenau Rudolfie Hoessie; sąd skazał na karę śmierci gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”; odbyły się centralne uroczystości związane z obchodami Tysiąclecia Państwa Polskiego; podpisano traktat dotyczący wejścia do UE 10. państw, w tym Polski. Urodzili się m. in. Czesław Kaczmarek, Wojciech Kołaczkowski, Marian Gołębiewski, Witold Kiedrowski, Alina Janowska, Andrzej Romocki, Piotr Gąsowski. Zmarli natomiast: Zygmunt Wróblewski, Alfred Lenica, Tadeusz Bartosik oraz Marian Biskup.

1792 - Ignacy Wyssogota Zakrzewski został wybrany na pierwszego konstytucyjnego prezydenta Warszawy.

1888 - W Krakowie zmarł Zygmunt Wróblewski, fizyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego; w 1883 r., wraz z prof. Karolem Olszewskim, dokonał pierwszego w dziejach skroplenia tlenu i azotu.

1895 - W Lisewie Małym w pobliżu Sierpca urodził się Czesław Kaczmarek, katolicki duchowny, w latach 20. duszpasterz polski we Francji; biskup kielecki od 1938 do 1963 r.; w latach 1951-56 więziony przez władze komunistyczne.

1905 - W Kaiserslautern urodził się Ludwig Fischer, niemiecki prawnik, działacz NSDAP; w latach 1939-45 nazistowski gubernator dystryktu warszawskiego; w 1947 r. skazany za zbrodnie wojenne na karę śmierci; wyrok wykonano w więzieniu mokotowskim w Warszawie.

1908 - W Moszenkach na Lubelszczyźnie urodził się Wojciech Kołaczkowski, pułkownik Wojska Polskiego, pilot, w czasie II wojny światowej dowódca słynnego Dywizjonu 303.

1911 - W Płońsku urodził się Marian Gołębiewski, oficer WP, cichociemny, od 1943 r. komendant Obwodu Hrubieszów AK; szef Inspektoratu Zamojskiego Zrzeszenia Wolność i Niezawisłość od września 1945 r.; w latach 1946-56 więziony przez władze komunistyczne; działacz opozycji antykomunistycznej, współzałożyciel organizacji Ruch (1965); aresztowany w 1970 r. i skazany na 4,5 roku więzienia za „prowadzenie przygotowań do obalenia przemocą ustroju”; członek założonego w 1977 r. Ruchu Obrony Praw Człowieka i Obywatela.

1912 - W Buku Pomorskim urodził się Witold Kiedrowski, duchowny katolicki, uczestnik kampanii polskiej 1939 r., żołnierz AK, więzień niemieckich obozów koncentracyjnych. Po wojnie osiadł we Francji, poświęcając się pracy duszpasterskiej i działalności społecznej. Przez 35 lat prowadził w Sekcji Polskiej RFI audycje docierające za „żelazną kurtynę”. W 2009 r. awansowany na stopień generała brygady WP.

1912 - W Żorach otwarto niemiecką średnią szkołę męską (obecnie I Liceum Ogólnokształcące im. Karola Miarki).

1913 - Józef Piłsudski zrzekł się funkcji komendanta głównego sił wojskowych podlegających Komisji Tymczasowej Skonfederowanych Stronnictw Niepodległościowych.

1914 - Otwarto Stadion Miejski w Krakowie; obiekt został w 1915 roku zniszczony przez pożar.

1919 – W Warszawie odbył się zjazd Związku Socjalistycznej Młodzieży Polskiej. Na przewodniczącego wybrano Stanisława Dubois.

1921 - Uruchomiono połączenie lotnicze Warszawa-Paryż.

1923 - W Warszawie urodziła się Alina Janowska, jedna z najbardziej popularnych polskich aktorek, uczestniczka Powstania Warszawskiego; przez wiele lat związana z warszawskimi teatrami Syrena i Komedia; wystąpiła w filmach „Zakazane piosenki”, „Skarb”, „Samson”, „Dzięcioł”, „Podróż za jeden uśmiech”, „Dulscy”, „Rozmowy kontrolowane”, a także w serialach „Wojna domowa” i „Lalka”.

