Przejdź do treści
17:33 Bartosz Zmarzlik (Orlen Oil Motor Lublin) wygrał po raz czwarty w historii żużlowy turniej o Złoty Kask, będący jednocześnie Memoriałem Jerzego Szczakiela. O zwycięstwie zadecydował bieg dodatkowy. W nim był lepszy od Mateusza Cierniaka (Orlen Oil Motor)
16:43 Dalajlama w liście skierowanym do nuncjusza apostolskiego w Indiach, arcybiskupa Leopolda Girellego, oddał hołd zmarłemu papieżowi, który - jak podkreślił - był przykładem życia prostego, ale pełnego sensu i oddania drugiemu człowiekowi
16:02 Prasa Włoska: przyczyną śmierci papieża był najprawdopodobniej udar mózgu
15:26 Abp Gądecki o papieżu Franciszku: wniósł nową rzeczywistość w życie Kościoła. Na pewno momentami było mu ciężko
14:51 Abp Jędraszewski o papieżu Franciszku: jego dokonania i inicjatywy budziły wiele i zaskoczenia, i nadziei
14:11 Donald Trump: niech Bóg błogosławi papieżowi Franciszkowi
13:39 Wielkopolskie: Prymas odprawi w Gnieźnie mszę św. w intencji zmarłego papieża
13:05 IMGW: w poniedziałek gwałtowne burze na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce
12:42 Watykan: 137 kardynałów z ponad 70 krajów świata wybierze nowego papieża na konklawe
Debata Republiki Kolejna debata kandydatów na Prezydenta RP, której organizatorem będzie Telewizji Republika już 9 maja – proszę śledzić naszą antenę, portal i media społecznościowe
Spotkanie 29 kwietnia o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie z publicystą TV Republika - Jakubem Maciejewskim. Miejsce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Republika Uwaga, lokalne muxy nie nadają od 1 kwietnia Republiki. Chcąc oglądać naszą stację trzeba przejść na Mux 8
Republika Solidarni z Republiką! Każda wpłata od Państwa jest dla nas ogromnym wyrazem wsparcia. Wpłaty można dokonać, wykonując przelew: Fundacja Niezależne Media, nr konta: 78 1240 1053 1111 0010 7283 0412, dopisek: Darowizna na wolne media
Radio Republika Zachęcamy do słuchania naszego internetowego Radio Republika na stronie radiotvrepublika.pl
NBP NBP informuje: Narodowy Bank Polski działając niezależnie od nacisków politycznych, zapewnia stabilność cen i wspiera zrównoważony rozwój gospodarki. Niezależność banku centralnego to fundament silnej gospodarki. NBP działa na rzecz dobrobytu Polaków

Pochowano ją z czaszką zięby w ustach. Tajemnica grobu w jaskini rozwiązana

Źródło: PAP/Miron Bogacki

Przybyła do Polski wraz z najeźdźcami podczas potopu szwedzkiego. Nie wróciła jednak do Skandynawii. Pochowano ją w jaskini Tunel Wielki... z czaszką zięby w ustach — to najnowsze ustalenia dotyczące szczątków dziewczynki, znalezionych w jaskini na terenie Jury Krakowsko-Częstochowskiej.

Mniej więcej 12-letnie dziecko pochowano w bardzo płytkim grobie — tuż pod powierzchnią w jednej z dwóch komór jaskini Tunel Wielki (Małopolska) niedaleko Ojcowa. Archeologów najbardziej zaskoczyło to, że dziecko złożono do grobu z czaszką ptaka w ustach. Druga ptasia czaszka znajdowała się tuż przy policzku dziecka. Znaleziska szkieletu dokonano kilkadziesiąt lat temu w czasie wykopalisk. Jednak dopiero w ostatnich latach naukowcy przyjrzeli się odkryciu i dokonali jego szczegółowych analiz, w tym genetycznych.

Po kilku latach analiz naukowcy są prawie pewni, że wiedzą skąd się wzięła i kim była nietypowo pochowana zmarła. Uważają, że dziewczynka mogła przybyć do Polski wraz z wojskami najeźdźczymi podczas potopu szwedzkiego, czyli na początku drugiej połowy XVII w.

To była detektywistyczna praca

- To nie były typowe badania archeologiczne. Aby dojść do takiego wniosku, musieliśmy zastosować szerokie spektrum metod badawczych. To była detektywistyczna praca" - mówi dr Małgorzata Kot z Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego, która wraz z zespołem analizuje to niezwykłe znalezisko w ramach projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

Co pozwoliło badaczom na tak konkretne ustalenie? Jak sami mówią, złożyło się na to bardzo wiele pośrednich dowodów. Po pierwsze pochówek ten był bardzo nietypowy jak na obszar Polski. Z analiz genetycznych wynikło, że zmarła nie była Słowianką − tropy prowadziły przede wszystkim w kierunku ziem zamieszkałych przez Finów.

Naukowcy mieli problemy z precyzyjnym określeniem czasu śmierci, ostatecznie udało się ustalić, dzięki zastosowaniu metody radiowęglowej, że doszło do niej w drugiej połowie XVII lub w XVIII wieku.

Rytuały rodem z Finlandii

Badacze następnie rozejrzeli się za zbliżonymi rytuałami pogrzebowymi w ówczesnej Skandynawii. Nie udało im się znaleźć bezpośrednich analogii, ale zwrócili uwagę, że w niektórych regionach Finlandii kilkaset lat temu chrześcijaństwo nie było jeszcze tak mocno zakorzenione i nierzadkie były praktyki nawiązujące do czasów pogańskich. Jak mówi dr Kot, w niektórych jej częściach, jak w Karelii, jeszcze w XIX wieku osoba, która zginęła w lesie, musiała być pochowana nie na cmentarzu, lecz właśnie w lesie.

