Przejdź do treści
22:08 USA: Elon Musk ogłosił powstanie nowej partii o nazwie Partia Ameryki
21:18 USA: Na zalanym przez powódź obozie Camp Mystic w Teksasie byli Polacy, są cali i zdrowi
20:18 Syria: Pożary lasów w czasie jednej z najgorszych od dekad susz
Wydarzenie W niedzielę (6 lipca) o godz. 14:00 odbędzie się konferencja prasowa prezesa PiS - Jarosława Kaczyńskiego. Miejsce: DK13, Rosówek 17, 72-001
Wydarzenie W niedzielę (6 lipca) o godz. 16:00 w Szczecinie odbędzie się spotkanie z mieszkańcami. Miejsce: Nowa Dekadencja – Szczecińskie Centrum Kultury, Partyzantów 2
Wydarzenie Od poniedziałku 7.07 do piątku 11.07 od godz. 11.00 do 19.00 w Piotrkowie Trybunalskim przed Galerią Handlową przy ul. Słowackiego zbiórka podpisów poparcia referendum w sprawie odwołania Prezydenta i Rady Miasta i sprzeciwu wobec nielegalnej migracji!
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Piotrkowie Trybunalskim Zaprasza 6.07 (niedziela) o godz. 19.00 na Rynek Trybunalski na plenerowe spotkanie z europosłem Dominikiem Tarczynskim! 
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

77. rocznica wybuchu Powstania Warszawskiego. Historia oczami dziecka

Źródło: Fot. IPN/Sylwester Braun/Ze zbiorów Muzeum Powstania Warszawskiego

Gdy wybuchło powstanie, miałem dziesięć lat. Widziałem wiele egzekucji zwykłych mieszkańców. W Hali Mirowskiej zginęli wszyscy moi sąsiedzi, mężczyźni — opowiada Marian Grabowski.

Przez całą okupację rozmówca Polskiej Agencji Prasowej mieszkał w Warszawie, na Powiślu przy Furmańskiej 5, róg Karowej. Jego ojciec — Władysław Grabowski ps. Wróbel — był powstańcem. Walczył na Woli i na Starówce. Przeżył, trafił do armii amerykańskiej i po wojnie odszukał rodzinę.

Marian Grabowski został w domu z matką i dwoma braćmi. Gdy wybuchło Powstanie Warszawskie, miał 10 lat. „Mieliśmy świetną orientację, co się dzieje w czasie wybuchu Powstania. Nad słynnym ślimakiem Karowej był budynek Gestapo i tam siedział snajper. Niemcy mieli stamtąd bardzo dobre pole do ostrzału” - wspomina. „Widzieliśmy, że bez przerwy ktoś tam padał trafiony kulą. Bo tym przeskokiem przez Karową ludzie chcieli się dostać do swoich domów, a powstańcy do oddziałów” - dodaje.

Na początku jedzenia nie brakowało

- Próbowaliśmy nawet zrobić podkop pod ulicą Karową, ale liczyłby przynajmniej 50 metrów, więc z tego zrezygnowaliśmy — wspomina. Przez pierwsze dni powstania mieszkańcy siedzieli głównie w piwnicy. Jedzenia wtedy nie brakowało, bo — jak opowiada pan Marian — każdy miał jeszcze jakieś zapasy.

- Gdzieś chyba koło 7 sierpnia usłyszeliśmy ogromny wybuch od strony Mostu Kierbedzia, straszny huk. I w tym momencie zaczęli pacyfikować między innymi naszą dzielnicę. Do nas doszli 8 sierpnia. Wtedy wkroczył do nas oddział niemiecki i dał nam 15 minut, żebyśmy się spakowali, bo będziemy ewakuowani — snuje opowieść pan Marian.

Najpierw mieszkańcy, do których dołączyli sąsiedzi z innych budynków, trafili w rejon Hotelu Europejskiego. „Wprowadzono nas, chyba to było na Ossolińskich, w bramę. Tam były rozstawione karabiny maszynowe, przy których leżeli żołnierze. Postawili nas pod ścianą. Ja jako dziecko nie wiedziałem, stojąc w tym tłumie, że jest to egzekucja. Za chwilę wkroczył jakiś niemiecki oficer, ale w polowym mundurze, który zaczął krzyczeć i rozkazał wypędzić wszystkich. Później dowiedziałem się, że rzeczywiście miały tam miejsce egzekucje” - opowiada pan Marian.

