Przejdź do treści
13:39 Wielkopolskie: Prymas odprawi w Gnieźnie mszę św. w intencji zmarłego papieża
13:05 IMGW: w poniedziałek gwałtowne burze na Dolnym Śląsku i w Wielkopolsce
12:42 Watykan: 137 kardynałów z ponad 70 krajów świata wybierze nowego papieża na konklawe
11:33 Portugalia: Tysiące pielgrzymów modlą się w Fatimie za duszę papieża Franciszka
11:01 Watykan: Papież wydał dyspozycję, by pochowano go w bazylice Matki Bożej Większej
10:46 Prezydent Andrzej Duda: Papież był wielkim apostołem Miłosierdzia
Debata Republiki Kolejna debata kandydatów na Prezydenta RP, której organizatorem będzie Telewizji Republika już 9 maja – proszę śledzić naszą antenę, portal i media społecznościowe
Spotkanie 29 kwietnia o godz. 18:00 odbędzie się spotkanie z publicystą TV Republika - Jakubem Maciejewskim. Miejsce: Wojewódzka Biblioteka Publiczna, ul. Ściegiennego 13, Kielce
Republika Uwaga, lokalne muxy nie nadają od 1 kwietnia Republiki. Chcąc oglądać naszą stację trzeba przejść na Mux 8
Republika Solidarni z Republiką! Każda wpłata od Państwa jest dla nas ogromnym wyrazem wsparcia. Wpłaty można dokonać, wykonując przelew: Fundacja Niezależne Media, nr konta: 78 1240 1053 1111 0010 7283 0412, dopisek: Darowizna na wolne media
Radio Republika Zachęcamy do słuchania naszego internetowego Radio Republika na stronie radiotvrepublika.pl
NBP NBP informuje: Narodowy Bank Polski działając niezależnie od nacisków politycznych, zapewnia stabilność cen i wspiera zrównoważony rozwój gospodarki. Niezależność banku centralnego to fundament silnej gospodarki. NBP działa na rzecz dobrobytu Polaków

Wyznawcy teorii spisków mniej chętni do szczepień. Badania naukowców z UW

Źródło: Fot. Pixabay/Comfreak

Gotowość do zaszczepienia się przeciwko COVID-19 wśród badanych Polaków była coraz niższa w miarę trwania pandemii, najwyższa była w maju – wynika z badań UW. Z mniejszą chęcią zaszczepienia związana była m.in. wiara w teorie spiskowe, zaś z większą gotowością wiązały się m.in. płeć męska i starszy wiek.

Naukowcy z zespołu dr. Tomasza Oleksego z Wydziału Psychologii Uniwersytetu Warszawskiego postanowili sprawdzić popularność teorii spiskowych dotyczących pandemii COVID-19. Chcieli dowiedzieć się, czy wiara w nie wiąże się z większą niechęcią do przestrzegania oficjalnych zaleceń zdrowotnych. Badali również czy wiara w teorie spiskowe ma wpływ na gotowość zaszczepienia albo zachowania prospołeczne.

– Dlaczego teorie spiskowe są tak popularne podczas pandemii COVID-19? Pandemia zagroziła jednej z podstawowych potrzeb, które mają ludzie, czyli potrzebie pewności i kontroli nad swoim życiem, kontroli nad tym, co się stanie w przyszłości. Obniżyła nasze poczucie stabilności i bezpieczeństwa. Ludzie w takiej sytuacji starają się szukać jakiegoś wyjaśnienia, odpowiedzi, dlaczego tak jest, jakie są przyczyny i jakie będą konsekwencje – mówił dr Tomasz Oleksy, tłumacząc, że teorie spiskowe oferują wyjaśnienia alternatywne wobec rzetelnej wiedzy, z którą często wygrywają, bo zapewniają proste, jednoznaczne wyjaśnienie bardzo złożonych sytuacji.

Teoria, że koronawirus nie istnieje

Badania, których uczestnicy oceniali, do jakiego stopnia wierzą w teorie spiskowe w skali od 1 do 7, pokazały, że popularność teorii spiskowych zależała od fazy pandemii w Polsce – podsumowują naukowcy w raporcie ze swoich prac.

Teoria mówiąca o tym, że koronawirus to broń biologiczna, była bardziej popularna w maju 2020 r., kiedy 30 proc. badanych do pewnego stopnia się z nią zgadzało (czyli na skali powyżej 4). Później jej popularność była mniejsza. Wraz z rozwojem pandemii w Polsce spadała również popularność teorii mówiącej, że za wywołanie pandemii odpowiedzialne są tajemnicze organizacje, chcące zrealizować w ten sposób swoje interesy. Do pewnego stopnia na początku pandemii zgadzało się z nią prawie 70 proc. Polaków. W teorię o tym, że koronawirus nie istnieje, w pewnym stopniu wierzyło w maju 2020 r. 30 proc. badanych, ale stawała się coraz mniej popularna i w grudniu ub.r. wierzyło w nią 25 proc. badanych. Z kolei popularność teorii mówiących, że polskie władze pod pretekstem pandemii chcą ograniczyć na stałe prawa i wolności obywateli, spadała w okresie od maja do lipca i ponownie zaczęła wzrastać w czasie drugiej fali pandemii. Zaś przekonanie, że rząd fałszuje informacje o liczbie ofiar pandemii, spadało w okresie od maja (z 60 proc.) do lipca i w grudniu 2020 r. utrzymywało się na stałym poziomie (50 proc.).

