Przejdź do treści
21:32 Sport: Women's Series FIBA 3x3 - polskie koszykarki zagrają w ćwierćfinale w Baku
21:15 Holandia: Społeczeństwo wstrząśnięte sprawą zabójstwa 17-latki na trasie rowerowej
20:17 W. Brytania: Antyimigranckie protesty w wielu miastach. W Bristolu doszło do starć z policją
19:50 Gwinea: Przed referendum konstytucyjnym junta zawiesiła działalność trzech największych partii
Wydarzenie Kluby GP New York i New Jersey w imieniu organizatorów zapraszają Polonię na: XXXV Memoriał Kazimierza Deyny – turniej polonijnych drużyn: niedziela 24 sierpnia, Garfield High School, Garfield, NJ, początek 8:00 am
Wydarzenia 90. rocznica urodzin ks. Czesława Banaszkiewicza. Msza święta odbędzie się w najbliższą niedzielę (24.08) o godz. 10:00 w Sanktuarium Bł. Ks. Jerzego Popiełuszki
Wydarzenie Klub „Gazety Polskiej” Częstochowa zaprasza do składania podpisów pod wnioskiem o referendum ws. nielegalnej migracji przez cały sierpień od 12-tej do 17-tej pod Jasną Górą przy wjeździe na parking od ul.Klasztornej
Wydarzenie W czwartek 28 sierpnia 2025r. o godzinie 16:00, w auli Wyższej Szkoły Ekonomicznej, przy ul. Zwycięstwa 14 w Białymstoku odbędzie się spotkanie z Prezesem PiS Jarosławem Kaczyńskim
Wydarzenia Klub "Gazety Polskiej" w Sydney zaprasza na manifestację wspierającą żądania Polski o należne reparacje za straty II Wojny Światowej, przed Konsulatem Niemiec, 29 sierpnia (piątek), g. 1-3 pm., 100 William Street, Woolloomooloo, Sydney
Wydarzenie Klub Gazety Polskiej w Bytomiu zaprasza 8 września na spotkanie z Jakubem Maciejewskim, Anną Zyzek oraz Pawłem Piekarczykiem. Restauracja "W Starym Kinie", ul. Alojzjanów 27. Początek godz. 18:00.
Wydarzenie Klub "GP" w Aleksandrowie Łódzkim zaprasza 9 września na spotkanie z Piotrem Nisztorem. Hotel i Restauracja Pelikan, ul. Wierzbińska 58 Aleksandrów Łódzki. Godz. 18.00
Portal tvrepublika.pl informacje z kraju i świata 24 godziny na dobę przez 7 dni w tygodniu. Nie zasypiamy nigdy. Bądź z nami!

Alpy w jednej części maleją, a w innej idą do góry. Jak to możliwe?

Źródło: pexels.com

Nowe badania sugerują, że część Alp pnie się do góry, a część ulega erozji. Jest to sprzeczne z ustaleniami dwu analiz z lat poprzednich, które sugerowały, że góry te ani nie rosną, ani się nie kurczą.

Międzynarodowy zespół badaczy stwierdził, że wcześniejsze ustalenia są mylne po tym, jak przeanalizował różne izotopy i pierwiastki występujące w setkach rzek na terenach Alp

Jeden szczególny izotop – beryl-10 (10Be) – przykuł szczególną uwagę, ujawniając informacje o szybkości erozji w różnych częściach gór.

Izotop 10Be powstaje częściowo, gdy promieniowanie kosmiczne lub fragmenty atomów, takie jak protony, elektrony i naładowane jądra, przepływają przez ziemską atmosferę i docierają na powierzchnię planety. Kiedy uderzają w ziemię, powiedzmy w skaliste Alpy, rozpoczynają tam reakcję jądrową w atomach tlenu w kwarcu, w której wyniku powstaje 10Be.

Izotop ten gromadzi się tylko na najwyższej powierzchni Ziemi, co oznacza, że naukowcy mogą określić wiek powierzchni poprzez pomiar poziomu 10Be z osadów, które istnieją od co najmniej kilku tysiącleci. Jak? Poprzez analizę ziaren kwarcu o wysokim stężeniu tego izotopu – im większe stężenie, tym dłużej były one narażone na działanie promieni słonecznych. 

- Zasadę tę można wykorzystać również  do ilościowego określenia tempa erozji w Alpach, uśrednionego na przestrzeni kilku tysięcy lat –  powiedział w oświadczeniu współtwórca badań Fritz Schlunegger, geolog z Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu w Bernie w Szwajcarii. 

