2 maja Rząd RP ustanowił odznakę honorową "Zasłużony dla Polonii i Polaków za Granicą". Odznaka stanowi zadośćuczynienie wobec prawie 20 milionów Polaków oraz osób polskiego pochodzenia żyjących poza granicami naszego kraju. "Osoby te, często zmuszone do emigracji lub do zamieszkania w innym państwie ze względu na niezależne od nich zmiany granic, od wieków są niezmiennie zaangażowane w podtrzymywanie polskości na całym świecie" – podkreślono.
Działania te – jak oceniono - nigdy dotąd nie było docenione jako wartość sama w sobie. "Ordery i odznaczenia Prezydenta RP, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Odznaka Zasłużony dla Kultury Polskiej, czy Odznaka Honorowa Bene merito, często przyznawane osobom ze środowisk polonijnych, stanowią uhonorowanie ich pracy dla Rzeczypospolitej Polskiej w różnych dziedzinach. Nie wyróżniają ich jednak za pracę i inicjatywy dla Polonii i Polski poza jej granicami" – wskazano.
Jak zauważono, wyróżnienia przyznają też niektóre organizacje pozarządowe (np. Stowarzyszenie Wspólnota Polska), niemniej czynią to przez pryzmat wyłącznie własnych doświadczeń.
Odznaka – jak podkreślono - przyznawana przez Prezesa Rady Ministrów, ma na celu uhonorowanie pracy polonijnej bez względu na współpracę z konkretnymi organizacjami czy instytucjami.
"Ustanowienie Odznaki Honorowej Zasłużony dla Polonii i Polaków za Granicą stanowi uzupełnienie luki, jaka istnieje w tym zakresie w polskim prawie. Podczas kontaktów z Polonią Pełnomocnika Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą – powołanego w 2019 r. przez Prezesa Rady Ministrów w celu intensyfikacji współpracy z Polonią – wybrzmiewa wyraźnie, że Rodacy poza krajem oczekują tego typu uhonorowania i docenienia ze strony Ojczyzny" – przekazano w informacji.
Odznaka Honorowa "Zasłużony dla Polonii i Polaków za Granicą", przyznawana ma być przez premiera z własnej inicjatywy lub na wniosek Pełnomocnika Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą, posłów lub senatorów, ministrów lub kierowników urzędów centralnych lub kierowników placówek dyplomatycznych lub konsularnych Rzeczypospolitej Polskiej.
Jak podano, obsługę merytoryczną, organizacyjno-prawną, techniczną i kancelaryjno-biurową, w tym prowadzenie ewidencji, zapewniać ma Kancelaria Prezesa Rady Ministrów. W projekcie zaproponowano by wydatki były pokrywane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest szef KPRM.
Wręczenia dokonywać ma prezes Rady Ministrów, Pełnomocnik Rządu do spraw Polonii i Polaków za Granicą, upoważniony kierownik placówki dyplomatycznej lub konsularnej, lub inna osoba upoważniona przez Prezesa Rady Ministrów, w Dniu Polonii i Polaków za Granicą (2 maja) lub w innych okolicznościach zapewniających uroczysty charakter wręczenia.