- Nasz fiński kolega, doktor Frog, zwrócił uwagę na to, że ptaki symbolizowały nawet wówczas wędrówkę duszy po śmierci. Jednak pochówków z głowami ptaków nie znamy z terenu północno-wschodniej Skandynawii — zaznacza dr Kot.

- Zaczęliśmy szukać okoliczności, kiedy w XVII i XVIII w. „ludzie z północy” mogli się znaleźć w rejonie Ojcowa. Na plan pierwszy zdecydowanie wysuwa się tutaj czas potopu szwedzkiego, podczas którego najeźdźcy jeszcze w 1655 r. zajęli ojcowski zamek, obsadzając go swoją załogą — opowiada dr Michał Wojenka z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Finowie w szwedzkiej armii

Skąd jednak miała się pojawić mała dziewczynka i to z Finlandii w tym czasie w Polsce? I na to naukowcy mają odpowiedź. Jak wyjaśnia dr Wojenka, w potopie uczestniczyły również wojska fińskie!

Ze źródeł historycznych wiadomo, że w szwedzkim garnizonie na Wawelu było wówczas 3 tys. żołnierzy, głównie Finów. Wojska te dotarły do Małopolski na jesieni (co ciekawe, analiza szczątków ptasich wskazuje, że obie zięby zostały uśmiercone jesienią). A zdaniem badaczy część tego garnizonu znajdowała się na zamku w Ojcowie, który jest nieopodal jaskini Tunel Wielki.

- Często sobie wyobrażamy, że w czasie potopu do Polski wkroczyła wyłącznie regularna armia, ale z ówczesnych relacji wiemy, że w taborach było też całkiem sporo kobiet i dzieci. Tak też było i przypadku szwedzkiego garnizonu na zamku w Ojcowie — uważa dr Wojenka.

Dziewcznka nie miała łatwego życia

Naukowcy nie są pewni, jak dziewczynka zmarła. Czy była to tragiczna śmierć w lesie, w jaskini? Dlatego zgodnie ze zwyczajem musiała zostać pochowana w pobliżu miejsca zgonu? Tego — jak przyznają archeolodzy — nie da się wykluczyć. Z analiz kości wynika, że nie miała lekkiego życia. Widoczne na kościach długich tzw. linie Harrisa świadczą o tym, że w czasie swojego życia cierpiała głód.

Wiemy, że zmarła była obca na tych ziemiach. Obcy jest też rytuał, w jakim została pochowana. Wszystkie elementy układanki wydają się wskazywać, że przybyła ona do Polski wraz z najeźdźcami w czasie potopu. I nigdy już Polski nie opuściła — wskazują badacze.

- Jak z cytryny wycisnęliśmy z dostępnych analiz, tyle informacji, ile było to możliwe. Uważamy, że na 95 proc. nasza wersja wydarzeń jest właściwa — dodaje dr Wojenka.

Artykuł na temat szczegółowych analiz nietypowego pochówku ukazał się w niemieckim czasopiśmie naukowym „Praehistorische Zeitschrift”.

PAP

Wiadomości

Nie uszanują go nawet po śmierci. Odejście papieża stało się okazją do ataku na... Kościół w Polsce

Abp Gądecki: Papież Franciszek wniósł nową rzeczywistość w życie Kościoła

Trump popiera Hegsetha, ale wiele osób w Pentagonie działa przeciwko ministrowi obrony

Dalajlama o papieżu Franciszku: Żył prosto, ale z głębokim sensem

O godz. 20:00 nastąpi złożenie ciała papieża Franciszka do trumny

Udar mózgu przyczyną śmierci papieża? Doniesienia z Watykanu

Prezydent Włoch: papież był dla mnie zawsze punktem odniesienia

Papież Franciszek nie żyje. Ukraina wspomina jego wsparcie i modlitwy

To się dzieje, gdy umiera papież

Sensacja na Amstel Gold Race! Skjelmose wyprzedza faworytów i wygrywa w Berg en Terblijt

Aresztowano mężczyznę oskarżonego o zranienie sędziego liniowego

Jak wygląda sytuacja na giełdzie? Ceny ropy znów zaskakują

Na co zmarł papież Franciszek? Włoskie Media podają nieoficjalną przyczynę

Księdzu zrujnowano zdrowie. Mecenas Skwarzyński ujawnia kulisy

Papież za życia wybrał miejsce pochówku. To ogromna "nowość"

Najnowsze

Nie uszanują go nawet po śmierci. Odejście papieża stało się okazją do ataku na... Kościół w Polsce

O godz. 20:00 nastąpi złożenie ciała papieża Franciszka do trumny

Udar mózgu przyczyną śmierci papieża? Doniesienia z Watykanu

Prezydent Włoch: papież był dla mnie zawsze punktem odniesienia

Papież Franciszek nie żyje. Ukraina wspomina jego wsparcie i modlitwy

Abp Gądecki: Papież Franciszek wniósł nową rzeczywistość w życie Kościoła

Trump popiera Hegsetha, ale wiele osób w Pentagonie działa przeciwko ministrowi obrony

Dalajlama o papieżu Franciszku: Żył prosto, ale z głębokim sensem