W środę odbyła się poświęcona tej sprawie debata, podczas której europosłowie ostro skrytykowali działania Rosji, ale także dotychczasową politykę UE wobec Moskwy.

W przyjętej rezolucji eurodeputowani wezwali do natychmiastowego wycofania "wszystkich sił zbrojnych przebywających nielegalnie na terytorium Ukrainy" i pełnego przestrzegania prawa międzynarodowego. Rosyjskie działania na Krymie uznali za "zagrożenie dla bezpieczeństwa UE".

W przypadku dalszej eskalacji sytuacji na Krymie Unia powinna - zdaniem PE - szybko podjąć wobec "osób podejmujących decyzje w związku z napaścią na Ukrainę" właściwe środki, jak embargo na broń, ograniczenia wizowe czy zamrożenie aktywów.

Państwa UE wstępnie uzgodniły już treść decyzji o wprowadzeniu w życie sankcji wizowych i finansowych wobec osób odpowiedzialnych za naruszenie suwerenności i integralności terytorialnej Ukrainy. Może ona zapaść na posiedzeniu ministrów spraw zagranicznych państw UE w najbliższy poniedziałek. Trwają prace nad sporządzeniem listy osób, które zostaną objęte sankcjami.

W rezolucji europosłowie zaapelowali o "przyspieszenie liberalizacji reżimu wizowego z Ukrainą", a do tego czasu wprowadzenie "tymczasowych, prostych i niedrogich procedur wizowych na szczeblu UE i państw członkowskich".

Wyrazili też ubolewanie z powodu decyzji Rosji o nieuczestniczeniu w posiedzeniu poświęconym Ukrainie, zwołanym w ubiegły tygodniu w Paryżu przez sygnatariuszy Memorandum Budapeszteńskiego w sprawie gwarancji bezpieczeństwa Ukrainy z 1994 r.

Jak podkreślono, w memorandum Rosja, USA i Wielka Brytania zagwarantowały integralność terytorialną Ukrainy.

Europarlament zwrócił też uwagę, że zgodnie z ukraińską konstytucją autonomiczne władze Krymu mogą organizować referenda wyłącznie w sprawach lokalnych, a nie dotyczących zmiany przebiegu granic Ukrainy. Dlatego też - w opinii PE - referendum w sprawie przyłączenia Krymu do Rosji, które ma się odbyć w niedzielę, "będzie uznane za bezprawne".

Jak zaznaczono, w kontaktach z Rosją "UE i jej państwa członkowskie muszą mówić jednym głosem". Europosłowie zaapelowali jednocześnie o "ścisłą współpracę transatlantycką w celu rozwiązania kryzysu".

PE pochwalił też "odpowiedzialną, umiarkowaną i powściągliwą postawę rządu Ukrainy wobec tego poważnego kryzysu".

Zdaniem PE rosyjskojęzyczna społeczność na Krymie "nie doświadczyła i w dalszym ciągu nie doświadcza żadnej dyskryminacji", więc nieuzasadniona jest argumentacja Rosji o konieczności obrony rosyjskiej mniejszości na półwyspie.

Europosłowie wyrazili zadowolenie, że "ukraiński rząd zobowiązał się do przeprowadzenia ambitnego programu reform, obejmującego zmiany polityczne, gospodarcze i społeczne", i pozytywnie ocenili przygotowany przez KE pakiet pomocy finansowej dla Ukrainy w wysokości 11 mld euro.

W opinii PE konieczne jest zorganizowanie międzynarodowej konferencji darczyńców, którą "powinna zwołać Komisja Europejska i która powinna odbyć się jak najszybciej".

PE zaapelował do KE i państw UE o wsparcie Ukrainy w reformie konstytucyjnej, poprawie praworządności i walce z korupcją. Ukrainę europarlament wezwał do "nieulegania presji w sprawie odroczenia wyborów prezydenckich wyznaczonych na 25 maja" oraz do "przeprowadzenia wolnych, uczciwych i przejrzystych wyborów w całym kraju".

PE pozytywnie ocenił decyzję o jak najszybszym podpisaniu politycznej części umowy stowarzyszeniowej UE-Ukraina, jeszcze przed majowymi wyborami. Zadeklarował, że "UE jest gotowa jak najszybciej podpisać układ o stowarzyszeniu oraz pogłębioną i kompleksową umowę o wolnym handlu, kiedy tylko rząd Ukrainy będzie gotów na ten krok".

"Należy wysyłać jasne komunikaty pokazujące Rosji, iż żaden element tego układu nie stanowi zagrożenia dla przyszłych, opartych na współpracy dwustronnych stosunków politycznych i gospodarczych między Ukrainą a Rosją ani im nie szkodzi" - podkreślili eurodeputowani.

Zwrócili też uwagę, że "wszystkie państwa europejskie, w tym Ukraina, mają możliwość integracji z UE i mogą starać się o przystąpienie do niej pod warunkiem przestrzegania zasad demokracji, poszanowania podstawowych wolności oraz praw człowieka i praw mniejszości, a także zapewnienia praworządności".

PE "z zadowoleniem" przyjął także decyzję podjętą w ubiegłym tygodniu na nadzwyczajnym posiedzeniu szefów państw i rządów UE w sprawie sytuacji na Ukrainie. Zawieszono wówczas dwustronne rozmowy z Rosją w sprawie wiz i nowej umowy o partnerstwie i współpracy. Wstrzymano też udział UE w przygotowaniach do szczytu G8, zaplanowanego na czerwiec w Soczi.

W rezolucji podkreślono również "znaczenie bezpiecznych, zdywersyfikowanych i przystępnych cenowo dostaw energii" dla Ukrainy, które dałyby jej "odporność na groźby energetyczne ze strony Rosji".

Według europosłów wydarzenia na Ukrainie "pokazują dobitnie", że UE "musi podwoić wysiłki i wsparcie dla europejskiego wyboru i terytorialnej integralności Mołdawii i Gruzji", które na listopadowym szczycie Partnerstwa Wschodniego parafowały umowy stowarzyszeniowe i o wolnym handlu z Unią.