Odseparowanych mężczyzn rozstrzeliwano

Wraz z innymi warszawiakami pan Marian z matką i braćmi został poprowadzony przez Ogród Saski pod Halę Mirowską. „Tam był jakiś tłumacz, który przez megafony krzyczał: Folksdojcze, rajchsdojcze na prawo, kobiety z dziećmi prosto, mężczyźni na lewo pod Halę Mirowską. Mój starszy brat, który miał 16 lat, chciał iść razem z mężczyznami, ale mama się zorientowała, że to może być kolejna egzekucja. Natychmiast zareagowała. Tłum cały czas gęstniał, bo dochodzili ludzie z innych ulic. Zrobiło się zamieszanie i mama wyciągnęła brata, założyła mu chustkę na głowę i już razem z kobietami on szedł za mną. W tym tłumie zauważyłem, że przede mną szedł mężczyzna w brązowych garniturze. Obok żona z dzieckiem. On też się maskował” - zaznacza rozmówca PAP.

- Co pewien czas stał niemiecki żołnierz i wyławiał takich, co chcieli się ukryć. I w pewnym momencie zorientował się, że ten idący przede mną to mężczyzna. I strzelił mu w głowę, czy w pierś. Mężczyzna upadł pod moje nogi, ale dzięki temu w tym całym zamieszaniu mój brat przeszedł razem z kobietami. Może to go ocaliło?” - zastanawia się pan Marian. „Także byłem świadkiem egzekucji w Hali Mirowskiej. W środku zginęli wszyscy moi sąsiedzi, mężczyźni” - dodaje.

Z Hali Mirowskiej rodzina trafiła na Dworzec zachodni, potem do obozu w Pruszkowie, a następnie do obozu w Breslau (Wrocław) oraz obozu pracy w Görlitz. „Jak zbliżał się front rosyjski, to nas ewakuowali i poszliśmy w Marszu Śmierci. Gdy byliśmy w okolicach Drezna, to widziałem płonące miasto” - mówi. Potem trafili do Bawarii, a stamtąd po uciecze do miejscowości Neumarkt, blisko Norymbergi. Tutaj zostali wyzwoleni przez wojska amerykańskie. Wrócili do Warszawy w sierpniu 1945, gdzie odnalazł ich ojciec.

dziennik.pl

Wiadomości

Premier: liberalizm może jedynie zgubić Słowację

Bardzo złe wiadomości dla Putina i Rosji

Polacy strzegą granicy z Niemcami. Wsparł ich niemiecki europoseł!

Woś: Tusk jest niezdolny do działania wbrew interesowi niemieckiemu!

Marina świętowała 36. urodziny na Openerze! Szczęśni balowali w towarzystwie Wieniawy i gwiazd Instagrama

Błaszczak w Republice: Donald Tusk przyjmuje migrantów. To działanie na szkodę kraju

Verstappen z pole position na Silverstone

Upały czy ochłodzenie? IMGW o tym, jak będą wyglądały najbliższe dni

Zmasowany atak na Hołownię. Poseł Polski 2050 wprost: MAM DOŚĆ!

Pomarański: 45% respondentów jest niezadowolonych z rządu Tuska i postuluje o zmianę premiera!

Wzrosła liczba ofiar powodzi w Teksasie!

Lis znów pisze o Hołowni. Ale teraz - zaskoczył wszystkich!

Lisiecki: Donald Tusk jest okłamywany przez swoje środowisko!

PILNE: Wydano zakaz korzystania z odcinka rzeki Kłodnicy

SPRAWDŹ TO!

Ząbki: Gorąco przed spalonym budynkiem. Mieszkańcy nie mogą dostać się do mieszkań

Najnowsze

Premier: liberalizm może jedynie zgubić Słowację

Marina świętowała 36. urodziny na Openerze! Szczęśni balowali w towarzystwie Wieniawy i gwiazd Instagrama

Błaszczak w Republice: Donald Tusk przyjmuje migrantów. To działanie na szkodę kraju

Verstappen z pole position na Silverstone

Upały czy ochłodzenie? IMGW o tym, jak będą wyglądały najbliższe dni

Bardzo złe wiadomości dla Putina i Rosji

Polacy strzegą granicy z Niemcami. Wsparł ich niemiecki europoseł!

Woś: Tusk jest niezdolny do działania wbrew interesowi niemieckiemu!