Dziś 78 rocznica Akcji pod Arsenałem – symbolu walki polskiej młodzieży o wolność
26 marca 1943 r. u zbiegu ulic Długiej i Bielańskiej w Warszawie członkowie Grup Szturmowych Szarych Szeregów, pod dowództwem Stanisława Broniewskiego „Orszy”, odbili z rąk Gestapo Janka Bytnara „Rudego”. „Rudy” był przewożony wraz z innymi więźniami z siedziby Gestapo w al. Szucha do więzienia na Pawiaku.
Niemcy aresztowali najpierw Henryka Ostrowskiego „Heńka” z Grup Szturmowych Szarych Szeregów, potem Jana Bytnara „Rudego”. U obu znaleźli konspiracyjne materiały. Po aresztowaniu Bytnara w Grupach Szturmowych przeprowadzono akcję alarmową, ewakuowano magazyny i oczyszczono lokale konspiracyjne. Wkrótce zapadła decyzja o jego odbiciu.
Akcja pod Arsenałem, przeprowadzona 78 lat temu w biały dzień w środku okupowanej przez Niemców Warszawy, miała duże znaczenie psychologiczne.
— Instytut Pamięci Narodowej (@ipngovpl) March 26, 2021
Była sygnałem, że Polskie Państwo Podziemne ???????? walczy. #PolskaWalcząca pic.twitter.com/LUxMJMQnEI
W akcji pod Arsenałem uwolniono 21 więźniów, w tym także „Heńka”. Wzięło w niej udział 28 członków Szarych Szeregów. Po stronie polskiej w czasie akcji straty były następujące: jedna osoba aresztowana – Hubert Lenk „Hubert” (zakatowany następnie przez Gestapo) oraz dwie ciężko ranne: Maciej Aleksy Dawidowski „Alek” i Tadeusz Krzyżewicz „Buzdygan”. „Alek” i „Rudy” zmarli tego samego dnia – 30 marca 1943 r. 2 kwietnia w szpitalu zmarł również „Buzdygan”.
78 lat temu NIE ZASTANAWIALI SIĘ, CZY WARTO… odbić "Rudego", druha, żołnierza, kolegę. "Swoich się nie zostawia" - rozumiemy Wasz heroizm i poświecenie dla Przyjaciela. #AkcjaPodArsenalem pic.twitter.com/nnfO424k8a
— Terytorialsi - Zawsze gotowi, zawsze blisko! (@terytorialsi) March 26, 2021
Akcja trwała około 10 minut. „Myśmy całe nasze siły skupili na odbiciu Janka Bytnara” – wspominał po latach „Orsza”.
I choć 27 marca w odwecie Niemcy rozstrzelali na dziedzińcu więziennym Pawiaka 140 Polaków i Żydów, to akcja pod Arsenałem miała duże znaczenie psychologiczne dla mieszkańców miasta. Pierwsza tak duża akcja w okupowanej Warszawie, przeprowadzona brawurowo w biały dzień, przeszła do legendy. Później opisywano ją w książkach i pokazywano w filmach, najbardziej znany to „Akcja pod Arsenałem” – dramat wojenny Jana Łomnickiego z 1977 r., powstały na motywach „Kamieni na szaniec” Aleksandra Kamińskiego. Pamięć o niej kultywują harcerze z ZHP i ZHR.
Jedna z najgłośniejszych akcji polskiego podziemia do dziś jest symbolem poświęcenia polskiej młodzieży w walce o wolność .
78 lat temu, #26marca u zbiegu ulic: Bielańskiej, Długiej i Nalewki w Warszawie Grupy Szturmowe Szarych Szeregów przeprowadziły akcję uwolnienia z rąk Gestapo "Rudego" oraz 20 innych więźniów. #AkcjapodArsenałem #pamiętamy @MON_GOV_PL @Kombatanci @Polska_Zbrojna pic.twitter.com/zfakiJihy1
— Dowództwo GW (@DGWdowodztwo) March 26, 2021
Polecamy Poranek Radia
Wiadomości
Najnowsze
Marcin Przydacz komentuje w Republice rosyjski atak dronów: „Nie mamy żadnej informacji, aby ktokolwiek był poszkodowany”
NEWS REPUBLIKI! Publikujemy jako jedyni zdjęcia rosyjskiego drona
Hołownia: Premier Tusk przedstawi informację o rosyjskim ataku dronów w Sejmie