1923 - W Warszawie urodził się Andrzej Romocki „Morro”, harcmistrz, członek Szarych Szeregów, kapitan Armii Krajowej; dowódca 2 kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”; poległ w czasie Powstania Warszawskiego.

1927 - Polskie Radio po raz pierwszy transmitowało odegranie hejnału z wieży Mariackiej w Krakowie.

1936 - „Krwawy czwartek” we Lwowie - w czasie pogrzebu uczestnika demonstracji bezrobotnych, zastrzelonego dwa dni wcześniej przez policję, doszło do gwałtownych starć z siłami porządkowymi; od policyjnych kul zginęło 31 uczestników konduktu, kolejnych 18 zmarło na skutek ran.

1939 - Wszedł do służby okręt podwodny ORP Sęp. Polski okręt podwodny w służbie Marynarki Wojennej w latach 1939–1969. Brał udział w obronie wybrzeża podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, po czym został internowany w Szwecji do końca wojny. Po wojnie powrócił do kraju.

1940 - W Garbatce na Mazowszu urodził się Krzysztof Kumor, aktor, prezes ZASP w latach 2006-10.

1940 - W Pruszkowie urodził się Stanisław Stefan Paszczyk, prezes Urzędu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz Polskiego Komitetu Olimpijskiego (1997-2005); poseł na Sejm w latach 1993-2001.

1943 - Do Katynia przybyła Komisja Techniczna Polskiego Czerwonego Krzyża, która pracowała przy ekshumacjach do 9 czerwca 1943 r.

1944 – Ukraińscy kolaboranci służący w 4 Pułk Policji SS dokonali masakry od 250 do 862 Polaków w Chodaczkowie Wielkim w województwie tarnopolskim.

1945 - Armia Czerwona rozpoczęła ofensywę na Berlin; w rejonie Siekierek żołnierze 1 Armii Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Stanisława Popławskiego sforsowali Odrę, biorąc udział w operacji berlińskiej.

1945 - Na Bałtyku sowiecki okręt podwodny L-3 zatopił niemiecki statek transportowy „Goya”, przewożący oprócz żołnierzy, wielu uchodźców z Gdańska i Prus Wschodnich; zginęło co najmniej 6 tys. osób, liczba uratowanych według różnych źródeł waha się od 98 do 334.

1946 - W Warszawie urodził się Maciej Wojtyszko, reżyser, dramatopisarz i scenarzysta.

1947 - Wykonano wyrok śmierci na byłym komendancie KL Auschwitz-Birkenau Rudolfie Hoessie; został on powieszony na terenie obozu, obok budynku komendantury, w której urzędował.

1950 - Na Politechnice Warszawskiej rozpoczął się kongres studentów polskich, na którym powołano Zrzeszenie Studentów Polskich (ZSP).

1952 - Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na karę śmierci gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, organizatora i szefa Kedywu Komendy Głównej AK, jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego; egzekucję wykonano 24 lutego 1953 roku.

1957 - Rozporządzeniem Rady Ministrów utworzony został Wielkopolski Park Narodowy.

1964 - W Mielcu urodził się Piotr Gąsowski, aktor, artysta kabaretowy.

1966 - W Gnieźnie i Poznaniu odbyły się centralne uroczystości państwowe związane z obchodami Tysiąclecia Państwa Polskiego.

1967 - Na terenie byłego niemieckiego obozu zagłady Auschwitz-Birkenau odsłonięto pomnik ku czci ofiar nazistowskiego ludobójstwa; podczas uroczystości odbyło się prawykonanie „Dies irae” Krzysztofa Pendereckiego.

1973 - Samolot Ił 62 „Mikołaj Kopernik” odbył pierwszy w historii Polskich Linii Lotniczych „LOT” rejs transoceaniczny do Nowego Jorku.