Skaliste ziarna zawierające 10Be są w Alpach wypłukiwane do górskich potoków i rzek, które przenoszą je na równiny. Tak więc, jeśli w korytach rzek znajduje się dużo 10Be o dość niskim stężeniu, sugeruje to, że osad powstał niedawno, a góry erodują dość szybko. 

W trakcie badań naukowcy dokonali ogromnego przeszukania pod kątem ziaren kwarcu ponad 350 rzek biegnących przez Alpy.

- Dzięki tej strategii możemy po raz pierwszy rozrysować obraz erozji w całych europejskich Alpach i zbadać jej mechanizmy napędowe –  powiedział w oświadczeniu pierwszy autor badania Romain Delunel, geolog z Instytutu Nauk Geologicznych Uniwersytetu w Bernie w Szwajcarii.

Badanie wykazało, że w niektórych miejscach Alpy w istocie się kurczą – na przykład w Valais, stanie południowej Szwajcarii. Tempo erozji wynosi tam prawie 7,5 metra na tysiąclecie, podczas gdy we wschodniej części tego kraju w ciągu ostatnich 1000 lat odnotowano obniżenie pasma gór o 1,4 centymetra.

- To tempo erozji jest tak niskie, że prawie nudne – skomentował Schlunegger. 

Jednak nie wszędzie Alpy ulegają erozji. Naukowcy ustalili, że centralna część gór nadal się rozrasta – dzięki wypiętrzeniu, które wyprzedza erozję.

- Jest to duża niespodzianka, ponieważ do tej pory zakładaliśmy, że wypiętrzenie i erozja są w równowadze – wyjaśnił iSchlunegger. 
Okazało się, że ten region alp rośnie około 80 centymetrów w ciągu 1000 lat. Oznacza to, że środkowe alpy rosną zaskakująco szybko.

Tymczasem w Alpach Zachodnich erozja i wypiętrzenie funkcjonują w równowadze, a w Alpach Wschodnich erozja postępuje szybciej niż wypiętrzenie.

Dlaczego erozja ma miejsce tylko w w niektórych częściach Alp?

Deszcz i śnieg nie mają wymiernego wpływu na to zjawisko, ale stoki i topografia gór. Wiele ze skalnych ścian zostało wyrzeźbionych przez ostatnie duże zlodowacenia, co więcej, "bardzo strome krajobrazy" nie prowadzą do zwiększenia poziomu erozji. To była kolejna niespodzianka, ponieważ wcześniej uważano, że bardzo stromy teren bardzo szybko się eroduje. Nie do końca wiemy, dlaczego tak jest, dlatego widzimy potrzebę prowadzenia dalszych badań.

national-geographic.pl

Wiadomości

Posłowie od Tuska wspaniale bawili się na imprezie wiatrakowego koncernu

Wójcik: Zemsta jako motywator jest czymś zgubnym, to prowadzi tę władzę na ścianę

W Niemczech nasila się antychrześcijańska fala

"Demokracja walcząca" ma pomysł na konstytucję

Fogiel: to straszne, że główna partia rządząca sięga po tak tandetny i niszczący państwo populizm

Świat znów mówi o zabójstwie z 1989 roku. Zapadła decyzja ws. braci Menendez [WIDEO]

Aresztowano 41-latkę poszukiwaną za zabójstwo w Niemczech

"Chwała bohaterom!". Prezes PiS o upamiętnieniu śp. sierż. Mateusza Sitka

Kto to wymyślił? Nawet sukces chcą obrzydzić?!

Leśkiewicz: działania prokuratury przeciwko prof. Cenckiewiczowi to walka z Prezydentem

Już kolejny rosyjski dezerter złożył wniosek o azyl w tym kraju

Niemieccy aktywiści klimatyczni zaatakowali Żydów

Jednocześnie zginęło aż sześcioro uczniów. Jednak to nie wszystko...

W Niemczech chcą zapomnieć o pakcie Ribbentrop-Mołotow

Moskal: prokurator Maksjan wykazał się bezrefleksyjnością!

Najnowsze

Posłowie od Tuska wspaniale bawili się na imprezie wiatrakowego koncernu

Fogiel: to straszne, że główna partia rządząca sięga po tak tandetny i niszczący państwo populizm

Świat znów mówi o zabójstwie z 1989 roku. Zapadła decyzja ws. braci Menendez [WIDEO]

Aresztowano 41-latkę poszukiwaną za zabójstwo w Niemczech

"Chwała bohaterom!". Prezes PiS o upamiętnieniu śp. sierż. Mateusza Sitka

Wójcik: Zemsta jako motywator jest czymś zgubnym, to prowadzi tę władzę na ścianę

W Niemczech nasila się antychrześcijańska fala

"Demokracja walcząca" ma pomysł na konstytucję