Przejdź do treści
Ukraińska opozycja chce przywrócenia konstytucji z 2004 roku
Wikipedia/Andrew Tovstyzhenko/Domena Publiczna

Jednym z warunków ukraińskiej opozycji jest przywrócenie konstytucji z 2004 roku ograniczającej uprawnienia szefa państwa na rzecz parlamentu. W 2010 r. Trybunał Konstytucyjny anulował tamtą reformę konstytucyjną. Konstytucja Ukrainy została uchwalona 28 czerwca 1996 roku. Przyjęte w grudniu 2004 roku zmiany były jej pierwszą w historii nowelizacją.

Dla opozycji największe znaczenie miało wówczas wprowadzenie zmian do ordynacji wyborczej, uniemożliwiających powtórzenie nadużyć wyborczych. Poprawki miały ograniczyć możliwość głosowania poza lokalami wyborczymi, a także poza miejscem zamieszkania na podstawie zaświadczeń z komisji wyborczych.

Opozycja miała nadzieję, że dzięki wprowadzonym zmianom zarządzona przez Sąd Najwyższy powtórka drugiej tury głosowania z udziałem ówczesnego premiera Wiktora Janukowycza i lidera opozycji Wiktora Juszczenki, będzie uczciwa. Druga tura wyborów w listopadzie 2004 roku, w której wygrał Janukowycz, została uznana za sfałszowaną i doprowadziła do pomarańczowej rewolucji.

Z kolei rządzącym chodziło przede wszystkim o to, aby wybrany w powtórce głosowania nowy, opozycyjny, prezydent został pozbawiony części pełnomocnictw na rzecz rządu i parlamentu. W powtórzonym głosowaniu wygrał ostatecznie Juszczenko.

Zmiany dotyczyły m.in. mianowania i odwoływania przez szefa państwa premiera, ministrów i szefów administracji regionalnych. Wyznaczanie kandydatury premiera leżało odtąd w kompetencji koalicji klubów parlamentarnych w Radzie Najwyższej. Prezydentowi pozostawiono prawo proponowania szefów resortów siłowych i dyplomacji oraz wysuwanie kandydatury prezesa banku centralnego; proponowanie pozostałych ministrów znalazło się w gestii premiera. Odwoływanie wszystkich tych urzędników przypadło Radzie Najwyższej. Parlament dawał też zgodę na mianowanie bądź odwoływanie prokuratora generalnego.

W 2010 roku Trybunał Konstytucyjny uznał, że zmiany ograniczające władzę prezydenta na rzecz parlamentu zostały uchwalone wbrew procedurom. Orzekł, że w związku z naruszeniem prawa przy uchwalaniu tamtych zmian, na Ukrainie przywraca się konstytucję z 1996 roku. Ukraina przekształciła się tym samym z państwa o ustroju parlamentarno-prezydenckim z powrotem w państwo z systemem prezydencko-parlamentarnym.

Zgodnie z decyzją Trybunału prezydent odzyskał m.in. prawo do samodzielnego wyznaczania kandydatury premiera oraz samodzielnego podejmowania decyzji o dymisji szefa rządu.

O ocenę zgodności reformy konstytucyjnej z 2004 roku z prawem zwróciło się do Trybunału Konstytucyjnego w 2010 roku 252 deputowanych koalicji parlamentarnej zdominowanej przez rządzącą Partię Regionów Wiktora Janukowycza, który wówczas był już prezydentem. 

PAP

Wiadomości

Prezydentem Urugwaju Yamandu Orsi. Frekwencja w II turze 90 proc.

17 osób zginęło w katastrofie autobusu. Spadli z urwiska

Burza Bert uderzyła w Europę. Chaos w Wielkiej Brytanii i Irlandii

NATO wzmacnia ochronę podwodnej infrastruktury krytycznej

I tura wyborów w Rumunii. Prorosyjski kandydat na czele

Atak rosyjskich dronów na Kijów

Protest w Nowym Sadzie. "Bulwar zakrwawionych rąk"

Rosja jest wyjątkowo agresywna w cyberprzestrzeni

Stróżniak zabronił puszczać "Przeżyj to sam" na wiecach KOD-u

Aktor opowiada szczerze o swoim alkoholizmie

Zandberg kandydatem? Dziennikarze wpadli na trop

Czy Hołownia jest dla konserwatywnych wyborców racjonalną alternatywą?

Niemcy chcą sprowadzać imigrantów-fachowców

Ryba: Nawrocki pokazał, że jest człowiekiem rodzinnym

Krwawy atak na bar. Są zabici i ranni

Najnowsze

Prezydentem Urugwaju Yamandu Orsi. Frekwencja w II turze 90 proc.

I tura wyborów w Rumunii. Prorosyjski kandydat na czele

Atak rosyjskich dronów na Kijów

Protest w Nowym Sadzie. "Bulwar zakrwawionych rąk"

Rosja jest wyjątkowo agresywna w cyberprzestrzeni

17 osób zginęło w katastrofie autobusu. Spadli z urwiska

Burza Bert uderzyła w Europę. Chaos w Wielkiej Brytanii i Irlandii

NATO wzmacnia ochronę podwodnej infrastruktury krytycznej