1977 - W Warszawie zmarł Alfred Lenica, malarz.

1979 - Premiera filmu „Zmory” w reżyserii Wojciecha Marczewskiego, nagrodzonego Nagrodą Główną Jury na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.

1985 - W Warszawie zmarł Tadeusz Bartosik, aktor, w latach 1976-82 dyrektor i kierownik artystyczny Teatru im. Adama Mickiewicza w Częstochowie; wystąpił m.in. w filmach „Zezowate szczęście”, „Historia współczesna”, a także w serialach „Stawka większa niż życie” i „Doktor Murek”.

1991 - Inauguracja działalności Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie.

1997 - W Paryżu zmarł Roland Topor, urodzony w rodzinie polskich Żydów, francuski malarz, rysownik, scenarzysta, powieściopisarz, dramaturg i aktor.

1999 - Premiera filmu Amok w reżyserii Natalii Korynckiej-Gruz.

1999 - Wystartowały kanały telewizyjne: Ale Kino! i dziecięcy MiniMax.

2003 - W Atenach podpisano traktat dotyczący wejścia do Unii Europejskiej dziesięciu nowych państw, w tym Polski.

2004 - Sejm RP przyjął ustawę o ochronie przyrody.

2010 – Polska strefa powietrzna została niemal całkowicie zamknięta z powodu chmury pyłów wulkanicznych powstałej po erupcji islandzkiego wulkanu Eyjafjallajökull. Wydarzenie to uniemożliwiło przybycie niemal wszystkich delegacji zagranicznych na pogrzeb pary prezydenckiej w Krakowie.

2012 - W Toruniu zmarł Marian Biskup, historyk, badacz dziejów Pomorza, zakonu krzyżackiego i Torunia.

2016 - W związku z przebudową ul. Koszalińskiej w Sławnie rozebrano pomnik poległych żołnierzy (właściwie Pomnik Wdzięczności Armii Radzieckiej).



PAP

Wiadomości

Coraz gorzej na Kubie. Połowa mieszkańców musi żyć bez prądu

Rząd federalny przeprosił za zabicie ponad tysiąca inuickich psów

Strzelanina w pobliżu ambasady; napastnik zabity, trzech policjantów rannych

Protesty we Francji. Wstrzącający proces. Macron obiecał. Ale nic

Szef MSZ Włoch bez lukru o Putinie. Pocisk balistyczny był stary

Brawo nasi! Polacy awansowali do elity!

Lewandowski z golem, Barcelona z remisem

Dr Żukowski: media społecznościowe sprzyjają polaryzacji

Gospodarka Kalifornii dogania niemiecką – Europa jest coraz mniej konkurencyjna

Suski: należy wesprzeć Republikę, bo tylko wolne media gwarantują dostęp do informacji

W tym kraju powstanie pierwsza w Europie fabryka rakiet Patriot

Policja prosi o pomoc w poszukiwaniach 9-letniej Zosi i jej mamy

Rośnie liczba ataków na Kościół katolicki

Tumanowicz: Tusk jest premierem najliczniejszego rządu z ogromną liczbą ministerstw

Była kanclerz usprawiedliwia rosyjskiego agresora. "Błędem było pomijanie zdania Putina", podkreśla Merkel

Najnowsze

Coraz gorzej na Kubie. Połowa mieszkańców musi żyć bez prądu

Szef MSZ Włoch bez lukru o Putinie. Pocisk balistyczny był stary

Brawo nasi! Polacy awansowali do elity!

Lewandowski z golem, Barcelona z remisem

Dr Żukowski: media społecznościowe sprzyjają polaryzacji

Rząd federalny przeprosił za zabicie ponad tysiąca inuickich psów

Strzelanina w pobliżu ambasady; napastnik zabity, trzech policjantów rannych

Protesty we Francji. Wstrzącający proces. Macron obiecał. Ale nic