W konferencji w Budapeszcie wzięli udział ministrowie spraw zagranicznych państw Grupy Wyszehradzkiej – Polski, Czech, Węgier i Słowacji – a także politycy, którzy zajmowali stanowiska państwowe w trakcie akcesji do Unii m.in. b premier Słowacji Mikulasz Dzurinda, b. ministrowie spraw zagranicznych Francji i Niemiec.

Po południu – jak poinformował rzecznik MSZ Marcin Wojciechowski – w Budapeszcie doszło do nieformalnego spotkania ministrów spraw zagranicznych Grupy Wyszehradzkiej z przedstawicielami krajów Partnerstwa Wschodniego. W spotkaniu uczestniczył też komisarz UE ds. rozszerzenia Sztefan Fuele.

Ministrowie Polski, Czech, Słowacji i Węgier – jak powiedział Wojciechowski – przyjęli oświadczenie dotyczące perspektyw programu Partnerstwa Wschodniego.

– W tym oświadczeniu ministrowie zgodzili się, że należy pogłębiać i rozwijać Partnerstwo Wschodnie i że zmieniający się kontekst geopolityczny powinien jeszcze bardziej mobilizować do rozwoju Partnerstwa Wschodniego – relacjonował rzecznik MSZ.

Jak dodał, szefowie dyplomacji państw Grupy Wyszehradzkiej poparli w oświadczeniu główne zadania do zrealizowania. Wśród nich są: podpisanie umów stowarzyszeniowych UE z Mołdawią i Gruzją, podpisanie części gospodarczej umowy Unią-Ukraina po majowych wyborach prezydenckich oraz "wsparcie wysiłków reformatorskich krajów Partnerstwa Wschodniego i użycie w tym celu perspektywy integracji europejskiej".

Ministrowie – poinformował Wojciechowski – opowiedzieli się też za tym, by wobec państwa należących do programu PW stosować "indywidualną ścieżkę korzystania z programu". Ponadto szefowie dyplomacji Polski, Czech, Słowacji i Węgier potępili agresję Rosji na Krymie, poparli integralność terytorialną Ukrainy i reformy w tym kraju.

Szefowie dyplomacji państw Grupy Wyszehradzkiej potępili także porwanie inspektorów OBWE w Słowiańsku. – Wezwali do ich natychmiastowego i bezwarunkowego zwolnienia – dodał rzecznik MSZ.

Partnerstwo Wschodnie to unijny program zacieśniania współpracy z sześcioma wschodnimi sąsiadami UE: Białorusią, Ukrainą, Mołdawią, Gruzją, Azerbejdżanem i Armenią. Został zainaugurowany, z inicjatywy Polski i Szwecji, w maju 2009 roku na szczycie w Pradze. Celem inicjatywy jest zbliżenie państw partnerskich do Unii Europejskiej poprzez pogłębioną współpracę i działania integracyjne, w oparciu o unijne wartości, normy i standardy.

Znaczącym krokiem dla całego programu PW miał być szczyt w Wilnie w listopadzie 2013 roku. Ukraina, Mołdawia, Gruzja i Armenia miały wejść na wyższy poziom relacji z Unią, podpisując bądź parafując umowy stowarzyszeniowe.

Przed szczytem w Wilnie władze Ukrainy ogłosiły jednak, że wstrzymują przygotowania do zawarcia tego porozumienia. Wywołało to wielomiesięczne manifestacje i głęboki kryzys polityczny w tym kraju, który doprowadził do zmiany władz na Ukrainie. Ostatecznie polityczna część umowa UE-Ukraina została podpisana w marcu w Brukseli, już przez nowe ukraińskie władze.

W Wilnie umowy stowarzyszeniowe z UE, obejmujące porozumienia o strefie wolnego handlu, parafowały Gruzja i Mołdawia. Podpisanie umów stowarzyszeniowych z tymi krajami ma nastąpić do końca czerwca. Armenia ogłosiła z kolei, że zamiast parafować porozumienie z UE zamierza przystąpić do tworzonej przez Rosję, Białoruś i Kazachstan Unii Celnej.

Wcześniej w poniedziałek podczas konferencji w Budapeszcie Sikorski zabrał głos w panelu poświęconym efektom 10 lat obecności w UE. Jak relacjonował rzecznik MSZ, szef polskiej dyplomacji "podkreślał, że dla całego regionu obecność w UE to wielki sukces, że pod każdym względem możemy być dumni z tego, co udało się osiągnąć". – Przypomniał, że Polska, jeśli chodzi o PKB, odnotowała w tym czasie największe wzrosty. Wzywał także do właściwego odczytywania wyzwań, które obecnie stoją przed nami, szczególnie w dziedzinie polityki bezpieczeństwa – powiedział Wojciechowski.

Według rzecznika MSZ, Sikorski zwrócił też uwagę, że nasz kraj przeznacza prawie 2 proc. PKB na obronność w przeciwieństwie do pozostałych państw Grupy Wyszehradzkiej.

1 maja 2004 Polska, wspólnie z Czechami, Słowacją, Węgrami, Litwą, Łotwą, Estonią, Słowenią, Cyprem i Maltą, dołączyła do państw współtworzących UE.

W 2007 do wspólnoty dołączyły Rumunia i Bułgaria. W 2013 roku liczba członków Unii Europejskiej wzrosła do 28 – po akcesji Chorwacji.