Teoretycy spisków a dbanie o zdrowie

Jak zauważają autorzy badania, niektóre teorie spiskowe wiążą się ze zwiększoną, a inne ze zmniejszoną tendencją do zachowań prozdrowotnych. Kluczowe jest to, czy dana teoria podkreśla, czy bagatelizuje zagrożenia związane z COVID-19. I tak przekonanie, że koronawirus to broń biologiczna wiązało się z częstszym przestrzeganiem zaleceń zdrowotnych. Odwrotny efekt naukowcy zaobserwowali w przypadku wiary w to, że koronawirus nie istnieje. Przekonanie, że polskie władze chcą ograniczyć prawa i wolności obywateli w trakcie pandemii, pozwalało przewidzieć przyszłe zmniejszenie się tendencji do przestrzegania zaleceń antycovidowych.

– Wiara w teorie spiskowe może stanowić poważne zagrożenie dla efektywnej walki z COVID-19, ponieważ wiąże się ze zmniejszoną chęcią do przestrzegania prozdrowotnych zaleceń. Efekt ten zależy jednak od treści wyznawanej teorii spiskowej. Niektóre z nich mogą wiązać się ze zmniejszoną, a niektóre ze zwiększoną motywacją do czynności ochronnych, takich jak noszenie masek i przestrzeganie dystansu społecznego. Rozpowszechnienie teorii spiskowych oznacza, że niezwykle ważne jest zaangażowanie naukowców, lekarzy, ekspertów, polityków w popularyzację rzetelnej wiedzy naukowej na temat COVID-19. Osoby odpowiedzialne za wdrażanie polityki antycovidowej powinny zwrócić szczególną uwagę na konsekwentność swoich działań i dobrą komunikację ze społeczeństwem – podsumowują badacze.

Prospołeczni szczepią się chętniej

Jeżeli chodzi o kolejną część badania, czyli gotowość do zaszczepienia się przeciwko COVID-19, to była ona coraz niższa w kolejnych falach badania. Najwyższą chęć zaszczepienia się osoby badane deklarowały w maju 2020 r., a najniższą w grudniu 2020 r. (kiedy perspektywa szczepień stała się bardziej realna).

Wiara w teorie spiskowe wydaje się barierą dla podjęcia decyzji o zaszczepieniu się: wiązała się z mniejszą chęcią zaszczepienia się przeciwko COVID-19 – podają badacze. Osoby z niskim poziomem wiary w teorie spiskowe i wysokim poziomem prospołeczności deklarowały w kolejnych falach badania większą chęć zaszczepienia się.

Z większą gotowością do zaszczepienia się przeciwko COVID-19 wiązały się: płeć męska, starszy wiek, lepsza subiektywnie oceniana sytuacja materialna oraz bycie zwolennikiem modelu państwa opiekuńczego (modelu socjalnego).

Skłonność do zachowań prospołecznych wiązała się z większą chęcią zaszczepienia się przeciwko COVID-19. – Możemy przypuszczać, że osoby zorientowane na pomaganie innym dostrzegały korzyści płynące z zaszczepienia się dla innych ludzi, np. poprzez zaszczepienie się chciały ochronić bliskich przed zakażeniem, chciały podjąć działania mające na celu zakończenie pandemii – podsumowali badacze.

naukawpolsce.pap.pl

Wiadomości

Jak wygląda sytuacja na giełdzie? Ceny ropy znów zaskakują

Na co zmarł papież Franciszek? Włoskie Media podają nieoficjalną przyczynę

Księdzu zrujnowano zdrowie. Mecenas Skwarzyński ujawnia kulisy

Papież za życia wybrał miejsce pochówku. To ogromna "nowość"

Fiasko zespołu ds. deregulacji Tuska

Trudny pontyfikat papieża Franciszka. Sakiewicz: nastał w czasach kryzysu

Tragiczny wypadek na S3. Nie żyje kilka osób

Piekara: Tusk nie chce odzyskać skradzionych przez Niemców dzieł sztuki

Franciszek był papieżem przez 12 lat

Płonie Biebrzański Park Narodowy. Najnowsze informacje

Był pierwszym papieżem z zakonu Jezuitów

Uściński: Gliński odzyskiwał skradzione przez Niemców dzieła sztuki - Tusk nie chce

Powrót do Domu Ojca. Świat żegna papieża Franciszka

Nie żyje papież Franciszek. Wydanie specjalne w Republice

Tą homilią na Wielkanoc papież Franciszek się z nami pożegnał

Najnowsze

Jak wygląda sytuacja na giełdzie? Ceny ropy znów zaskakują

Fiasko zespołu ds. deregulacji Tuska

Trudny pontyfikat papieża Franciszka. Sakiewicz: nastał w czasach kryzysu

Tragiczny wypadek na S3. Nie żyje kilka osób

Piekara: Tusk nie chce odzyskać skradzionych przez Niemców dzieł sztuki

Na co zmarł papież Franciszek? Włoskie Media podają nieoficjalną przyczynę

Księdzu zrujnowano zdrowie. Mecenas Skwarzyński ujawnia kulisy

Papież za życia wybrał miejsce pochówku. To ogromna "nowość"